Oświetlenie przemysłowe w warunkach górniczych

Polskie górnictwo podziemne charakteryzuje się istnieniem trudnych warunków geologiczno-górniczych oraz występowaniem praktycznie wszystkich zagrożeń naturalnych znanych w górnictwie światowym, a w szczególności tych, których przejawy lub zaistnienie zawierają cechy katastrofogenne.

Posłuchaj
00:00

Do podstawowych zagrożeń w górnictwie podziemnym należy zaliczyć zagrożenia takie jak: tąpnięcia, pożary, zawały, zagrożenie metanowe, wybuch pyłu węglowego, wyrzuty gazów i skał, wodne i klimatyczne. W mniejszym stopniu uwidaczniają się przejawy zagrożenia radiacyjnego. Podziemne warunki pracy narzucają wszystkim urządzeniom elektrycznym specjalne potrzeby związane przede wszystkim z konstrukcją, lecz także z bezpieczeństwem użytkowania. Problem tym mocniej dotyczy oświetlenia, ponieważ jest ono podstawą funkcjonowania nie tylko maszyn i załogi, ale również obiektu jako całości.

Normy precyzujące wymagania techniczne dotyczące oświetlenia podstawowego to przede wszystkim:

  • PN-EN 124646-1:2004 – oświetlenie miejsc pracy,
  • PN-71/E-02034 – oświetlenie elektryczne,
  • PN-84/E-02035 – urządzenia elektroenergetyczne i ich oświetlenie,
  • PN-84/E-02033 – oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym.

Podobny zestaw norm dotyczy też oświetlenia awaryjnego.

Podstawową sprawą w przypadku opraw oświetleniowych stosowanych pod ziemią jest posiadanie przez nie certyfikatu ATEX odnoszącego się do kategorii I tzw. grupy metanowej. Dopuszczenie to zapewnia bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa i pozwala na pracę ciągłą wszędzie tam, gdzie atmosfera wybuchowa występuje stale.

Najpowszechniej stosowanymi oprawami oświetleniowymi przez załogę kopalni są lampki na kask bądź inny rodzaj oświetlenia roboczego. Lekkie, przenośne i łatwe w obsłudze (możliwość ładowania poza strefą Ex) świetnie spisują się w służbach utrzymania ruchu, serwisowych i jako wyposażenie indywidualne. Jedną ze szkół jest stosowanie akumulatorów wspólnie z lampkami, co wydłuża czas pracy, ale jest nieco kłopotliwe, druga preferuje stosowanie bezprzewodowych lampek LED, które na baterii mogą pracować 6‒8 godzin.

Jeśli chodzi o oświetlenie stacjonarne przeznaczone do grupy I, to wymagania stawiane konstrukcjom opraw praktycznie eliminują tworzywa sztuczne. Co prawda zapowiada się zmiana dopuszczająca tego rodzaju materiały, lecz wciąż najbardziej powszechne wykonania to korpusy ze stali nierdzewnej lub odlewy żeliwne, a klosze – szkło borokrzemowe, które charakteryzuje się wyższą wytrzymałością mechaniczną i termiczną niż typowe kwarcowe. Taka budowa umożliwia pracę w najtrudniejszych warunkach oraz odporność na uszkodzenia wynikłe z normalnej pracy górników.

Sytuacja wygląda ciekawie odnośnie do stosowanych źródeł światła. O ile w przypadku oświetlenia przenośnego nowoczesne diody LED nikogo nie dziwią i rzeczywiście znajdują szerokie praktyczne zastosowanie, o tyle oprawy montowane na stałe często nadal jeszcze korzystają ze źródeł "tradycyjnych", jak metalohalogenkowe, wyładowcze, halogenowe czy wręcz lampy sodowe. Wiąże się to głównie z ciągle jeszcze wysoką ceną inwestycji początkowej, jaką jest zastąpienie oświetlenia nie-LED oświetleniem diodowym, a także pewnymi ograniczeniami związanymi z siecią zasilającą (źródła LED są bardzo wrażliwe na "zanieczyszczenia" w sieci EE) oraz mocą (trudności z doborem zamienników dużej mocy).

Jakkolwiek górnictwo stanowi dosyć hermetyczną branżę, to stopień nasycenia diodami LED w oprawach oświetleniowych używanych pod ziemią będzie wzrastał, co spowodowane będzie nieustannie spadającymi cenami ze względu na ciągły rozwój technologii płytek krzemowych i wydajności samych modułów. Zmiana w świadomości użytkowników również jest istotna, ponieważ coraz większa liczba osób zatrudnionych w przemyśle górniczym przekonuje się do wysoko wydajnych, żywotnych i mocno praktycznych źródeł światła.

 

Dacpol
www.dacpol.pl

Zobacz więcej w kategorii: Prezentacje firmowe
Przemysł 4.0
GENE-ARH6 – kompaktowa moc obliczeniowa dla przemysłu przyszłości
Pomiary
Technologia mikrofalowa w procesach osadowych w oczyszczalniach
PLC, HMI, Oprogramowanie
Software dla nowoczesnej produkcji – cyfrowe narzędzia Rockwell Automation
Przemysł 4.0
Komputer mobilny Memor 17 HC firmy Datalogic zatwierdzony do użytku z Epic Rover
PLC, HMI, Oprogramowanie
Modułowa platforma Beckhoff zapewnia precyzyjne i bezpieczne testowanie wodoru
Komunikacja
Fieldbus i IT wreszcie mówią jednym językiem - sprytny IO-link master od ifm electronic
Zobacz więcej z tagiem: Bezpieczeństwo
Seminarium
Rozwiązania do stref Ex zwiększające poziom bezpieczeństwa ciągłości pracy maszyn i urządzeń
Seminarium
Webinar: Cyberbezpieczeństwo w automatyce przemysłowej - NIS2 i IEC 62443 w praktyce
Gospodarka
Rynek rękawic spawalniczych

MES Plex od Rockwell Automation - dane, które napędzają produkcję

Dane to dziś jeden z najcenniejszych zasobów, również, a może przede wszystkim w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Współczesny przemysł bazuje na automatyzacji, co wymaga stałego dostępu do ogromnych ilości danych cyfrowych. Ich analiza pozwala optymalizować produkcję pod kątem kosztów, jakości i efektywności, a to z kolei ma bezpośrednie przełożenie na konkurencyjność i rentowność przedsiębiorstwa.
Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów