Utrzymanie ruchu i pomiary

Przenośne urządzenia pomiarowe

 

Najczęstsze zastosowania przenośnych urządzeń pomiarowych w polskim przemyśle i branżach pokrewnych

Przenośne urządzenia pomiarowe stanowią przede wszystkim wyposażenie serwisantów, zakładowych służb utrzymania ruchu, elektroinstalatorów oraz innych osób dokonujących pomiarów oraz zajmujących się diagnostyką instalacji, a także badaniem stanu technicznego urządzeń i kontrolą czynników środowiskowych. Patrząc na to pod kątem branż będących najczęstszymi odbiorcami aparatury, należy tu wskazać przede wszystkim przemysł (procesy ciągłe, serwis, utrzymanie ruchu), sektor laboratoryjny / R&D oraz energetykę. Trzy pierwsze kategorie awansowały w stosunku do poprzednich lat, zaś energetyka spadła o kilka punktów procentowych. Kolejne miejsca zajmowały (i nadal zajmują): ochrona środowiska, budownictwo oraz zastosowania w produkcji dyskretnej.

Omawiany sektor stanowi dojrzały rynek, którego rozwój jest silnie powiązany z dynamiką gospodarczą i zmieniającym się popytem ze strony przemysłu. Od kilku lat obserwować tu można było zdecydowanie niezłą koniunkturę – w połowie dekady sięgającą, jeżeli chodzi o wyniki statystyk, ponad 90% ocen na plus. Dzisiaj oceny respondentów są równie dobre, niezłe są też wyniki dotyczące kierunków zmian w branży. Zdaniem 2/3 respondentów sytuacja się nie zmienia, zaś 1/3 uznała, że się poprawia. Jednym zdaniem: kryzysu w branży zdecydowanie nie widać.

Sytuacja na rynku

 

Ocena koniunktury na omawianym rynku w kraju

Na sytuację w omawianym sektorze wpływa wiele czynników – zarówno o charakterze rynkowym, jak też technologicznych. Zapotrzebowanie na sprzęt pomiarowy niewątpliwie ciągną w górę rosnące wymagania jakościowe, związane z zapewnianiem wydajności pracy maszyn i systemów technologicznych. Regularne sprawdzanie stanu instalacji jest wymagane również prawnie oraz ze względu na audyty i różne kontrole. Dotyczą one zarówno przedsiębiorstw dużych, MŚP, jak też obiektów użyteczności publicznej, a nawet budynków prywatnych. Pomiary to również nieodzowny element w branży procesowej oraz ochronie środowiska. Sektor ten, choć już nie jest tak wspierany dotacjami unijnymi, pozostaje interesującym obszarem dla dostawców przenośnej aparatury pomiarowej.

 

Ocena kierunku zmian koniunktury w branży

Dzisiaj zmienia się również podaż samych urządzeń, które stają się coraz bardziej dostępne i mają coraz większą funkcjonalność. Wynika to m.in. z wcześniej omawianego rozwoju elektroniki oraz możliwości w zakresie cyfryzacji. W efekcie na rynku pojawia się coraz więcej zaawansowanych technicznie produktów. Z drugiej strony czynnikiem kształtującym branżę jest ciągle duża presja cenowa, konkurencyjność wśród dostawców, a także import tanich urządzeń o różnej jakości.

Spójrzmy na branżę pod kątem liczbowym. Jeżeli chodzi o jej szacowaną wartość, czyli roczną sprzedaż przenośnych urządzeń pomiarowych, to:

• dla urządzeń do pomiarów elektrycznych podawane liczby wynosiły od kilku do 300 mln zł ze średnią na poziomie 180 mln zł,
• w przypadku urządzeń do pomiarów nieelektrycznych sprzedaż szacowana była średnio na 150 mln zł, przy czym zakres podawanych wartości był podobny jak w przypadku pierwszej z grup.

Obydwie podane średnie były wyższe niż w poprzednich badaniach publikowanych w IRA i na łamach miesięcznika APA. Dwa lata temu wartość sektora dystrybucji urządzeń do pomiarów elektrycznych wyniosła 100‒130 mln zł, cztery lata temu – około 100 mln.

Dla sektora związanego z urządzeniami do pomiarów wielkości nieelektrycznych analogiczne zestawienie to: 85 mln i 80 mln zł. W cytowanych badaniach bardzo podobne jak obecnie były natomiast zakresy udzielanych odpowiedzi (od około 10 do 200‒300 mln zł). Całość podsumować można jako ciągły wzrost rynku wartościowo, przy czym z zastrzeżeniem o charakterze samych danych, które są jedynie szacunkami.

Od kogo aparatura pomiarowa?

Na temat krajowych dostawców aparatury pomiarowej pisaliśmy już kilkukrotnie i zasadniczo struktura tego rynku jest relatywnie stała. Wśród przedstawianych firm znaleźć można cały przekrój podmiotów – od producentów krajowych i zagranicznych, dystrybutorów specjalizowanych i ogólnych, aż po usługodawców. Rynek ma charakter rozdrobniony i dla dużej części przedsiębiorstw – wyłączając grupę dostawców specjalistycznych – sprzedaż aparatury przenośnej to biznes o relatywnie niedużej skali (przykładowo kilkuset tys. zł rocznie).

