Jak zabezpieczyć dostęp do obszaru zagrożonego na maszynie?

Chociaż stosowane są one powszechnie – pewnie tak długo jak same osłony, to w ostatnich latach nastąpił duży postęp technologiczny. Zmieniły się wymagania normatywne oraz oczekiwania klientów a flexLock jest odpowiedzią na nie.

Kiedy stosujemy zamki bezpieczeństwa z ryglowaniem ?

Zamki bezpieczeństwa to urządzenia, które montujemy na wszelkiego rodzaju osłonach ruchomych, klapach, drzwiach celem monitorowania ich stanu. Otwarcie osłony generuje sygnał do układu sterowania, co ma spowodować zatrzymanie wszelkich procesów stanowiących zagrożenie dla człowieka. Jednak w wielu przypadkach potrzebujemy dodatkowej funkcjonalności – ryglowania, które ma na celu uniemożliwienie otwarcia osłony w dowolnym momencie. Generalnie ryglowanie stosujemy w dwóch przypadkach:
1. Do ochrony osób. W przypadku, gdy czas potrzebny na zatrzymanie maszyny jest dłuższy niż czas potrzebny na dotarcie do miejsca zagrożenia po otwarciu osłony. Do wyliczenia wymaganych odległości stosujemy wzory podane w normie ISO EN 13855. Uwzględniają one m. in. prędkość poruszania się człowieka. Stosując ryglowanie odległość ta nie ma znaczenia. Osłonę można montować w dowolnym miejscu. Trzeba jedynie uwzględnić możliwość sięgania przed czy nad osłoną. W tym przypadku stosujemy urządzenia, do których odryglowania konieczne jest dostarczenie energii – zazwyczaj podania napięcia.
2. Do ochrona procesu. W przypadku, gdy odległość montażu osłony jest wystarczająca, ale zatrzymanie procesu po otwarciu osłony skutkuje konsekwencjami materialnymi. Przykładowo, wytwarzany przedmiot nie nadaje się dalszej obróbki i staje się odpadem lub ponowne uruchomienie procesu od początku wymaga wielu czasochłonnych czynności, w takim przypadku stosuje się zazwyczaj urządzenia, które wymagają dostarczenia energii do zaryglowania, a odryglowują się po zaniku zasilania.

Nowoczesna konstrukcja i funkcje

flexLock ma nowoczesną konstrukcję, charakteryzującą się wieloma praktycznymi i unikalnymi zaletami.

• Najwyższy poziom bezpieczeństwa PLe (wg ISO 13849) oraz SIL3 (wg IEC 62061, zarówno dla funkcji blokującej (monitorowanie zamknięcia osłony) oraz funkcji monitorowania zaryglowania
• Aktywator można włożyć do głowicy zamka z dowolnego kierunku, na kącie 180°.

Dzięki temu mamy możliwość montażu zamka bokiem lub prostopadle do kierunku podejścia aktywatora. Ponadto, można go stosować nawet przy drzwiach o bardzo małym promieniu.

• Stopień ochrony IP69 K, gładka obudowa bez miejsc, w których może gromadzić się brud, wykonana z tworzywa sztucznego oraz stali nierdzewnej. Dzięki temu możliwe jest stosowanie zamka flexLock w praktycznie każdych warunkach środowiskowych
• Temperatura otoczenia pracy –20 °C ... +55 °C
• Wysoka siła ryglująca do 3150N uniemożliwia pokonanie ryglowania i otwarcie osłony przez człowieka, we wszystkich przypadkach przyłożenia siły wymienionych w ISO 14119.
• Jasne widoczne z trzech stron diody LED do szybkiego określenia stanu urządzenia i diagnostyki.
• Bi-stabilna cewka sterująca ryglowaniem, zapobiega przypadkowemu zatrzaśnięciu w obszarze niebezpiecznym
• Wysoki poziom kodowania aktywatora dzięki technologii RFID
• Funkcje odryglowywania ucieczkowego i awaryjnego
• Wyjścia bezpieczeństwa OSSD oraz możliwość łączenia kaskadowego

I wiele innych, a niektóre funkcje zostały omówione poniżej.

Dlaczego kodowanie radiowe RFID ?

