Elektrotechnika i rozdzielnice elektryczne

Szafy i obudowy przemysłowe

Dostępna na polskim rynku oferta szaf i obudów jest bardzo szeroka i rozciąga się od produktów z tworzyw sztucznych do metalowych oraz od wersji małych – np. obudów dla elektroniki, do szaf umożliwiających montaż aparatury elektrycznej, systemów sterowania i napędowych. Tym, co łączy dużą część wyrobów wykorzystywanych w zastosowaniach profesjonalnych, w szczególności w przemyśle, jest spełnianie przez nie wymogów związanych z odpornością mechaniczną i środowiskową, posiadanie certyfikatów, możliwości łatwego montażu komponentów oraz modułowego obudów w większe systemy. Przedstawiamy pierwszą z analiz drugiej części informatora IRA 2022.

Szafy i obudowy do zastosowań profesjonalnych

 

Główni krajowi odbiorcy obudów przemysłowych

Podstawowym sposobem klasyfikacji omawianych produktów jest podział pod względem stosowanych materiałów. Trzon omawianego rynku związany jest z produkcją i dystrybucją wersji metalowych, które wykonywane są ze stali, rzadziej z aluminium. Tego typu szafy i obudowy cechują się wysoką odpornością mechaniczną, termiczną oraz bardzo dobrym zabezpieczeniem wewnętrznych urządzeń przed wpływem zaburzeń elektromagnetycznych. Po stronie negatywów są oczywiście koszty, a także podatność na korozję. Z drugiej strony w branży istnieje duża podaż produktów z tworzyw sztucznych (poliwęglan, ABS, poliester), które są coraz częściej stosowane jako zamienniki tych metalowych. Dostępne są w wersjach o wysokich stopniach ochrony IP oraz IK, cechują się atrakcyjnym wzornictwem, modułowością, przez co stosowane są zarówno w przemyśle, jak też w aplikacjach maszynowych, w energetyce i budownictwie.

W przypadku obudów z tworzyw sztucznych zdecydowana większość dostarczanych wyrobów to obudowy małogabarytowe, ew. kompaktowe szafki sterownicze. Z kolei w zakresie wersji metalowych statystyka jest przesunięta w stronę większych produktów, w tym pełnogabarytowych szaf sterowniczych. Tutaj też mamy do czynienia z w miarę równym podziałem na trzy grupy wyrobów (tj. małe obudowy, szafki kompaktowe i pełnogabarytowe). Uzupełniającymi produktami są przemysłowe stanowiska pracy, zaś przedstawiona statystyka jest analogiczna do wyników prezentowanych w poprzednich analizach dotyczących obudów (publikowane w APA oraz IRA co dwa lata, począwszy od 2008 roku).

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na głównych odbiorców obudów, jeżeli chodzi o obszar przemysłu. Niezmiennie wiodącymi są tu producenci OEM, a więc wytwórcy maszyn, producenci urządzeń, aparatury, itd. Zaliczyć tu można również prefabrykatorów szaf elektrycznych i sterujących. Drugą z największych grup stanowią integratorzy systemów, którzy wykorzystują szafy i obudowy na potrzeby tworzonych aplikacji. Klienci końcowi, a więc m.in. odbiorcy z różnego rodzaju zakładów przemysłowych, sklasyfikowani zostali jako trzecia z największych grup. Stan ten jest w przypadku ostatnich dwóch grup zbieżny ze statystyką z 2018 roku (publikacja w poprzednich wydaniach IRA). Dla odbiorców OEM widać natomiast istotny wzrost, co dotyczy obydwu omawianych grup produktów.

Sytuacja na rynku podczas pandemii koronawirusa

Ostatnie kilkanaście miesięcy stanowiło dla wielu firm, w tym z branży szaf i obudów, czas dynamicznych zmian. O ile początek 2020 roku, jak stwierdził jeden z respondentów, "był rewelacyjny", o tyle wiosna okazała się bardzo słaba. Koniunktura wróciła w kolejnych miesiącach i trwała w okresie letnim. Oczywiście to pojedyncze doświadczenie, jednak na pewno koronawirus dał się branży we znaki i spowodował zarówno problemy z popytem, jak też dostępnością podzespołów i materiałów do produkcji obudów.

Patrząc na zmiany w nieco szerszym kontekście, tj. kilku lat, oceny koniunktury w 2020 roku w porównaniu do lat 2014‒2018 były w obydwu branżach gorsze. Odsetek osób niezadowolonych wzrósł powyżej poziomu z 2016 roku i w przypadku sektora obudów z tworzyw sztucznych wyniósł blisko 40%! Oczywiście nadal przeważają oceny in plus, aczkolwiek nie można przejść obojętnie obok faktu, że spora część respondentów uznała w omawianym okresie koniunkturę za niekorzystną. Można przy tym spekulować, jaki wpływ na to ma rzeczywiście realne pogorszenie się sytuacji, a ile tutaj wpływu postrzegania jej jako niekorzystnej ze względu na COVID-19.

