Inżynier 4.0 – ekspert do zadań specjalnych

Niezależnie od czasu i epoki technologicznej, w której przychodzi żyć i pracować inżynierowi, najważniejsze są jego wiedza i kompetencje techniczne. W dobie dynamicznych zmian technologicznych to właśnie ten solidny fundament umożliwia inżynierom przyswajanie nowoczesnych technologii, niezbędnych w codziennej pracy. Przez wiele lat celem większości procesów rekrutacyjnych było pozyskanie najlepszych fachowców w danej dziedzinie. Dlatego też kluczem rekrutacyjnym służącym do wyboru najlepszego inżyniera 3.0 były wiedza i doświadczenie kandydatów.

Inżynier 3.0 myśli analitycznie, działa logicznie i systematycznie, preferuje pracę zgodną z procedurami, w bezpiecznym otoczeniu. Zmiany traktuje jako zaburzenie procesu, nie lubi ich, a z nowymi sytuacjami musi się oswoić, zanim je zaakceptuje, co wymaga czasu. Nie lubi przejmować inicjatywy i podejmować ryzyka. W swojej pracy jest skoncentrowany raczej na zadaniach niż na ludziach. Współpracuje z ludźmi, ale głównie w zespołach, które dobrze zna.

RÓŻNICA: KOMPETENCJE "MIĘKKIE"

Nasze otoczenie – dzisiejsza norma – to wielość technologii, interdyscyplinarność i nieustannie towarzysząca nam szybka zmiana. Jak zmienia to zapotrzebowanie na kompetencje inżyniera?

Inżynier 4.0 jest otwarty na zmiany i różnorodność, zarówno w kontaktach z ludźmi, jak i w zadaniach, które realizuje. Posiada umiejętność wywierania wpływu, która pozwala mu skutecznie komunikować się nie tylko z innym inżynierem, ale także z osobami używającymi języka biznesowego, a nie technicznego. Inżynierowie dwóch "generacji" (3.0 i 4.0), których przedstawiłyśmy, nie różnią się na poziomie kompetencji technicznych. Jak już wspominałyśmy, jest to trzon kompetencyjny każdego inżyniera. Znaczące różnice odnajdziemy jednak na poziomie kompetencji miękkich. Kompetencje te – jeszcze do niedawna postrzegane jako "nieinżynierskie" – nabierają obecnie coraz większego znaczenia. Sami inżynierowie czują, że aby stać się skutecznym, te kompetencje są im niezbędne.

W badaniach przeprowadzonych przez Akademię ASTOR blisko 50% badanych inżynierów wskazało na rozwój kompetencji miękkich jako istotny element w ich rozwoju. Badani inżynierowie zdają sobie również sprawę z tego, że ograniczanie się w rozwoju tylko do swojej specjalizacji już nie wystarcza.

NOWOŚCI TAKŻE WŚRÓD KOMPETENCJI MIĘKKICH

Otoczenie technologiczne zmienia się w dzisiejszych czasach bardzo szybko. Przy takiej dynamice zmian cechą, która powinna być nieodzowna dla inżyniera – poza wiedzą – jest zdolność do adaptowania się do nowych warunków. Nie wystarczy tu jednak sama umiejętność szybkiego uczenia się. Najistotniejszy aspekt to otwartość na nowości i innowacje.

Inżynier powinien ciągle się rozwijać, podążać za trendami w swojej specjalizacji, a także być otwartym na inne specjalizacje. Często są to dziedziny specjalizacji, które dopiero powstają i które wymagają rozwijania zupełnie nowych umiejętności. Zbieranie danych z różnych źródeł i umiejętność takiego ich przeanalizowania i przetworzenia, aby na ich podstawie wyciągnąć wnioski niezbędne do podjęcia decyzji – to nowa kompetencja, tzw. interdyscyplinarność. Wymaga ona od inżyniera umiejętności poruszania się w świecie cyfrowym oraz wykorzystywania narzędzi Big Data.

INŻYNIER W ZESPOLE 4.0

W dobie globalizacji konieczną umiejętnością inżyniera jest znajomość języków obcych. Biegłe opanowanie języka angielskiego wydaje się w obecnych czasach naturalne i jest bezwzględnie wymagane od inżynierów. Jest tak dlatego, że język Szekspira i Byrona stał się także językiem nauki, zatem wszystkie publikacje oraz specyfikacje techniczne tworzone są w języku angielskim. Coraz częściej również inżynierowie pracują w międzynarodowych zespołach projektowych i bez znajomości współczesnego lingua franca – wspólnego języka – nie są w stanie realizować swoich zadań.

Model pracy cały czas się zmienia. Inżynierowie nie pracują już zamknięci w jednym pokoju, w stałych zespołach. Obecnie zespoły najczęściej budowane są z myślą o zrealizowaniu konkretnego projektu. W efekcie inżynier pracuje w zmiennym otoczeniu, w którym na pierwszy plan wysuwają się kompetencje interpersonalne. Szczególnie ważna okazuje się umiejętność skutecznego komunikowania się.

Współczesny inżynier potrzebuje komunikować się na wielu płaszczyznach, wykorzystując różne kanały komunikacyjne. Nasze badanie pokazało, że wielu inżynierów ma problemy ze skutecznym komunikowaniem się, a co za tym idzie, również z przekonywaniem innych do swoich pomysłów i koncepcji. Jest to dla inżynierów bardzo pożądana kompetencja, gdyż zdają sobie sprawę z tego, że skuteczne przekazywanie swoich myśli pozwala na oszczędność czasu, przez co znacznie zwiększa efektywność ich pracy. Od inżyniera oczekujemy umiejętności przekazywania wiedzy osobom spoza kręgu swojej specjalizacji: coraz ważniejsza jest skuteczna komunikacja między inżynierem a menedżerem, a także między inżynierem a użytkownikiem sprzętu, który ma prawo nie rozumieć nomenklatury technicznej.

Zadania inżyniera 4.0 są różnorodne, od nadzoru nad procesami produkcyjnymi, poprzez dostarczanie danych do decyzji biznesowych, zarządzanie projektami, szukanie innowacyjnych rozwiązań i przekonywanie do ich wdrożenia, aż po konsultację i sprzedaż konkretnych rozwiązań. Skuteczna komunikacja pozwala na lepsze zrozumienie oczekiwań klienta (wewnętrznego i zewnętrznego) oraz na pełniejsze zaspokojenie jego potrzeb. Okazuje się, że w szybko zmieniającym się świecie nowych technologii wymaganiem jest patrzenie na cały proces, a nie tylko na wąski obszar swojej specjalizacji, dlatego dopiero interdyscyplinarność i szerszy horyzont pozwalają na osiąganie sukcesu w pracy inżyniera.

INŻYNIER W PROJEKCIE

Kolejnym wyzwaniem jest umiejętność pracy projektowej oraz podejmowania decyzji. Bez tych kompetencji trudno jest z powodzeniem zrealizować projekt – a przecież coraz częściej inżynierowie, będący członkami zespołu projektowego, stają się kierownikami projektu. To naturalna ścieżka rozwoju inżyniera. W tym punkcie pojawia się także cała gama kompetencji menedżerskich, jakże ważnych dla zakończenia projektu z sukcesem. Począwszy od umiejętności słuchania, poprzez budowanie relacji, negocjacje, zarządzanie zmianą, po umiejętne i etyczne wywieranie wpływu.

Kluczem do poznania istoty idei Przemysłu 4.0 jest zrozumienie, że sama automatyzacja procesów nie jest rewolucyjna. Rewolucyjna jest umiejętność przekucia możliwości, jakie niosą nowe technologie, na nowe, niespotykane dotąd modele biznesowe. Dlatego tak ważnym ogniwem w łańcuchu wartości jest budowanie pomostu pomiędzy światem inżyniera i biznesmena. Inżynier 4.0 jest kreatywny i potrafi posługiwać się językiem korzyści, a swoje innowacyjne pomysły potrafi wdrożyć i biznesowo sprzedać.

CZY NIE ZA DUŻO WYMAGAMY?

 

Chcesz wiedzieć więcej na temat rozwoju inżynierów 4.0 i wyzwań, jakie stoją przed nimi w obliczu technologicznej rewolucji?
Zapraszamy do pobrania i przeczytania bezpłatnego whitepapera na stronie www.astor.com.pl/industry4

Z powyższych rozważań wyłania się wizja inżyniera 4.0 jako człowieka renesansu, łączącego umiejętności techniczne i humanistyczne, budującego mosty między światem cyfrowym i fizycznym. Nasuwa się pytanie: czy nie szukamy ideału? Czy nie przypisujemy cech wybitnej jednostki całej grupie zawodowej? Jak znaleźć takiego niezwykłego inżyniera?

Kluczem do rozwoju talentów jest środowisko, w jakim dorastamy, uczymy się i pracujemy. Dlatego jako rodzice, nauczyciele i menedżerowie mamy możliwość i obowiązek tworzenia warunków do rozwoju talentów. Pokazujmy nadchodzącym po nas pokoleniom sens działań, szerszy kontekst, obdarzajmy zaufaniem, pozwalajmy na popełnianie błędów, dawajmy możliwość eksperymentowania, zachęcajmy do przedsiębiorczości i kreatywności. Efekty pozytywnie nas zaskoczą.

Agnieszka Politańska
Autorka jest dyrektorem HR w ASTOR.
agnieszka.politanska@astor.com.pl

Małgorzata Stoch
Autorka jest dyrektorem Akademii ASTOR.
malgorzata.stoch@astor.com.pl
tel. 12 428 63 82