System SCADA na miarę Przemysłu 4.0

Podstawowa cecha wizualizacji przemysłowej wydaje się być niezmienna - system powinien pokazać informacje w sposób graficzny. Coraz większa złożoność linii produkcyjnych, maszyn i systemów produkcyjnych radykalnie zwiększa jednak liczbę prezentowanych na ekranie informacji.

Rozwiązaniem będzie użycie prostych, monochromatycznych obiektów graficznych, z tą jednak różnicą, że ich stopień skomplikowania pozwoli na pokazanie informacji, alarmu lub stanu maszyny dopiero wtedy, gdy będzie to istotne dla prowadzonego procesu nie absorbując niepotrzebnie uwagi operatora. Takie rozbudowane ale proste w interpretacji obiekty muszą być dostępne z szerokiej biblioteki tzw. "gotowców", aby zminimalizować czas przygotowania aplikacji.

Nowe możliwości ekranów dotykowych urządzeń takich jak komputer czy tablet pozwalają na dalsze rozbudowanie funkcjonalności aplikacji wizualizacyjnych o tzw. multitouch. Teraz powiększenie ekranu znanym wszystkim ze smartfonów gestem odkryje nowe pokłady informacji o wybranym obiekcie - łatwa, intuicyjna i wbudowana w system funkcjonalność staje się nie tyle gadżetem co znaczącym ułatwieniem codziennej pracy.

Inne działania będą przypisane przesunięciu dwu, trzech palców lub synchronicznemu przesunięciu suwaków czterema palcami (większe bezpieczeństwo aplikacji). Tzw. bezpieczne przyciski z zabezpieczeniem (naciśnięcie możliwe dopiero po przesunięciu klapki zabezpieczającej także staje się możliwe na ekranie dotykowym).

Wielu autorów aplikacji przemysłowych chciałoby łatwo przenieść aplikacje z komputera na tablet lub smartfon - jest to możliwe lecz jeśli system sam, automatycznie dostosuje wyświetlaną zawartość do możliwości i rozdzielczości wybranego urządzenia zaoszczędzi na tym czas sam autor, ale też i użytkownik, który będzie mógł użyć aplikacji w sposób intuicyjny i możliwie najlepszy dla danego urządzenia. Nowoczesne narzędzia tworzenia aplikacji dają takie możliwości istotnie skracając czas potrzebny do ich realizacji.

Nowoczesne aplikacje rzadko używają jednego źródła informacji dla dostarczenia rzetelnych danych operatorowi. Coraz częściej jest to mieszanka danych z systemów sterowania, przemysłowych baz danych, systemów kamer przemysłowych czy też zleceń z systemów nadrzędnych pokazywanych w kontekście np. lokalizacji geograficznej. Jedno kliknięcie na wybranym obiekcie i automatycznie system pokaże jego lokalizację i naniesione na mapę podstawowe parametry w połączeniu z wykresami historycznymi i aktualną informacją wideo.

Duży stopień skomplikowania i relacji pomiędzy poszczególnymi obiektami stanowi wyzwanie dla autora aplikacji - lecz używając nowoczesnych narzędzi można skomponować takie zestawy okien szybko i w sposób maksymalnie przejrzysty - łatwy w użyciu przez użytkownika. W kompilowaniu wielu źródeł danych w jedną klarowną aplikację widać chyba największy postęp w dziedzinie łączenia technologii informatycznych IT oraz komunikacji systemów automatyki.

Jednym ze źródeł danych mogą być przemysłowe bazy danych - tu także mamy do czynienia z dużym ułatwieniem w użyciu narzędzi. Tzw. chmura, czyli użycie oprogramowania działającego w przestrzeni internetowej, redukuje potrzebne działania instalacyjne do określenia które dane chcemy przesyłać do przemysłowej bazy danych - bez jej instalowania lokalnie i ponoszenia kosztów jej utrzymania. To otwiera możliwość użycia raportów z dowolnego miejsca będącego w zasięgu sieci Internet i poprawia zakres wiedzy o tym co dzieje się w monitorowanych liniach produkcyjnych lub maszynach.

Coraz chętniej sięgamy po narzędzia zwiększające wiedzę o świecie, który nas otacza i chcemy by podobny standard urządzeń, raportów oraz zestawień danych był dla nas dostępny w codziennej pracy. Szeroko stosowana wymiana danych pomiędzy urządzeniami, ich koncentracja w systemach typu Big Data pozwalają na znacznie wydajniejsze zarządzanie i podejmowanie decyzji w oparciu o realne dane.

Jeśli do tego dodamy automatyczne wsparcie podpowiedziami z systemów eksperckich, łatwy dostęp do dokumentacji technicznej, udrożnioną komunikację ze współpracownikami to możemy mówić o systemach, które będą w stanie sprostać wymogom stawianym przez koncepcję Przemysłu 4.0.

Budowanie wydajnych aplikacji zarządzających systemami produkcji prowadzi do tworzenia zaawansowanych technologicznie fabryk, gdzie produkcja "na życzenie" klienta będzie niemal równie tania jak ta seryjna co pozwoli na eksplorację zupełnie nowych obszaru handlu i usług. Idea Przemysłu 4.0 wspiera ten trend i powoduje, że koszty dostosowania aplikacji i całych linii produkcyjnych do potrzeb rynku radykalnie maleją pozwalając na utrzymywanie miejsc pracy w dotychczasowych lokalizacjach.

Wojciech Pawełczyk
ASTOR
www.astor.com.pl