Prefabrykacja rozdzielnic elektrycznych

Wytwórcy oraz prefabrykatorzy szaf elektrycznych to przedsiębiorstwa stanowiące dla sporej grupy dostawców branżowych kluczową grupę klientów. Są one odbiorcami obudów, osprzętu elektroinstalacyjnego, aparatury niskiego napięcia i innych produktów z zakresu elektrotechniki, zasilania oraz sterowania. Razem z producentami maszyn stanowią również trzon rynku produkcyjnego. Wraz z tym, jak firmy te wytwarzają wyroby dla przemysłu, klientów z obszaru infrastrukturalnego, energetyki i odbiorców z innych sektorów, różnorodność poszukiwanych przez nie podzespołów i urządzeń oraz wolumeny zakupowe mogą być znaczące. Zagadnienia te omawiamy w drugiej z analiz informatora IRA 2020.

Prefabrykacja rozdzielnic elektrycznych

Obudowy, szafy oraz meble przemysłowe

Tytułowe produkty stanowią istotne elementy systemów rozdziału energii, układów elektroenergetycznych oraz sterujących. Dotyczy to zarówno tych wykorzystywanych w energetyce, aplikacjach infrastrukturalnych oraz budynkowych, jak też w szerokiej gamie zastosowań przemysłowych i innych.

W pierwszej analizie drugiej części bieżącego informatora przedstawiamy odbiorców szaf i obudów, a także spoglądamy na krajową branżę i jej kierunki rozwoju. Zwracamy przy tym uwagę, że informacje na temat popularnych w kraju obudów, wymogów klientów oraz czynników pozytywnych i regresywnych dla rynku przedstawione zostały w wydaniu IRA 2019.

Kim są odbiorcy obudów?

 
Główni krajowi odbiorcy obudów przemysłowych

Sektor produkcji i dystrybucji obudów to branża mającą wiele punktów podparcia, tj. taka, gdzie podaż pochodzi z różnych i jednocześnie dosyć stałych rynków końcowych. Są nimi przede wszystkim: przemysł (zakłady produkcyjne, producenci maszyn, prefabrykatorzy szaf sterowniczych, itd.), energetyka (w tym zastosowania związane z rozdziałem energii w różnych zastosowaniach), budownictwo (komercyjne i mieszkaniowe) oraz sektor transportu szynowego (infrastruktura kolejowa, tabor).

Do tego dochodzą zastosowania wojskowe, związane z produkcją elektroniki i naturalnie aplikacje w branży IT/telekomunikacyjnej/w centrach danych. Te ostatnie, choć stanowią wartościowo duże rynki, wymieniamy na końcu, bowiem są to branże oddzielne od rdzenia, który stanowi przemysł i energetyka, a i po części obsługiwane przez inną grupę dostawców.

Daniel Wolski

Rittal

  • Jak wyglądają kwestie customizacji szaf i obudów przemysłowych?

Niewątpliwie rosną, przez co również sam Rittal przechodzi zmiany. Niedawno otworzyliśmy nową, wysoce zautomatyzowaną fabrykę zgodną z Industry 4.0. Jest ona w pełni zdigitalizowana, zaś cała produkcja jest oparta na stanowiskach zrobotyzowanych. Wdrożyliśmy tam możliwość masowej customizacji - każdy wyrób może być inny, co jest odpowiedzią na zmieniające się potrzeby klientów.

Z drugiej strony cały czas staramy się pokazywać, że wiele systemów można zbudować w sposób modułowy, korzystając z produktów standardowych. Nasza oferta obejmuje kilka tysięcy wyrobów, dzięki czemu można poskładać wiele różnych szaf o zupełnie innym wyglądzie i cechach. Owa modułowość jest poniekąd też pewnym rodzajem projektu pod kątem personalizacji.

Chciałbym dodać, że w branży zachodzą też procesy przeciwne do customizacji. Dobrym przykładem jest sprzedaż realizowana do firm OEM, które przekonujemy do stosowania produktów standardowych. W wielu przypadkach maszyny co 3-4 lata podlegają cyklowi modernizacji i są przeprojektowywane - czas ten jest najkorzystniejszy na dokonanie zmian. Korzyścią z tym związaną jest duża szybkość dostawy, brak konieczności trzymania zapasów w magazynie, a przede wszystkim możliwość standaryzacji i zagwarantowania wysokiej jakości.

  • Jak wygląda konkurencja na rynku?

Moim zdaniem świadomość lokalnych klientów nieustannie rośnie i odbiorcy coraz częściej decydują się na rozwiązania jakościowe. Oczywiście na rynku zawsze będzie grupa firm robiących maszyny typu low-cost i szukających najtańszych komponentów. Wtedy argumenty takie jak krótki czas dostawy, możliwość rozbudowy szafy o klimatyzator systemowy czy szybkość montażu nie będą dla nich znaczące.

Nasz rozwój zawsze miał miejsce w obszarze segmentu jakościowego, gdzie wymogi klientów są największe. Zresztą sektory takie jak motoryzacja czy branża spożywcza - wszystkie one nastawione są na wysoką jakość i niezawodność produktów. Swoją drogą ciekawostką dla naszego rynku jest to, że nie ma na nim konkurencji dalekowschodniej, jeżeli chodzi o szafy przemysłowe. Prawdopodobny powód jest prozaiczny - ich transport byłby za drogi.

 
Koniunktura na omawianym rynku – ocena dostawców krajowych

Na rynek warto również spojrzeć przez pryzmat charakteru działalności firm kupujących szafy i obudowy. Ich statystykę przedstawiono na pierwszym z zamieszczonych wykresów i, dokonując niewielkiego uproszczenia, można stwierdzić, że mamy tutaj do czynienia z dosyć podobnym udziałem trzech grup odbiorców - producentów OEM, klientów końcowych oraz integratorów systemów.

W przypadku obudów metalowych nieco większy udział tych pierwszych wynika m.in. z faktu, że zaliczają się tutaj również prefabrykatorzy szaf rozdzielczych. Analogicznie w przypadku obudów z tworzyw sztucznych większą rolę odgrywają producenci - szczególnie urządzeń elektrycznych i elektronicznych.

Trzecie spostrzeżenie dotyczy ogólnie roli firm OEM, która w ciągu ostatniej dekady znacząco wzrosła. Tłumaczyć to można m.in. rozwojem eksportu rodzimych przedsiębiorstw, a także poprawą ogólnej koniunktury, która w naturalny sposób wpływa na zwiększanie się popytu ze strony producentów maszyn i urządzeń.

Grzegorz Jazowski

item Polska

  • Jak wygląda dzisiejsza oferta mebli przemysłowych, systemów modułowych i powiązanych z nimi narzędzi? Czego poszukują klienci?

Na rynku jest wiele przedsiębiorstw wytwarzających i dostarczających meble przemysłowe, a więc możemy założyć, że oferta jest dość szeroka i klienci nie powinni mieć problemów ze znalezieniem rozwiązań dla potrzeb swojej firmy. Po szczegółowym rozpoznaniu przekonamy się jednak szybko, że oferta rynkowa nie jest tak bogata, jak można przypuszczać po pierwszym kontakcie z kolorowymi katalogami i stronami internetowymi.

Bazując na naszych doświadczeniach, mogę wysunąć opinię, iż odbiorcy oczekują innowacji w zakresie funkcjonalności oraz niezawodności i bezpieczeństwa w miejscu pracy, ale także kompleksowości od przygotowania projektu do ostatecznego montażu. Uważam, że optymalizacja funkcjonalności stanowiska nie jest możliwa bez dobrze dobranych akcesoriów, które poprawiają jego użyteczność.

Gdy stanowisko robocze jest dobrze zaplanowane i wyposażone, praca staje się łatwiejsza, płynna i bardziej efektywna. Jednocześnie ulega poprawie ergonomia, a narzędzia są utrzymywane w odpowiednich miejscach. Stąd też oferujemy pełne wsparcie działu projektowego i montażowego, ale również udostępniamy innowacyjne narzędzia inżynieryjne w formie konfiguratorów do samodzielnego projektowania.

Rozwój cały czas trwa

 
Ocena zmian koniunktury w branży

Chociaż wygląd szaf i obudów jest od wielu lat podobny, różnice w oczekiwaniach klientów i możliwościach produkcyjnych sprawiły, że znacznie ewoluowała ich funkcjonalność, wzrosła też liczba niuansów technicznych z nimi związanych. O nowości zapytaliśmy respondentów redakcyjnej ankiety, zaś udzielone odpowiedzi tworzą następuje grupy zagadnień:

  • Zwiększanie możliwości indywidualizacji produktów - dotyczy tworzenia obudów customizowanych, tj. wytwarzanych na zamówienie klientów lub pod takie potrzeby dostosowywanych (za pomocą obróbki mechanicznej, zautomatyzowanego cięcia, spawania, malowania, itd.);
  • Rozbudowa oferty modułowej - szafy oraz większe obudowy często bazują na elementach zestawianych modułowo, gdzie korzysta się ze szkieletów uzupełnianych o ściany, podłogi, sufity i inne standaryzowane komponenty. Tego typu rozwiązania to wprawdzie nie nowość, ale zapotrzebowanie na nie, zdaniem respondentów, cały czas rośnie;
  • Nowoczesne wzornictwo - obudowy to nie tylko element funkcjonalny, chroniący wnętrze urządzenia czy systemu, ale też ważna część pod względem wzornictwa. Respondenci zwracają uwagę na obudowy designerskie, o ciekawej kolorystyce i projekcie. W tym przypadku 100% wypowiedzi dotyczyło wersji wykonywanych z tworzyw sztucznych;
  • Uniwersalność i ergonomia produktów - przemyślany projekt obudowy lub szafy, który zapewni łatwość montażu, serwisowania, a także dodatkowe możliwości modyfikacji i generalnie jak największą uniwersalność - to zdaniem wielu dostawców ważne dla ich klientów cechy;
  • Rozwój oferty systemowej - dotyczy zwiększania kompleksowości asortymentu i zaproponowania klientom nie tylko pojedynczych obudów lub ich typoszeregów, ale całościowego systemu obudów i szaf, w tym obejmującego elementy wyposażenia, osprzętu mechanicznego, układy wentylacji i chłodzenia oraz inne dodatkowe elementy;
  • Zaawansowane systemy chłodzenia - możliwość wydajnego odprowadzania ciepła z wnętrza szaf, szczególnie przy zachowaniu ich wysokiego stopnia ochrony, jest w wielu aplikacjach cechą bardzo pożądaną. Jej znaczenie wzrasta w kontekście miniaturyzacji urządzeń automatyki i elektroenergetycznych montowanych w szafach elektrycznych;
  • Digitalizacja - to hasło pojawiło się we wskazaniach po raz pierwszy i dotyczy możliwości łatwego projektowania z wykorzystaniem narzędzi CAD, korzystania z modeli cyfrowych oraz integracji łańcucha tworzenia wartości i logistyki;
  • Wymogi w zakresie odporności - czynniki takie jak: wytrzymałość mechaniczna, odporność na skrajne temperatury i promieniowanie UV, a przede wszystkim wysoki stopień ochrony IP i wodoszczelność wymieniane są cały czas jako kluczowe dla krajowych odbiorców obudów;
  • Obudowy specjalistyczne - oprócz wymogów co do odporności pojawiło się kilka wskazań dotyczących zapotrzebowania na wersje ze specjalistycznymi dopuszczeniami oraz obudów konfigurowanych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem.

Meble przemysłowe i wyposażenie stanowisk pracy

Organizując stanowisko pracy, trzeba zapewnić jego przyszłym użytkownikom możliwość sprawnego realizowania zadań, bezpieczeństwo i wygodę. Stąd też wybierając wyposażenie - na przykład meble, warto stosować się do zasad ergonomii, dzięki którym pracownicy będą mniej obciążani.

Zaprocentuje to większą wydajnością, mniejszą zapadalnością na choroby zawodowe oraz ograniczy liczbę wypadków. Informacje na omawiany temat publikujemy w artykule "Meble przemysłowe i wyposażenie stanowisk w nowoczesnym przemyśle". W szczególności omawiamy w nim przegląd tych zaleceń oraz trendy w konstrukcji nowoczesnych mebli, systemów montażowych i narzędzi dla przemysłu.

Branża w liczbach i jej przyszłość

Zainteresowanie dostawców omawianą branżą wynika m.in. z faktu, że popyt na obudowy pochodzi z wielu sektorów, a i same produkty - szczególnie wersje metalowe - są relatywnie kosztownymi wyrobami. W ostatnim badaniu respondenci szacowali wartość krajowego rynku szaf i obudów metalowych na kwoty od kilku do kilkuset mln zł, przy czym średnia (zależnie od uwzględnienia wartości skrajnych w grupie odpowiedzi) wynosiła pomiędzy 70 a 130 mln zł. W poprzednich badaniach rynku dla tego sektora podawaliśmy średnie kwoty na poziomie 130 i 140 mln zł.

 
Dostawcy obudów i szaf przemysłowych

W przypadku obudów z tworzyw sztucznych wyniki są bardziej spójne z dawniej publikowanymi rezultatami - wyliczona średnia to 30-40 mln zł przy podawanych przez respondentów kwotach z zakresu od 3 do 140 mln zł. Poprzednie dwa badania przynosiły wskazania kwot od 20 do 50 mln zł. Podobnie jak dawniej rozrzut odpowiedzi był duży, przy czym można zauważyć ogólne obniżenie się szacowanych wartości.

Andrzej Rogowski

Armel

  • Jakie wymagania techniczne powinna spełniać obudowa?

Współcześnie wygląd zewnętrzny oraz jakość wykonania są elementami odgrywającymi kluczową rolę na rynku. Klient, widząc urządzenie, ocenia je w pierwszej kolejności po jego obudowie. Jeśli wygląd zewnętrzny budzi wątpliwości, to czy ma on ochotę zaznajamiać się dalej z parametrami produktu?

Wymagania są najczęściej jednak zindywidualizowane w zależności od charakterystyki urządzenia. Zdecydowanie precyzja i dokładność wykonania obudowy są moim zdaniem kluczowe. Obok tych wymagań bardzo ważnymi elementami technicznymi, jakie powinna mieć obudowa, jest chłodzenie i wentylacja.