 

Koniunktura na omawianym rynku – ocena dostawców krajowych

Na korzyść dostawców branżowych działało i działa duże zróżnicowanie odbiorców, co zmniejsza wahania koniunkturalne. Producenci i dystrybutorzy dostarczają swoje produkty przede wszystkim do klientów z szeroko rozumianego przemysłu (w tym do producentów maszyn i urządzeń oraz prefabrykatorów szaf), a także do przedsiębiorstw z sektora energetycznego i branży teleinformatycznej. Trzy wymienione rynki stanowią niewątpliwie dla omawianej branży rdzeń. Do niego dochodzą jeszcze zastosowania związane z transportem szynowym i wojskiem (głównie szafy i obudowy metalowe) oraz aplikacje w obszarze automatyki budynkowej (przede wszystkim obudowy z tworzyw sztucznych). Generalnie też w przypadku wersji z tworzyw sztucznych środek ciężkości przesunięty jest w stronę produkcji urządzeń elektronicznych i elektrycznych, automatyki sektora security (alarmy, systemy dozorowe, itd.) oraz elektroniki konsumenckiej.

Bieżącą analizę można podsumować zestawieniem szacunków wartości omawianych rynków. Jeżeli chodzi o obudowy metalowe, to pytanie o wartość branży połączone zostało z oszacowaniem sektora szaf elektrycznych. Podawane tu były kwoty od 80 do 800 mln złotych, przy czym średnia wyniosła 140‒250 mln zł. Duży rozrzut wynika z wzięcia w wyliczeniach pod uwagę wartości skrajnych. W poprzednich analizach dla tego sektora podawaliśmy średnie kwoty na poziomie 130‒150 mln zł, a więc tym razem wartości są większe.

W przypadku obudów z tworzyw sztucznych w odpowiedziach pojawiły się wartości od 4 do 500 mln zł, przy czym zdecydowana większość wskazań znalazła się w zakresie od 30 do 100 mln zł. Wyliczona średnia to 70‒80 mln zł, a więc więcej niż w poprzednio publikowanych analizach, gdzie podawaliśmy średnie od 30 do 50 mln zł. Tutaj jednak, ze względu na duży rozrzut szacunków, należy podejść do wyników jeszcze ostrożniej, niż w przypadku sektora szaf i obudów metalowych.

 

Branże będące w kraju najczęstszymi odbiorcami szaf i obudów

O perspektywach dla rynku

O ile o markach oraz firmach działających w branży pisaliśmy w analogicznej analizie zamieszczonej w zeszłym wydaniu IRA, o tyle w tym miejscu jeszcze spójrzmy na sytuację na rynku pod kątem jego przyszłego wzrostu. Badania sektora szaf i obudów prowadziliśmy podczas pandemii i niewątpliwie miało to wpływ na ich wyniki. Respondentów zapytaliśmy o obserwowane przez nich zmiany i trendy, ale też o określenie kluczowych branż, które będą najczęstszymi odbiorcami szaf i obudów w kolejnych miesiącach i latach.

 

Ocena zmian koniunktury w branży

W zakresie szaf i obudów metalowych najwięcej wskazań dotyczyło przemysłu maszynowego, energetyki oraz zastosowań teleinformatycznych. Jest to sytuacja analogiczna do tej w badaniu sprzed dwóch lat, przy czym należy zwrócić uwagę na to, że o ile wtedy dotyczyło to przemysłu ogólnie, o tyle tym razem wskazania związane były przede wszystkim z producentami maszyn (choć oczywiście pojawiły się też inne branże jak motoryzacja, sektor spożywczy, itd.). Ważnym sektorem będzie też kolejnictwo lub, szerzej, transport szynowy. Pojawiły się też wskazania OZE oraz wojska, a do tego wielu dodatkowych, różnorodnych zastosowań.

Jeżeli chodzi o branżę dystrybucji obudów z tworzyw sztucznych, to wskazać tu można przede wszystkim dwa kluczowe sektory: budownictwo (kategoria ta obejmuje m.in. aplikacje elektroinstalacyjne, jak też automatykę budynkową) oraz przemysł i automatykę (w tym produkcję urządzeń i aparatury dla przemysłu). Jednocześnie branż wymienianych przez respondentów było więcej i można tu wymienić również m.in.: motoryzację, przemysł maszynowy, medycynę, energetykę (w tym fotowoltaikę) oraz zastosowania wojskowe. Uwidocznił się przy tym pewien spadek znaczenia energetyki (w stosunku do wyników analogicznej statystyki z 2018 roku publikowanej w poprzednich informatorach) oraz wzrost istotności przemysłu. Patrząc zaś na całość zestawienia, można sądzić, że wielość branż – podobnie jak w przypadku odbiorców szaf i obudów metalowych – zapewnia omawianym rynkom długoterminową stabilność i dobre podstawy do ich dalszego rozwoju.