Technologia RFID stała się w ostatnich latach standardem w czujnikach i zamkach bezpieczeństwa. Umożliwia bowiem jednoznaczne powiązanie czujnika z aktywatorem. Dzięki temu nie jest możliwa łatwa manipulacja układem. Czujnik montuje się na części stałej osłony (futrynie), a aktywator – który nie wymaga zasilania, na części ruchomej (drzwiach). Przyłożenie innego aktywatora celem oszukania czujnika jest niemożliwe. W rezultacie konieczne jest fizyczne zamknięcie osłony.
Konieczność analizy korzyści wynikających z manipulacji leży po stronie projektanta zabezpieczenia. W normie ISO EN 14119 można znaleźć więcej informacji w tej kwestii. W przypadku gdy takie zagrożenie jest prawdopodobne, jednym ze sposobów jego zapobieganiu jest stosowanie aktywatorów o wysokim stopniu kodowania.
Zamki flexLock dostępne są w dwóch wariantach:
• z kodowaniem uniwersalnym
• z kodowaniem jednoznacznym
Kodowanie uniwersalne oznacza, że zamek zadziała z dowolnym aktywatorem z serii flexLock. Kodowanie jednoznaczne oznacza, że zamek działa tylko z jednym nauczonym wcześniej aktywatorem. Tego typu rozwiązanie jest zalecane w większości przypadków, zwłaszcza gdy istnieje ryzyko manipulacji.
Ponadto technologia RFID nie wymaga precyzyjnego przyłożenia aktywatora do czujnika. Dopuszczalna jest nawet kilkunastu milimetrowa tolerancja położenia, co umożliwia stosowanie nawet przy luźno montowanych osłonach, lub przy dużych drganiach.

Bi-stabilna cewka dla większego bezpieczeństwa

W typowych zamkach bezpieczeństwa stosowanych do ochrony osób stosuje się odryglowanie poprzez podanie napięcia. Zasila ono bezpośrednio cewkę, która przestawia mechanizm ryglujący. Gdy napięcie zanika, a osłona jest zamknięta następuje zaryglowanie. Jeżeli wydarzy się tak, gdy ktoś będzie w środku zostanie uwięziony i nie będzie mógł wyjść.
Problem ten nie występuje w przypadku tzw. cewki bi-stabilnej zastosowanej w zamkach flexLock. Cewka bi-stabilna wymaga napięcia zasilania do przestawienia. Jeżeli zamek nie jest zasilany, np. przy wyłączonej maszynie, zamek nie zarygluje się samoczynnie.

Odryglowanie ucieczkowe i awaryjne

Gdy człowiek może dostać się do obszaru niebezpiecznego całym ciałem oraz istnieje ryzyko zamknięcia osłony i uruchomienia maszyny przez kogoś innego, warto umożliwić odryglowanie zamka od środka. Jest to tak zwane odryglowanie ucieczkowe. Naciskając ze środka obszaru niebezpiecznego mechaniczny czerwony przycisk można odryglować i otworzyć drzwi.
Awaryjne odryglowanie w sytuacji zaniku zasilania umożliwia otwarcie osłony w przypadku awarii. Po obu stronach zamka znajdują się pokrętła. Jedno z nich – łatwiej dostępne, należy przekręcić za pomocą śrubokręta, celem przestawienia mechanizmu ryglowania.
Funkcje odryglowywania ucieczkowego oraz awaryjnego dostępne są tylko w zamkach flexLock wymagających podania napięcia w celu odryglowania, a więc tam gdzie funkcja ryglowania przeznaczona jest do ochrony osób.

Dwa rodzaje aktywatorów

Do zamka flexLock dostępne są dwa rodzaje aktywatorów: elastyczny oraz sztywny.
• Aktywator elastyczny jest najbardziej uniwersalny. Nadaje się zwłaszcza do osłon uchylnych. Dzięki elastycznemu mocowaniu dostosowuje się do położenia głowicy ryglującej. Możliwe jest nawet 3 mm przesunięcie pomiędzy elementami. Dla ułatwienia montażu trzpień aktywatora może być obracany w obudowie o 90°.
• Aktywator sztywny dedykowany do osłon przesuwnych, oraz przy stosowaniu z zasuwą mechaniczną MB1.

Zasuwa mechaniczna MB1 do zamka flexLock.

Zasuwa mechaniczna MB1 to dodatkowe akcesorium do zamków bezpieczeństwa w postaci klamki do otwierania osłony. Znacząco zwiększa funkcjonalność takiego zestawu oraz siłę ryglowania. Zasuwa MB1 dostępna jest do różnych zamków, w tym do flexLock. Dodatkowa zasuwa to:
• Łatwiejsze zamykanie i otwieranie – uchwyt klamrowy do przesuwania zasuwy
• Możliwość zabezpieczenia przez zamknięciem osłony, gdy ktoś wchodzi w obszar niebezpieczny, np. za pomocą kłódki
• Zabezpieczenie przed samoczynnym zaryglowaniem – wymagane jest naciśnięcie przycisku na klamce.
• Możliwość przesunięcia zasuwy od środka, aby szybko uciec ze strefy niebezpiecznej.
• Łatwy i szyki montaż całego zabezpieczenia na konstrukcji maszyny.

Więcej o zamkach flexLock można dowiedzieć się na stronie producenta
https://www.sick.com/pl/pl/wyacznik-bezpieczenstwa/zamki-bezpieczenstwa-z-ryglowaniem/flexlock/c/g547596

Jeśli temat Cię zainteresował, zapisz się na 30 min. webinar 16.02.2023 o godz, 11:00!

Zaprezentujemy m.in. działanie flexLock w praktyce.

https://s.sick.com/pl-pl-webinar2-rej-FlexLock