Najlepszym rozwiązaniem tutaj są obudowy aluminiowe, które nie wymagają zastosowania chłodzenia, a jakość do ceny jest bardzo konkurencyjna. Ważnym aspektem technicznym obudowy jest też rodzaj materiału, z którego ma zostać ona wykonana oraz rodzaj powłoki na powierzchni (np. niklowanie, anoda, lakier). Innym wartym uwagi wymogiem technicznym jest mocowanie: samodzielne urządzenie (obudowa na półce) lub współpracujące z innymi urządzeniami (rozwiązania modułowe: system kasetowy RACK lub szyna DIN Ts35).

  • Jakich obudów poszukują obecnie klienci?

Odbiorca, zlecając obudowę, szuka zawsze produktu w pełni spersonalizowanego, chcąc umiejscowić w obudowie elektronikę i uzyskać gotowy produkt. Pozwala to zaoszczędzić czas i pieniądze. Niemniej projektując wnętrze obudowy oraz płytkę, należy wziąć pod uwagę dostępność obudów będących w sprzedaży, gdyż wykonanie otworowania obudowy produkowanej seryjnie stanowi tylko minimalne zwiększenie ceny oraz brak konieczności wykonywania specjalistycznej dokumentacji.

Inaczej musimy liczyć się z poniesieniem dużych kosztów wykonania prototypu. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu jesteśmy w stanie kompleksowo doradzić każdemu klientowi w doborze odpowiedniej obudowy. Oferujemy wsparcie techniczne oraz różne sprawdzone rozwiązania projektów dla wielu dziedzin, takich jak: wojsko, aparatura kontrolno-pomiarowa, automatyka, branża IT, elektronika konsumpcyjna.

 
Branże krajowe będące najczęstszymi odbiorcami szaf i obudów

Ponieważ na rynku związanym z szafami i obudowami przemysłowymi działa spora grupa przedstawicielstw firm zagranicznych, producentów lokalnych oraz dystrybutorów, również konkurencja jest tu niezmiennie duża. W poprzednich latach typowo dwóch na trzech ankietowanych stwierdzało, że jest ona silna, mniejszość uważała, że jest słaba.

Typowo również z większą konkurencją mieliśmy do czynienia w przypadku grupy obudów z tworzyw sztucznych niż wyrobów metalowych (dwa lata temu aż 72% respondentów uznało ten rynek za silnie konkurencyjny). Wyniki bieżącego badania wpisują się w omawiane statystyki, aczkolwiek odsetek wskazań "silna" nieco zmalał. To ostatnie można przypisać dobrej koniunkturze na rynku, która wpływa zarówno na sam biznes dostawców obudów, jak też na subiektywne postrzeganie sytuacji przez przedstawicieli tych firm.

Kończąc rozdział dotyczący rynku, spójrzmy jeszcze w przyszłość, prognozując, skąd pochodziło będzie w kolejnych latach zapotrzebowanie na szafy i obudowy. W przypadku produktów metalowych do kluczowych branż respondenci zaliczyli: przemysł, energetykę, kolejnictwo (ogólnie transport szynowy) oraz budownictwo i sektor wojskowy.

Z kolei przedstawiciele firm działających w branży produkcji i dystrybucji obudów z tworzyw sztucznych najczęściej wskazywali energetykę (do tej kategorii zalicza się też ogół zastosowań związanych z rozdziałem energii, montażem urządzeń elektrycznych, itp.) oraz budownictwo. Przemysł, wojsko i medycyna oraz zastosowania teleinformatyczne zajęły kolejne miejsca.

Marzena Szczotkowska-Topić

Renex

  • Jaki jest wpływ ergonomii stanowisk pracy na produkcję?

Ergonomiczne stanowiska pracy zapobiegające wymienionym schorzeniom układu kostno-stawowego, mięśniowego i tkanki łącznej stają się standardem w nowoczesnych firmach. Przykładem są stanowiska umożliwiające pracownikowi płynną zmianę pozycji pracy z siedzącej na stojącą.

Najlepszymi rozwiązaniami w tym zakresie są konstrukcje stołów, które zapewniają elektryczną regulację wysokości blatu. Takie rozwiązanie pozwala nie tylko na zmianę pozycji pracy, ale również na precyzyjne ustawienie wysokości blatu do wzrostu pracownika. Kolejnym aspektem, jaki należy uwzględnić, jest ergonomia rozumiana jako odpowiednie ustawienie półek i innych akcesoriów w bezpośrednim zasięgu pracownika, co eliminuje zbędne czynności.

Możliwość regulacji wysokości półek i urządzeń oraz umieszczenie ich na wysokości wzroku pracownika znacząco przyśpiesza pracę i poprawia wydajność. Podsumowując - ergonomiczna konstrukcja mebli ma bezpośredni pozytywny wpływ na poprawę bezpieczeństwa i wydajność pracy.

  • Jakie znaczenie ma modułowa budowa mebli na stanowisku pracy?

Modułowa budowa umożliwia konfigurację mebli na stanowisku pracy zgodnie z potrzebami pracownika i ich rozbudowę wraz z rozwojem firmy. Oczywistym jest, że powinno się zawsze uwzględniać możliwości rozbudowywania i modyfikacji istniejącej infrastruktury. Wybierając dostawcę mebli powinniśmy zwrócić uwagę na wielkość oferty i różnorodność dodatkowego wyposażenia.

Takie rozwiązania umożliwiają łatwą modyfikację lub rozbudowę stanowiska w zależności od potrzeb. Dzięki temu firma zyskuje możliwość elastycznej zmiany konfiguracji pojedynczych stanowisk i dopasowania go do aktualnych potrzeb i zmianę organizacji strefy pracy. Należy zwrócić również uwagę na funkcjonalność wybranych komponentów stanowiska pracy.

Złączki listwowe i aparatura niskiego napięcia

Tytułowe wyroby to powszechne elementy różnego rodzaju skrzynek i szaf rozdzielczych, elektrycznych oraz sterujących. Stosowane tu nazewnictwo zmienia się przy tym w zależności od branży - taką może być przemysł, energetyka, sektor infrastrukturalny czy budynkowy. W każdym z przypadków chodzi jednak o mniej lub bardziej złożone instalacje stosowane w celu przetwarzania energii elektrycznej, a także sterowania - np. pracą urządzeń.

 
Najważniejsze obszary wykorzystania omawianych produktów

Do ważnych obszarów stosowania aparatury elektrycznej zaliczają się też te w maszynach i urządzeniach (popularnie określane jako OEM), na podobnym miejscu redakcyjnej statystyki znalazły się przemysłowe linie technologiczne. Przedstawiamy analizę stanowiącą kontynuację tematyki rozpoczętej w poprzednim informatorze (IRA 2019).

Wtedy omawiane były m.in. obszary obecnych i przyszłych zastosowań aparatury oraz złączek listwowych, sposoby dystrybucji tych produktów oraz wymogi klientów. W bieżącym opracowaniu skupiamy się na szerszym przedstawieniu wyrobów, popularnych na rynku marek oraz trendów w branży.

Asortyment produktów na rynku

 
Dostawcy złączek i oznaczników

Elementem łączącym omawiane w opracowaniu wyroby jest ich przeznaczenie - służą one do przesyłania i rozdziału energii elektrycznej, przełączania urządzeń i obwodów oraz wspomnianego sterowania. Analiza dotyczy aparatów do instalacji niskonapięciowych, czyli typowo do sieci zasilających jedno- i trójfazowych oraz obwodów prądu stałego.

Urządzenia te są zwykle montowane na szynie DIN, ew. przeznaczone do instalacji samodzielnej w maszynach czy na płytach montażowych. Część z nich, czego przykładem są przekaźniki oraz złącza kabel-płytka, występuje w wersjach miniaturowych do montażu na PCB. Można je zgrubnie sklasyfikować w kilku grupach, takich jak te przedstawione.

Złączki listwowe

Wykorzystywane są zarówno w instalacjach budynkowych, w przemyśle, jak też w energetyce. Ich podstawową funkcją jest zapewnianie połączenia mechanicznego i elektrycznego przewodów w celu przesyłania energii (zasilania) oraz transmisji sygnałów. Zatrzaskowy montaż na szynie DIN zapewnia mocowanie do podstawy, umożliwiając jednocześnie tworzenie kompaktowych układów o dużej liczbie i gęstości połączeń.

Złączki listwowe (szynowe, szeregowe) to powszechne elementy rozdzielnic tablicowych, szaf elektrycznych i sterowniczych. Oferowane są zazwyczaj jako moduły wchodzące w skład większych systemów.

Złącza kabel-płytka i kabel-kabel

Złącza kabel-płytka są szczególnie popularne wśród producentów maszyn, aparatury pomiarowej i elektrycznej oraz urządzeń elektronicznych. Ich klasycznymi reprezentantami są terminal-blocki, czyli złącza śrubowe umożliwiające podłączenie przewodów zasilających czy sygnałowych. Są to produkty modułowe, występujące w dużej różnorodności pod względem wykonań, dzięki czemu mogą być precyzyjnie dobrane do aplikacji.

Część dostawców złączek ma w ofercie również wersje typu kabel-kabel, którymi są złączki oświetleniowe do zastosowań elektroinstalacyjnych.

Łączniki elektryczne

 
Konkurencja w omawianych branżach

Stanowią dużą grupę aparatów elektrycznych i elektronicznych, które służą do włączania i odłączania zasilania odbiorników energii elektrycznej. Ich klasyfikacji dokonuje się najczęściej w zależności od sposobów zmiany stanu oraz wartości przewodzonych prądów.

Popularne w tej grupie elementy to wyłączniki nisko- i wysokonapięciowe, wersje nadmiarowo-prądowe oraz różnicowo-prądowe. Do tego w asortymencie firm dostępne są łączniki krzywkowe, styczniki oraz różnego rodzaju przekaźniki.

Elementy ochronne

Są to przede wszystkim podzespoły do ochrony przeciwprzepięciowej, które zabezpieczają obwody i zasilane urządzenia (m.in. przed skutkami wyładowań piorunowych). Do tej grupy zaliczają się też wspomniane wyłączniki nadmiarowo- i różnicowo-prądowe, a także ograniczniki przepięć do obwodów sterujących i pomiarowych (do pracy w strefach Ex) oraz optoizolatory.

Klasycznymi przedstawicielami grupy elementów ochronnych są bezpieczniki topikowe oraz półprzewodnikowe. Występują one w wersjach instalacyjnych, przemysłowych, a także tych do montażu w urządzeniach elektrycznych.

Aparatura silnikowa i układy SZr

Dotyczy to systemów o różnej złożoności, które obejmują elementy takie jak styczniki, przekaźniki czasowe i inne podzespoły. Przykładem są układy rewersyjne pozwalające na sterowanie kierunkiem obrotów silnika czy układy "gwiazda-trójkąt". W zastosowaniach napędowych wykorzystywane są też dodatkowe elementy ochronne - np. przekaźniki termiczne.

Do większych systemów należą układy do kompensacji mocy biernej oraz służące ponadto do samoczynnego załączania rezerwy. Te ostatnie zapewniają automatyczne przełączanie pomiędzy podstawowymi i rezerwowymi źródłami zasilania.

Osprzęt i inne produkty

 
Dostawcy aparatury niskiego napięcia

Grupa ta obejmuje m.in. szynoprzewody, przepusty kablowe, peszle, dławnice, oznaczniki i inne produkty, które stosowane są przez producentów maszyn czy prefabrykatorów szaf elektrycznych. W przypadku dostawców obsługujących branżę budynkową, elektroinstalacyjną do osprzętu zaliczają się natomiast: urządzenia do sterowania czasowego, rozdzielnice mieszkaniowe, oznaczniki oraz aparatura pomiarowa i inne.

Rozszerzeniem oferty wielu firm są obudowy i szafki elektryczne oraz tablicowy osprzęt sterowniczo-sygnalizacyjny. Do tego dochodzą zasilacze małogabarytowe oraz większe systemy zasilające, które omówiono w kolejnej z analiz w bieżącym informatorze.

Głównie marki niemieckie i francuskie

 
Najbardziej perspektywiczne branże będące odbiorcami złączek listwowych

Złączki listwowe należą do produktów, które wytwarzane są przez bardzo wielu producentów globalnych. Są one również dostępne w dystrybucji w Polsce, przy czym rynek krajowy jest zdominowany przede wszystkim przez firmy zachodnioeuropejskie, a dokładniej niemieckie.

Mowa tu o "wielkiej czwórce" producentów aparatury elektrotechnicznej, którymi są: Phoenix Contact, WAGO, Weidmüller oraz Wieland Electric. Szczególnie trzy pierwsze marki zostały wytypowane jako najpopularniejsze, najbardziej rozpoznawalne u nas w kraju.

W omawianym zestawieniu na wyróżnienie zasługuje też firma polska, którą jest Spółdzielnia Elektrotechniczna "Pokój". Stan ten jest niezmienny, jeżeli porównamy go z wynikami analogicznych statystyk publikowanych w poprzednich analizach rynku.

W przypadku aparatury elektrycznej również nie widać większych zmian i prym wiodą tutaj przede wszystkim firmy francuskie. Takimi są Schneider Electric oraz Legrand. Na pozycji ex aequo z tą pierwszą został sklasyfikowany Eaton Electric - w zeszłej dekadzie przejął on popularnego francuskiego producenta aparatury elektrotechnicznej, firmę Moeller Electric.

Omawiane przedsiębiorstwa wytwarzają urządzenia modułowe, aparaturę ochronną, służącą do rozdziału energii, a także sterowniki, panele operatorskie, napędy i wiele innych wyrobów z dziedziny automatyki oraz elektroenergetyki. Statystyka zawiera również nazwy podmiotów z obszaru Niemiec i Szwajcarii - w tym przypadku dużymi producentami są m.in. Siemens oraz ABB.

Obydwa omawiane sektory rynku są bardzo konkurencyjne i działa tu szereg dużych firm specjalizujących się w aparaturze niskiego napięcia oraz produktach elektroinstalacyjnych. Typowo 9 na 10 respondentów oceniło, że mamy do czynienia z silną konkurencją, jednocześnie też nikt, nawet pojedyncza osoba nie wybrała odpowiedzi "słaba". Warto w tym miejscu zaznaczyć, że rankingi takie omawiane dotyczą popularności, rozpoznawalności marek i ich wyników nie należy utożsamiać z udziałami wymienionych firm w rynku.

Branża rozwija się, ale trwa walka cenowa

 
Perspektywiczne branże będące odbiorcami aparatury niskiego napięcia

Tendencję, którą można obserwować w przypadku dużej części produktów elektrotechnicznych, jest rosnące wykorzystanie w nich elementów elektronicznych. Dotyczy to złączek listwowych (np. wykonania z wbudowanymi elementami pomiarowymi), a także - a właściwie przede wszystkim - aparatury elektrycznej. Ta ostatnia ma coraz więcej funkcji i możliwości związanych z kontrolą jej pracy, w tym zdalnego sterowania i odczytu parametrów.

Z drugiej strony na rynku uwidocznia się silny trend erozji cen. Tak jest szczególnie w przypadku sektora związanego z hurtowniami, w przypadku których od wielu lat obroty wprawdzie rosną, ale maleje marżowość i mamy do czynienia z walką cenową.

Stąd też wiele firm z tej branży rozwija dodatkowe usługi - np. kompleksową obsługę firm przemysłowych lub, jak zrobił to dawniej TIM, stawia na obszar e-commerce. Również po stronie producentów widać nacisk na rozwój produktów wysokomarżowych - np. łączących funkcje elektryczne ze sterowaniem czy komunikacją, co jest niewątpliwie próbą ucieczki do przodu.

Szczegółowe oferty dostawców złączek przedstawiono w poprzednim wydaniu informatora (IRA 2019), natomiast tabelaryczne zestawienie dostawców aparatury niskiego napięcia znaleźć można w wydaniu IRA 2018.

Zasilacze i systemy zasilania gwarantowanego

Wymogi co do zapewniania wysokiej jakości i pozbawionego przerw zasilania są dzisiaj kluczowe. Dotyczy to przemysłu, centrów danych, systemów transportowych, różnorodnej infrastruktury oraz innych obszarów gospodarki. Rosną również oczekiwania samych użytkowników względem ciągłości pracy maszyn i urządzeń, przez co tematyka zasilania nie traci na istotności.

Powodów, dla których zasilanie jest w przemyśle tak istotne, można wskazać wiele. Weźmy dla przykładu produkcję procesową w branży spożywczej i napojowej - w tym przypadku utrata zasilania, a nawet jego chwilowa niestabilność, może być przyczyną przerwania procesu i spowodować wymierne straty. Nie inaczej jest w przemyśle chemicznym.

Tutaj warunkiem koniecznym do zapewniania jakości produktów i efektywności ekonomicznej ich wytwarzania jest zazwyczaj ciągłość procesów, a więc też niezawodność zasilania. Ponadto od tego ostatniego zależy także bezpieczeństwo samych pracowników i instalacji technologicznych.

 
Główni odbiorcy omawianych produktów

Wprawdzie awarii sieci energetycznych jest dzisiaj mniej niż jeszcze dekadę temu, ale ponieważ nieustannie przybywa urządzeń wymagających podtrzymania zasilania oraz zapewniania jakościowych dostaw energii, całość branży jest rozwojowa.

Zasilanie dotyczy także mniejszych urządzeń i systemów - przykładowo układów sterujących oraz maszyn. W tym przypadku związane jest to z zasilaczami niewielkich mocy, w tym urządzeniami buforowymi, w zakresie których również kluczowe są parametry jakościowe, niezawodnościowe i związane z efektywnością energetyczną.

Zasilacze małogabarytowe i buforowe

 
Najważniejsze obszary wykorzystania omawianych urządzeń

Zacznijmy od urządzeń małogabarytowych, a więc zasilaczy o niewielkich mocach. Są one wykorzystywane praktycznie we wszystkich gałęziach współczesnej techniki - w przypadku zastosowań krajowych mamy tu do czynienia z dominacją urządzeń AC/DC w wersjach do montażu na szynie DIN oraz zasilaczy modułowych.

Są one przeznaczone m.in. do zastosowań w szafach elektrycznych, systemach automatyki i sterowania oraz elektroinstalacyjnych. Jeżeli chodzi o zasilacze typu open frame, czyli do montażu w maszynach i urządzeniach, to znalazły się one na piątej pozycji redakcyjnej statystyki.

Z kolei trzecie miejsce zajęły przetwornice DC/DC, czyli konwertery napięć (w różnych wykonaniach). W zestawieniu są też zasilacze buforowe, przy czym należy zaznaczyć, że chodzi tu przede wszystkim o wersje niewielkich mocy, które wykorzystywane są typowo do podtrzymywania zasilania w systemach sterowania. Tego typu zasilacze oferuje wielu dostawców urządzeń automatyki i sterowania.

 
Najpopularniejsze na rynku typy zasilaczy małogabarytowych

Ostatnia z wymienionych grup wymaga odrębnego komentarza. Zasilacze buforowe są pod względem wartości napięć i mocy zbliżone do wcześniej omawianych, aczkolwiek w odróżnieniu od nich przeznaczone są do współpracy z akumulatorami i pozwalają na podtrzymywanie zasilania odbiorników w przypadku awarii sieci.

Tego typu produkty zyskują w ostatnich latach na znaczeniu, gdyż jest coraz więcej odbiorników małej mocy, które wymagają ciągłości zasilania. Przykładami są tu układy sterowania, urządzenia automatyki budynkowej, komunikacyjne i telemetryczne czy też rozproszone systemy pomiarowe i elementy systemów monitoringu oraz kontroli dostępu. Ich cechą wspólną jest to, że są zasilane niskimi napięciami stałymi i charakteryzują się relatywnie niewielkim poborem mocy.

Maciej Stypiński

Eltek Polska

  • Co zmienia się w technologiach UPS-ów i systemów zasilania gwarantowanego w przemyśle?

Ostatnie lata przyniosły szereg istotnych zmian technologicznych. Warte podkreślenia są nowe trendy związane z modułowością systemów, zarówno tych DC, jak i AC. W szeroko rozumianym przemyśle i telekomunikacji pojawiły się modułowe rozwiązania zapewniające napięcia gwarantowane stałe i przemienne z jednego urządzenia.

Dzięki nowemu podejściu modułowemu nie ma konieczności stosowania STS (który zwykle jest tzw. pojedynczym punktem awarii), co wraz z redundancją n+1...n daje niespotykaną dotychczas dostępność systemu.

Innym, nie mniej istotnym trendem, jest stosowanie urządzenie napięcia 400 VDC w aplikacjach dotychczas kojarzących się z klasycznymi UPS. Dzięki zastosowaniu 400 VDC w Data Center udało się nie tylko zredukować potrzebną przestrzeń i zwiększyć dostępność, ale umożliwić proste skalowanie systemu wraz z rosnącymi potrzebami mocy.

  • W jakim stopniu IT i przemysł są od siebie odmienne pod względem dostarczanych systemów? Kto dostarcza omawiane rozwiązania?

Obecnie w obu sektorach stosuje się zarówno urządzenia AC, jak i DC. Choć powszechnie sądzi się, że w rozwiązaniach przemysłowych wymaga się większej obciążalności chwilowej i prądów zwarciowych, to praktyka pokazuje, że zarówno w IT, jak i przemyśle wszystko zależy od konkretnej aplikacji.

W telekomunikacji powszechnie stosuje się rozwiązania DC, w centrach danych natomiast zwykle wykorzystuje się wersje AC, chodź tutaj widać nowe poważne trendy przechodzenia na DC. W szeroko rozumianym przemyśle nie widać jednej wiodącej technologii. Niemniej jednak w aplikacjach o wymaganej najwyższej dostępności systemów zwykle stosuje się napięcia stałe.

