Złączki listwowe i aparatura niskiego napięcia

Tytułowe wyroby to powszechne elementy różnego rodzaju skrzynek i szaf rozdzielczych, elektrycznych oraz sterujących. Stosowane tu nazewnictwo zmienia się przy tym w zależności od branży - taką może być przemysł, energetyka, sektor infrastrukturalny czy budynkowy. W każdym z przypadków chodzi jednak o mniej lub bardziej złożone instalacje stosowane w celu przetwarzania energii elektrycznej, a także sterowania - np. pracą urządzeń.

 

Najważniejsze obszary wykorzystania omawianych produktów

Do ważnych obszarów stosowania aparatury elektrycznej zaliczają się też te w maszynach i urządzeniach (popularnie określane jako OEM), na podobnym miejscu redakcyjnej statystyki znalazły się przemysłowe linie technologiczne. Przedstawiamy analizę stanowiącą kontynuację tematyki rozpoczętej w poprzednim informatorze (IRA 2019).

Wtedy omawiane były m.in. obszary obecnych i przyszłych zastosowań aparatury oraz złączek listwowych, sposoby dystrybucji tych produktów oraz wymogi klientów. W bieżącym opracowaniu skupiamy się na szerszym przedstawieniu wyrobów, popularnych na rynku marek oraz trendów w branży.

Asortyment produktów na rynku

 

Dostawcy złączek i oznaczników

Elementem łączącym omawiane w opracowaniu wyroby jest ich przeznaczenie - służą one do przesyłania i rozdziału energii elektrycznej, przełączania urządzeń i obwodów oraz wspomnianego sterowania. Analiza dotyczy aparatów do instalacji niskonapięciowych, czyli typowo do sieci zasilających jedno- i trójfazowych oraz obwodów prądu stałego.

Urządzenia te są zwykle montowane na szynie DIN, ew. przeznaczone do instalacji samodzielnej w maszynach czy na płytach montażowych. Część z nich, czego przykładem są przekaźniki oraz złącza kabel-płytka, występuje w wersjach miniaturowych do montażu na PCB. Można je zgrubnie sklasyfikować w kilku grupach, takich jak te przedstawione.

Złączki listwowe

Wykorzystywane są zarówno w instalacjach budynkowych, w przemyśle, jak też w energetyce. Ich podstawową funkcją jest zapewnianie połączenia mechanicznego i elektrycznego przewodów w celu przesyłania energii (zasilania) oraz transmisji sygnałów. Zatrzaskowy montaż na szynie DIN zapewnia mocowanie do podstawy, umożliwiając jednocześnie tworzenie kompaktowych układów o dużej liczbie i gęstości połączeń.

Złączki listwowe (szynowe, szeregowe) to powszechne elementy rozdzielnic tablicowych, szaf elektrycznych i sterowniczych. Oferowane są zazwyczaj jako moduły wchodzące w skład większych systemów.

Złącza kabel-płytka i kabel-kabel

Złącza kabel-płytka są szczególnie popularne wśród producentów maszyn, aparatury pomiarowej i elektrycznej oraz urządzeń elektronicznych. Ich klasycznymi reprezentantami są terminal-blocki, czyli złącza śrubowe umożliwiające podłączenie przewodów zasilających czy sygnałowych. Są to produkty modułowe, występujące w dużej różnorodności pod względem wykonań, dzięki czemu mogą być precyzyjnie dobrane do aplikacji.

Część dostawców złączek ma w ofercie również wersje typu kabel-kabel, którymi są złączki oświetleniowe do zastosowań elektroinstalacyjnych.

Łączniki elektryczne

 

Konkurencja w omawianych branżach

Stanowią dużą grupę aparatów elektrycznych i elektronicznych, które służą do włączania i odłączania zasilania odbiorników energii elektrycznej. Ich klasyfikacji dokonuje się najczęściej w zależności od sposobów zmiany stanu oraz wartości przewodzonych prądów.

Popularne w tej grupie elementy to wyłączniki nisko- i wysokonapięciowe, wersje nadmiarowo-prądowe oraz różnicowo-prądowe. Do tego w asortymencie firm dostępne są łączniki krzywkowe, styczniki oraz różnego rodzaju przekaźniki.

Elementy ochronne

Są to przede wszystkim podzespoły do ochrony przeciwprzepięciowej, które zabezpieczają obwody i zasilane urządzenia (m.in. przed skutkami wyładowań piorunowych). Do tej grupy zaliczają się też wspomniane wyłączniki nadmiarowo- i różnicowo-prądowe, a także ograniczniki przepięć do obwodów sterujących i pomiarowych (do pracy w strefach Ex) oraz optoizolatory.

Klasycznymi przedstawicielami grupy elementów ochronnych są bezpieczniki topikowe oraz półprzewodnikowe. Występują one w wersjach instalacyjnych, przemysłowych, a także tych do montażu w urządzeniach elektrycznych.