Trzonem branży są dystrybutorzy produktów. Wprawdzie nie ma tu kilku firm specjalizujących się w tematyce elektroniki (Biall, NDN, Tespol, itp.), ale mamy wielu dostawców urządzeń do pomiarów w energetyce i przemyśle (np. Astat, Dacpol, Eltron, Semicon), pomiarów fizykochemicznych i kalibracji (Introl), a także lokalnych producentów (Sonel, Lumel, Lab-El, Tanel, TYBO).

Silną pozycje na rynku krajowym mają producenci zagraniczni. Na rynku polskim obecni są m.in.: Fluke, FLIR Systems, Testo oraz Dräger. Wielu z nich, o czym w kolejnym rozdziale, to również najbardziej rozpoznawalne w tej branży marki. Pewną zmianą in minus ostatnich lat jest znaczne ograniczenie działalności przez firmę National Instrument – dawniej bardzo aktywnego dostawcę systemów pomiarowych i różnych urządzeń, w tym przenośnych.

Aparatura pomiarowa, szczególnie w zakresie urządzeń uniwersalnych oraz służących do pomiarów środowiskowych, to niezmiennie żelazna pozycja w ofertach firm dystrybucyjnych o szerokim profilu handlowym. Takimi podmiotami są m.in. Conrad Electronic, Digi-Key, Farnell, RS Components oraz TME. Niektóre z nich oferują też własne marki produktów.

A na jakie marki stawiają najczęściej polscy odbiorcy? To zależy od zastosowania urządzeń, branży i innych powodów. W kraju są natomiast dostępne wyroby zarówno od producentów z górnej półki, marek standardowych i ekonomicznych, jak też te o charakterze "supermarketowym".

 

Ocena konkurencji na omawianym rynku

Jeżeli chodzi o producentów urządzeń do pomiarów wielkości nieelektrycznych, to tradycyjnie mamy do czynienia z długą i zróżnicowaną listą. Na pierwszym miejscu statystyki popularności znalazła się niemiecka firma Testo, która oferuje szeroką gamę urządzeń pomiarowych takich jak: kamery termowizyjne, rejestratory, mierniki wilgotności, przepływu, ciśnienia i inne. Tuż za nim sklasyfikowany został Fluke, zaś dalej wieloletni producent kamer i systemów termowizyjnych – FLIR Systems. Lista zawiera też przedsiębiorstwa rodzime – np. Sonel, APAR, a także, po raz pierwszy, markę własną jednego z dystrybutorów katalogowych – RS Pro.

W przypadku aparatury do pomiarów wielkości elektrycznych najczęściej wskazywaną marką był Fluke. Firma dostarcza urządzenia takie jak multimetry, mierniki jakości energii i cęgowe, przenośne oscyloskopy, testery izolacji oraz uziemienia i inne. Drugim z najpopularniejszych dostawców jest polski Sonel. Kolejne przedsiębiorstwa to m.in. Keysight Technologies, Gossen Metrawatt, Extech. Wyniki są zbliżone do przedstawianych w poprzednich latach, aczkolwiek sumaryczna liczba wskazanych przez dostawców marek była mniejsza.

A co w przyszłości?

Co czeka rynek przenośnych urządzeń pomiarowych w przyszłości? Prognozowanie na poziomie makro jest dzisiaj utrudnione m.in. przez rozwijającą się epidemię koronawirusa i jej ciągle trudne do określenia skutki gospodarcze. Spróbowaliśmy natomiast, na bazie sugestii respondentów, wytypować najbardziej przyszłościowe sektory, które powinny w Polsce generować największy popyt na przenośną aparaturę pomiarową.

Pierwsze miejsce zajęła energetyka, co obejmuje zastosowania w energetyce zawodowej, pomiary sieci dystrybucyjnych i urządzeń energoelektrycznych, jak też jakości energii oraz stanu instalacji elektrycznych w różnych obiektach. Zastosowania związane z OZE czy elektromobilnością wymieniane były tu znacznie rzadziej, choć też się pojawiały. Drugim z kluczowych sektorów powinno być budownictwo (m.in. aplikacje w obszarze elektroinstalacyjnym i rozdziału energii), trzecią grupę stanowił będzie przemysł.

Warto tu dodać, że największą zmianą w stosunku do poprzednich badań jest awans budownictwa na drugą pozycję zestawienia. Porównując jednak całość z analogicznymi badaniami publikowanymi w IRA i APA – wielkich różnic nie ma. Rynek będzie rozwijał się już dobrze znanymi torami, zaś dostawcy aparatury pomiarowej powinni przede wszystkim skupiać się na klientach z obszaru energetyki, budownictwa i szeroko pojmowanego przemysłu.

 

Najpopularniejsze marki przenośnych urządzeń do pomiarów wielkości nieelektrycznych oferowanych w Polsce – zestawienie nie odzwierciedla udziałów wymienionych firm w rynku