Rynek IT w dużej mierze bazuje na firmach mogących dostarczyć rozwiązania kompleksowe. Są to przedsiębiorstwa będące bezpośrednio producentami urządzeń i mogące jednocześnie zaoferować usługi projektowe oraz montażowe. Natomiast w przemyśle, obok producentów, istnieje duża liczba większych i mniejszych integratorów, którzy działają bliżej klientów, często w bardzo wąskich specjalizacjach. Wykorzystują oni jednak komponenty firm trzecich.

  • Jakie akumulatory są wykorzystywane w zastosowaniach przemysłowych?

Niezmiennie od lat najpopularniejszymi rodzajami stosowanych akumulatorów są kwasowo-ołowiowe. Wśród nich możemy wyróżnić kilka wiodących technologii. Są to przede wszystkim akumulatory bezobsługowe z elektrolitem uwięzionym w macie szklanej (AGM) bądź w postaci żelu, z płytami pastowanymi lub pancernymi.

W aplikacjach o podwyższonym stopniu niezawodności (np. w energetyce) często stosuje się akumulatory klasyczne (z elektrolitem ciekłym) typów OPzS lub GRoE, które cechują się wyższą niezawodnością. Niemniej jednak wymagają one specjalnej obsługi i odpowiednio przygotowanych pomieszczeń.

Rzadziej używane są akumulatory zasadowe, które mimo licznych zalet (np. możliwość pracy w wyższych temperaturach) wymagają specjalnych warunków ładowania i są droższe od kwasowo-ołowiowych. Baterie litowo-jonowe, natomiast, wykorzystuje się głównie w transporcie, ale można spotkać je również w aplikacjach o ładowaniu cyklicznym (odnawialne źródła energii), jednak ze względu na wysoką cenę nie są one na razie tak rozpowszechnione jak te wcześniej wymienione.

Systemy zasilania bezprzerwowego

 
Dostawcy UPS-ów przemysłowych

Kolejne typy urządzeń to typowo części składowe większych systemów zasilania gwarantowanego. Podstawowymi elementami są tu zasilacze bezprzerwowe UPS (Uninterruptible Power Supply). Mogą one, zależnie od rodzaju, pracować z jedno- lub trójfazowymi odbiornikami prądu przemiennego, odbiornikami prądu stałego, a także same mogą być zasilane ze źródeł napięć AC lub DC.

Na rynku dostępne są różne rodzaje UPS-ów, jeżeli chodzi o ich architekturę, co pozwala na dobór urządzeń odpowiednich do aplikacji. Przykładowo gdy konieczne jest zapewnienie bezprzerwowej dostawy energii o odpowiednich parametrach, to naturalnym wyborem jest UPS pracujący w trybie true on-line (czyli z podwójną konwersją napięcia).

Dostarcza on energię o wysokiej jakości, a więc pozbawioną zaburzeń elektromagnetycznych i harmonicznych, zaś w momencie awarii sieci - w zerowym czasie (bezprzerwowo) przełącza się na pracę z baterii. W przypadku aplikacji o mniej krytycznych wymogach stosowane mogą być tańsze rozwiązania offline, w tym również urządzenia z tzw. interaktywną linią sieciową.

Warto tutaj wskazać różnice pomiędzy systemami do pracy w aplikacjach przemysłowych oraz tymi do zasilania infrastruktury teleinformatycznej. O ile obydwa stanowią typowo wersje średnich lub dużych mocy (kilkaset kVA), o tyle te przemysłowe przeznaczone są do pracy z obciążeniami o charakterze indukcyjnym.

Takimi odbiornikami są m.in. silniki elektryczne, które w chwili rozruchu pobierają duży prąd. Stąd też UPS-y przemysłowe to jednostki mogące zapewnić wysoką wartość prądów zwarciowych, a więc warunki pracy instalacji zbliżone do tych przy dostępności sieci, gdzie powstanie zwarcia musi doprowadzić do zadziałania bezpieczników z ustaloną selektywnością. Standardem w sektorze przemysłowo-energetycznym są napięcia 220 oraz 110 V i UPS-y współpracują typowo z bateriami o takich napięciach znamionowych.

 
Krajowy rynek dystrybucji zasilaczy małogabarytowych – oceny sytuacji w ostatnich latach

Zasilacze bezprzerwowe to nie tylko tradycyjne wersje prądu przemiennego, ale też urządzenia zapewniające na wyjściu napięcia stałe, które określane są mianem UPS-DC. Traktować je można jako rozbudowane zasilacze buforowe, zaś w odróżnieniu od tradycyjnych UPS-ów nie mają one falowników.

Powód takiej zmiany jest pragmatyczny - w przypadku odbiorników, które nie wymają zasilania prądem przemiennym, w zasilaczu pomijany jest też etap konwersji DC/AC, co upraszcza jego budowę i zwiększa efektywność pracy. Innymi rodzajami UPS-ów, choć mniej popularnymi, są wersje dynamiczne. W ich przypadku energia nie jest przechowywana w postaci "statycznej" (w akumulatorach), ale "dynamicznej" - mają one wprawiane w ruch obrotowy koło zamachowe.

Systemy zasilania gwarantowanego zawierają ponadto liczne dodatkowe elementy dodatkowe - sterujące, pomiarowe czy komunikacyjne, a także układy przełączające. Jeżeli chodzi o te ostatnie, to wykorzystywane są tu zarówno bazujące na stycznikach mocy układy SZR (samoczynnego załączania rezerwy zasilania), jak też rozwiązania static switch (szybkie łączniki bezstykowe) i inne.

Nieodzownymi elementami są też baterie (akumulatory) stanowiące magazyny energii. Chociaż w branży korzysta się z ich różnych rodzajów, najpopularniejszymi są cały czas tradycyjne wersje kwasowo-ołowiowe. Elementami większych systemów zasilania gwarantowanego mogą być też agregaty prądotwórcze.

 
Dostawcy akumulatorów i baterii przemysłowych

Do zasilaczy prądu stałego dodawane są w razie potrzeby przetwornice DC/DC, które pozwalają na zapewnienie zasilania odpowiedniej wartości napięciami stabilizowanymi. Ogólnie w przypadku systemów zasilania AC (nie tylko zasilania gwarantowanego) stosowane są też urządzenia służące do zapewniania odpowiedniej jakości napięcia.

Takimi są te do kompensacji mocy biernej, a także coraz popularniejsze filtry aktywne. Zmniejszają one zawartość harmonicznych prądu, kompensując jego odkształcenia, które powstają na skutek pracy w sieci odbiorników o nieliniowych charakterystykach prądowo-napięciowych.

Warto na koniec dodać, że o ile powyżej opisaliśmy komponenty omawianych systemów, o tyle, patrząc ze strony klientów (przyszłych użytkowników), wybór dotyczy raczej oczekiwanych parametrów układów - np. napięć zasilania, mocy, czasów podtrzymania, zabezpieczeń, itd., a nie samych ich komponentów.

Za to ostatnie odpowiedzialny jest bowiem zazwyczaj dostawca. W takich przypadkach można też mówić o systemach zasilania potrzeb własnych, które służą do kompleksowego zapewniania zasilania odbiorników prądu przemiennego i stałego.