Aparatura silnikowa i układy SZr

Dotyczy to systemów o różnej złożoności, które obejmują elementy takie jak styczniki, przekaźniki czasowe i inne podzespoły. Przykładem są układy rewersyjne pozwalające na sterowanie kierunkiem obrotów silnika czy układy "gwiazda-trójkąt". W zastosowaniach napędowych wykorzystywane są też dodatkowe elementy ochronne - np. przekaźniki termiczne.

Do większych systemów należą układy do kompensacji mocy biernej oraz służące ponadto do samoczynnego załączania rezerwy. Te ostatnie zapewniają automatyczne przełączanie pomiędzy podstawowymi i rezerwowymi źródłami zasilania.

Osprzęt i inne produkty

 

Dostawcy aparatury niskiego napięcia

Grupa ta obejmuje m.in. szynoprzewody, przepusty kablowe, peszle, dławnice, oznaczniki i inne produkty, które stosowane są przez producentów maszyn czy prefabrykatorów szaf elektrycznych. W przypadku dostawców obsługujących branżę budynkową, elektroinstalacyjną do osprzętu zaliczają się natomiast: urządzenia do sterowania czasowego, rozdzielnice mieszkaniowe, oznaczniki oraz aparatura pomiarowa i inne.

Rozszerzeniem oferty wielu firm są obudowy i szafki elektryczne oraz tablicowy osprzęt sterowniczo-sygnalizacyjny. Do tego dochodzą zasilacze małogabarytowe oraz większe systemy zasilające, które omówiono w kolejnej z analiz w bieżącym informatorze.

Głównie marki niemieckie i francuskie

 

Najbardziej perspektywiczne branże będące odbiorcami złączek listwowych

Złączki listwowe należą do produktów, które wytwarzane są przez bardzo wielu producentów globalnych. Są one również dostępne w dystrybucji w Polsce, przy czym rynek krajowy jest zdominowany przede wszystkim przez firmy zachodnioeuropejskie, a dokładniej niemieckie.

Mowa tu o "wielkiej czwórce" producentów aparatury elektrotechnicznej, którymi są: Phoenix Contact, WAGO, Weidmüller oraz Wieland Electric. Szczególnie trzy pierwsze marki zostały wytypowane jako najpopularniejsze, najbardziej rozpoznawalne u nas w kraju.

W omawianym zestawieniu na wyróżnienie zasługuje też firma polska, którą jest Spółdzielnia Elektrotechniczna "Pokój". Stan ten jest niezmienny, jeżeli porównamy go z wynikami analogicznych statystyk publikowanych w poprzednich analizach rynku.

W przypadku aparatury elektrycznej również nie widać większych zmian i prym wiodą tutaj przede wszystkim firmy francuskie. Takimi są Schneider Electric oraz Legrand. Na pozycji ex aequo z tą pierwszą został sklasyfikowany Eaton Electric - w zeszłej dekadzie przejął on popularnego francuskiego producenta aparatury elektrotechnicznej, firmę Moeller Electric.

Omawiane przedsiębiorstwa wytwarzają urządzenia modułowe, aparaturę ochronną, służącą do rozdziału energii, a także sterowniki, panele operatorskie, napędy i wiele innych wyrobów z dziedziny automatyki oraz elektroenergetyki. Statystyka zawiera również nazwy podmiotów z obszaru Niemiec i Szwajcarii - w tym przypadku dużymi producentami są m.in. Siemens oraz ABB.

Obydwa omawiane sektory rynku są bardzo konkurencyjne i działa tu szereg dużych firm specjalizujących się w aparaturze niskiego napięcia oraz produktach elektroinstalacyjnych. Typowo 9 na 10 respondentów oceniło, że mamy do czynienia z silną konkurencją, jednocześnie też nikt, nawet pojedyncza osoba nie wybrała odpowiedzi "słaba". Warto w tym miejscu zaznaczyć, że rankingi takie omawiane dotyczą popularności, rozpoznawalności marek i ich wyników nie należy utożsamiać z udziałami wymienionych firm w rynku.

Branża rozwija się, ale trwa walka cenowa

 

Perspektywiczne branże będące odbiorcami aparatury niskiego napięcia

Tendencję, którą można obserwować w przypadku dużej części produktów elektrotechnicznych, jest rosnące wykorzystanie w nich elementów elektronicznych. Dotyczy to złączek listwowych (np. wykonania z wbudowanymi elementami pomiarowymi), a także - a właściwie przede wszystkim - aparatury elektrycznej. Ta ostatnia ma coraz więcej funkcji i możliwości związanych z kontrolą jej pracy, w tym zdalnego sterowania i odczytu parametrów.

Z drugiej strony na rynku uwidocznia się silny trend erozji cen. Tak jest szczególnie w przypadku sektora związanego z hurtowniami, w przypadku których od wielu lat obroty wprawdzie rosną, ale maleje marżowość i mamy do czynienia z walką cenową.

Stąd też wiele firm z tej branży rozwija dodatkowe usługi - np. kompleksową obsługę firm przemysłowych lub, jak zrobił to dawniej TIM, stawia na obszar e-commerce. Również po stronie producentów widać nacisk na rozwój produktów wysokomarżowych - np. łączących funkcje elektryczne ze sterowaniem czy komunikacją, co jest niewątpliwie próbą ucieczki do przodu.