Planowanie produkcji, czyli jakie narzędzia IT wspierają działalność firm wytwórczych

Co się liczy?

Kluczowymi korzyściami związanymi z wykorzystaniem rozwiązań IT do operacyjnego planowania produkcji jest zapewnienie terminowości dostaw - tak stwierdziło aż ¾ ankietowanych. Takie narzędzia pozwalają zarówno na skrócenie cyklu produkcyjnego, jak też zapewnienie terminowości, czego elementem jest minimalizacja czasów przezbrojeń.

Dla respondentów ważne były też kwestie związane z oszczędnościami. Najważniejszym celem jest tu minimalizacja kosztów produkcji (46% ankietowanych wybrało tę odpowiedź jako kluczową) oraz maksymalizacja wykorzystania zasobów (44%). Z kolei celem, na który firmy zwracają najmniejszą uwagę - przynajmniej wg badania - jest minimalizacja wielkości partii czy serii produkcji. Dla 61% respondentów nie miał on większego znaczenia, natomiast aż 19% uznało go za zupełnie nieistotny.

- Firmy są zmuszone do planowania zleceń produkcyjnych w środowisku swoich prawdziwych, ograniczonych zasobów, a co za tym idzie informować klientów o realnym terminie wykonania. Często przedsiębiorstwa przechodzą z planowania tygodniowego na harmonogramowanie dzienne, godzinowe, a czasami jeszcze dokładniejsze. Niezmiennie, muszą optymalizować przebiegi w celu obniżenia kosztów. Używane do tego celu oprogramowanie najczęściej nie jest w stanie odwzorować realnych ograniczeń występujących w procesie produkcji - komentuje Piotr Rojek, dyrektor zarządzający DSR Polska.

Warto dodać, że według opinii 38% przedstawicieli firm w proces tworzenia krótkookresowego planu produkcji jest zaangażowanych 4 lub więcej osób. Niemal połowa respondentów przyznała, że do tego zadania zatrudnia 2-3 osoby. Średni czas potrzebny do opracowania krótkoterminowego planu produkcji to wg połowy osób badanych od 4 do 8 godzin, a 35% firm utrzymuje, że zajmuje to mniej niż 4 godziny.

Jakie narzędzia i systemy?

Rozwiązania IT w przedsiębiorstwach (źródło: DSR)

Badanie obejmowało również analizę narzędzi wykorzystywanych do wspierania tworzenia okresowego planu produkcji w przedsiębiorstwach. Zgodnie z jego wynikami 77% ankietowanych firm korzysta tu przede wszystkim z rozwiązań klasy ERP/MRPII. Również podobny odsetek, tj. 71%, cały czas bazuje (lub wspomaga się) arkuszami kalkulacyjnymi (patrz rys. 1). Często ma miejsce połączenie obydwu przypadków, czyli sytuacja, gdzie korzysta się z systemów ERP, aby później realizować zadania planistyczne z użyciem danych tylko w Excelu. Relatywnie ciągle niewiele, bo 19% firm, korzysta z systemów MES, zaś 13% przedsiębiorstw wykorzystuje narzędzia dedykowane do zaawansowanego harmonogramowania produkcji (APS).

Które elementy planowania produkcji są wspierane przez ERP? Systemy te wykorzystywane są przede wszystkim do głównego planowania produkcji (63%) i tradycyjnego planowania potrzeb materiałowych (60%). Z kolei w zakresie dystrybucji okresowych planów produkcji cały czas najczęściej stosowane są formy najbardziej "klasyczne" - arkusze kalkulacyjne jak np. MS Excel (65%) oraz zlecenia papierowe (42%). Moduły systemów klasy MRP/ERP funkcjonują w tym zakresie w około co trzecim przedsiębiorstwie. Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku zbierania danych dotyczących realizacji krótkoterminowego planu produkcji, gdzie ponad połowa firm wykorzystuje systemy MRP/ERP. W tym zakresie arkuszy kalkulacyjnych używa 46%, a z przewodników produkcyjnych - 35% badanych.

Podsumowując

Elementy planowania produkcji wspierane przez systemy ERP (źródło: DSR)

Badanie obejmowało przede wszystkim "górną" część systemów IT stosowanych w przedsiębiorstwach produkcyjnych, a więc z wyłączeniem rozwiązań bliższych automatyce oraz maszynom, takich jak SCADA/HMI i podobne. Warto przy tym zauważyć, że nawet na tym poziomie wiele firm cały czas korzysta z tradycyjnych metod dystrybucji okresowych planów produkcji, a więc arkuszy kalkulacyjnych i wydruków papierowych. Z kolei ci, którzy wdrożyli rozwiązania IT, zwracają przede wszystkim uwagę na możliwość zachowania odpowiedniej terminowości produkcji i zmniejszania kosztów.

- Zauważalnym trendem w dziedzinie zaawansowanego planowania produkcji jest nacisk na czas dostaw. To czynnik wpływający na konkurencyjność producentów. Zawsze bardzo ważny - szczególnie dla rynku polskiego określanego jako "wrażliwy cenowo" - jest aspekt kosztowy. Firmom zależy na utrzymaniu niskiego kosztu wytworzenia, co sprawia że ich towary są cenowo konkurencyjne. Tu oczywiście nic się nie zmieniło - presja cenowa jest cały czas mocna, jeśli nie mocniejsza niż kiedyś - dodaje Paweł Koprowski, dyrektor sprzedaży DSR Polska.

Prezentowane wyniki utworzono na podstawie odpowiedzi przedstawicieli prawie stu dużych i średnich polskich firm produkcyjnych z takich sektorów jak motoryzacyjny, tworzyw sztucznych, metalowy i elektromaszynowy.