Polska energetyka

Branża energetyczna stoi w obliczu przemian. Wymuszane są one wieloma czynnikami: rosnącą konkurencją na rynku dostaw energii, coraz większym popytem na nią, rozwojem energetyki odnawialnej oraz zmieniającymi się oczekiwaniami odbiorców energii elektrycznej, którzy stają się również wytwórcami energii.

Do tego dochodzą dobrze znane zagadnienia takie jak kwestie ochrony środowiska, ale też nowe - m.in. związane z zapewnianiem cyberbezpieczeństwa sieci energetycznych. W artykule "Polska energetyka - dzisiaj i jutro", opublikowanym w magazynie APA oraz na stronie www.automatykaB2B.pl, przedstawiamy kierunki rozwoju krajowej branży energetyki oraz rozwiązania techniczne z obszaru produkcji, przesyłu i rozdziału energii, a także sieci smart grid. Link bezpośredni do publikacji: http://bit.ly/2JfAzJV.

 
Zapotrzebowanie na moc w szczycie zimowym i szczycie letnim (źródło: PSE)
 
Udział elektrowni o różnych typach paliw w produkcji energii elektrycznej w 2017 roku (źródło: PSE)
 
Struktura wiekowa infrastruktury sieciowej (źródło: PTPiREE)

Dostawcy branżowi i popularne marki

 
Popularne w kraju marki zasilaczy – zestawienie nie odzwierciedla udziałów firm w rynku

Omawiane rynki zawsze stanowiły silnie konkurencyjne sektory, zaś stopień nasilenia rywalizacji przedsiębiorstw zwiększyła dodatkowo ofensywa dalekowschodnich producentów zasilaczy. Dzisiaj jedynie jedna, dwie osoby na dziesięć ankietowanych ocenia, że konkurencja na rynku jest standardowa, czyli taka jak w innych obszarach przemysłu.

Zdaniem reszty mamy do czynienia z silną walką konkurencyjną. Warto odnotować, że w przypadku obydwu kategorii produktów odnotowaliśmy kilkuprocentowe wzrosty wskazań w stosunku do stanu z poprzedniego badania rynku (z 2016 roku).

Sektory związane z produkcją i dystrybucją urządzeń zasilających cechują się dużym rozdrobnieniem. Przykładowo zasilacze małogabarytowe oferują specjalizowani dystrybutorzy automatyki (Astat, Eltron, Elmark Automatyka, Micros, MPL Power Elektro, OEM Automatic i inni), producenci automatyki (Phoenix Contact, Siemens, Weidmüller, Omron Electronics) oraz firmy katalogowe (Farnell Elfa Distrelec, TME, RS Components, Conrad Electronic).

Na omawianym rynku działają również krajowi producenci, do których zaliczyć można m.in. Imcon-Intec, Merawex, Polwat oraz Pulsar. W branży obecne są wreszcie przedsiębiorstwa związane z dostarczaniem produktów elektronicznych, oświetleniowych oraz inne, zasadniczo niezwiązane z przemysłem i zastosowaniami profesjonalnymi.

Kolejną grupą podmiotów są te dostarczające zasilacze buforowe oraz urządzenia UPS o mniejszych mocach, w tym wersje UPS-DC. Oferują je zarówno firmy dystrybucyjne związane z automatyką przemysłową, dystrybutorzy katalogowi, jak też przedstawiciele zagranicznych producentów automatyki i urządzeń elektrotechnicznych, czyli przedsiębiorstwa wymienione w poprzednim akapicie. W przypadku polskich producentów takie jednostki znajdziemy m.in. w firmach Fideltronik, Merawex, Polwat, Pulsar i kilku innych.

 
Dostawcy agregatów prądotwórczych

Jeżeli chodzi o urządzenia średnich i większych mocy, a więc takie, które muszą być praktycznie każdorazowo dobierane do aplikacji klienta, to rynek ten wygląda od strony podażowej jeszcze inaczej. W tym przypadku nie ma on charakteru dystrybucyjnego, a raczej specjalistyczny, związany z oferowaniem przez firmy kompletnych systemów i usług wdrożeniowych.

W omawianym sektorze mamy kilku polskich producentów jak: APS Energia, CES, EVER, Fideltronik, Medcom, a także szereg firm zagranicznych. Nazwy tych ostatnich pojawiły się już przy omawianiu najpopularniejszych na rynku marek - APC by Schneider Electric, Delta Electronics czy Eaton - to niektóre z nich.

Warto dodać, że potrzeby związane z wdrażaniem i integracją systemów zasilania pozwalają na działanie w branży również specjalistycznym firmom usługowym. Takimi podmiotami są przykładowo AG IT Project, Camco oraz Impakt. Rynek uzupełniają też specjalizowani dostawcy akumulatorów i ich pakietów - np. Baterie Przemysłowe, Dacpol, Delta Electronics , EST Energy oraz Wamtechnik.

Chociaż w krajowej branży profesjonalnych zasilaczy małogabarytowych działa wielu dostawców, to pod względem marek można mówić o dominacji tych dalekowschodnich. Do takich należy przede wszystkim Mean Well, którego produkty są już od lat jednymi z najpopularniejszych na polskim rynku.

Firma zawdzięcza to niewątpliwie aktywności swoich dystrybutorów, a w szczególności wieloletniego oferenta jej produktów - MPL Power Elektro. Drugą z wysoce rozpoznawalnych na naszym rynku marek jest Delta Electronics, zaś jako kolejne wytypowane zostały: Omron Electronics i TDK Lambda. Jeżeli chodzi o producentów zachodnioeuropejskich, to najwyżej w redakcyjnym rankingu rozpoznawalności znalazł się Phoenix Contact, za nim sklasyfikowany został Siemens, a jako trzeci Weidmüller.

Rynek urządzeń UPS i generalnie systemów zasilania gwarantowanego to przede wszystkim markowi producenci zachodni. Zdecydowanym liderem rankingu popularności jest należąca do Schneider Electric marka APC. Drugie miejsce zajął Siemens, zaś kolejne: Eaton, Phoenix Contact, Medcom i Delta Electronics. Należy przy tym zaznaczyć, że zależnie od branży końcowej (przemysł, energetyka, teleinformatyka) popularność omawianych marek może być różna.

Kilka słów o rynku

 
Popularne w kraju marki UPS-ów przemysłowych – zestawienie nie odzwierciedla udziałów firm w rynku

Bieżąca analiza stanowi kontynuację tematyki rozpoczętej w poprzednim informatorze (IRA 2019), gdzie omawiane były branże będące odbiorcami urządzeń zasilających, sytuacja na rynku krajowym oraz potrzeby zakupowe odbiorców. W tym miejscu, jako podsumowanie, spoglądamy w przyszłość, typując najważniejsze sektory będące odbiorcami zasilaczy i systemów zasilania gwarantowanego.

Jeżeli chodzi o mniejsze zasilacze, to w przypadku zastosowań profesjonalnych głównymi klientami pozostaną przemysł i energetyka. Trzecie miejsce zajęły ex aequo sektory związane z pojazdami szynowymi i transportem oraz branża teleinformatyczna. Dokonując porównania z analogiczną prognozą sprzed trzech lat, można wskazać na znaczący wzrost w przypadku branży transportowej, a także dalsze zwiększanie się istotności energetyki.

W przypadku UPS-ów i systemów zasilania gwarantowanego wyniki są analogiczne jak w poprzednich badaniach - z dokładnością do liczby wskazań danych kategorii, ale nie ich kolejności. Na czołowej pozycji znalazł się przemysł, zaś kolejne miejsce zajęły energetyka oraz IT / telekomunikacja.

Warto tutaj wskazać na sektor medyczny (związany z urządzeniami do tego typu zastosowań) - wprawdzie nie jest znaczący, ale stanowi istotną niszę rynkową. Jeżeli zaś chodzi o całą branżę, to o jej przyszłym kształcie powinna decydować sytuacja w gospodarce oraz omawianych w analizie sektorach. I właśnie przez ten pryzmat, a także nowych inwestycji i modernizacji istniejących obiektów należy patrzeć na przyszłość omawianej w analizie branży.

Szczegółowe oferty dostawców zasilaczy małogabarytowych przedstawiono w formie tabelarycznej w poprzednim wydaniu informatora (IRA 2019).

Osprzęt sterowniczo-sygnalizacyjny

Przyciski i przełączniki tablicowe, kasety sterownicze, klawiatury - wszystkie są produktami o wieloletniej historii obecności rynkowej i jednocześnie niemalejącej popularności. Tę ostatnią zawdzięczają dużej odporności mechaniczno-środowiskowej oraz niezawodności działania, przez co cały czas stanowią nieodzowne elementy maszyn i urządzeń. Działalność na tym rynku wymaga od dostawców oferowania wyrobów jakościowych i jednocześnie atrakcyjnych cenowo, zaś sam sektor oceniany jest jako wysoce konkurencyjny.

 
Najważniejsze aplikacje omawianych produktów

Branża związana z produkcją i dystrybucją przełączników, przycisków, lampek oraz kaset i klawiatur przemysłowych to rynek o wartości kilkudziesięciu milionów złotych rocznie. Liczby podawane przez respondentów poproszonych o oszacowanie wartości krajowego sektora wynosiły od 45 do 80 mln zł, przy czym średnia to około 65 milionów złotych.

Trzy lata temu, w poprzednim badaniu rynku, były to wartości od 40 do 50 mln zł. Można stwierdzić, że mamy do czynienia ze wzrostami, aczkolwiek jednocześnie czyniąc zastrzeżenie, że w każdym z przypadków mówimy o wartościach szacunkowych.

Maszyny, rozdzielnice i przemysł produkcyjny

 
Najważniejsze grupy odbiorców i sektory rynku będące odbiorcami osprzętu sterowniczo-sygnalizacyjnego

Największym odbiorcą przełączników, przycisków oraz klawiatur zawsze był i nadal pozostaje szeroko rozumiany przemysł. Zaliczyć tu można zastosowania związane z wytwarzaniem i przetwarzaniem surowców oraz produkcją towarów, a także wykorzystanie w sektorze maszynowym (OEM). Z omawianych produktów korzystają prefabrykatorzy tablic rozdzielczych i szaf sterowniczych, w wynikach redakcyjnej ankiety znalazły się też m.in.: wojsko, energetyka oraz motoryzacja.

Wielkość popytu jest pochodną koniunktury w sektorach produkcji maszyn, w szczególności wind i podnośników, urządzeń, oraz generalnie związana jest z sytuacją w przemyśle. Na publikowanym w analizie wykresie przedstawiono drugą ze statystyk dotyczącą aplikacji, tym razem z podziałem na grupy produktów.

W przypadku dwóch pierwszych kategorii (lampki sygnalizacyjne oraz przyciski i przełączniki) mamy praktycznie do czynienia z identycznym rozkładem wyników, jeżeli zaś chodzi o kasety sterownicze, to wyróżniają się tu zastosowania w suwnicach, podnośnikach i podobnych maszynach.

Odrębnym obszarem rynku jest ten związany z klawiaturami, bowiem produkty te występują w kilku rodzajach. Mogą być to zarówno wersje samodzielne (np. do podłączania do komputerów przemysłowych), standardowe do montażu pulpitowego i integracji w maszynach, jak też przeznaczone do stosowania w różnorodnych urządzeniach elektrycznych i elektronicznych, medycznych czy też konsumenckich.

W takich przypadkach najczęściej są produkowane (personalizowane) na zamówienie. Jeżeli porównać powyższe wyniki z poprzednio publikowanymi, to okazują się one bardzo zbliżone. Można podsumować to stwierdzeniem, że w omawianym zakresie w branży mało się zmienia - i tak powinno pozostać w przyszłości.

Oczekiwane cechy produktów

 
Popularne w kraju marki klawiatur przemysłowych – zestawienie nie odzwierciedla udziałów firm w rynku

Wymienione w poprzednim rozdziale zastosowania to w większości aplikacje o charakterze profesjonalnym, a w przypadku takich stosowane produkty powinny charakteryzować się odpowiednią odpornością na narażenia mechaniczne i środowiskowe, jakością, zapewniać bezpieczeństwo dla osób obsługi i mieć odpowiednie atesty.

Wszystkie te czynniki są dla klientów istotne, aczkolwiek dwa zostały wytypowane jako kluczowe - są nimi: jak najlepsza jakość wykonania i dostępność za jak najniższą cenę. Do innych ważnych cech osprzętu sterowniczo-sygnalizacyjnego zaliczone zostały: marka producenta, certyfikaty (są szczególnie istotne w przypadku zastosowań w aplikacjach kolejowych, specjalnych oraz ATEX), a także kompletność asortymentu - czyli to, w jakim stopniu klient może dobrać u jednego dostawcy komplet komponentów do swojej aplikacji. To ostatnie liczy się szczególnie dla producentów maszyn oraz prefabrykatorów szaf sterowniczych, którzy często korzystają z większego pakietu elementów służących do sygnalizacji i sterowania.

Kto dostarcza osprzęt sterowniczo-sygnalizacyjny?

 
Najbardziej perspektywiczne grupy odbiorców i sektory rynku będące odbiorcami omawianego osprzętu

Asortyment produktów dostępnych na rynku jest przekrojowy. Obejmuje on zarówno wyroby markowe, zazwyczaj pochodzenia zachodnioeuropejskiego, jak też produkty dalekowschodnie, które są popularne szczególnie w obszarze komponentów standardowych. Na wykresach chmurowych opublikowanych w poprzedniej analizie (tj. w IRA 2019) oraz na jednym wykresie w przypadku obecnej, przedstawiono najpopularniejszych dostawców omawianego osprzętu.

W branży mamy z pewnością do czynienia z dominacją dwóch marek - firm Eaton Electric oraz Schneider Electric. Każda z tych firm otrzymała sumarycznie po kilkadziesiąt głosów respondentów - typowo po kilka razy więcej niż każda z innych firm. Obydwie firmy dostarczają szeroki asortyment urządzeń niskiego napięcia, podzespołów automatyki oraz aparatury elektrotechnicznej, której ważną częścią jest właśnie osprzęt sterowniczo-sygnalizacyjny.

Dominacja dwóch marek nie oznacza jednak, że na rynku swojego miejsca nie szukają inne przedsiębiorstwa. W omawianej branży znajdziemy wyroby kilkudziesięciu podmiotów, w tym polskich - z takimi jak Spamel, Promet oraz Pokój na czele.

Każde z wymienionych przedsiębiorstw działa na rynku od wielu lat, wytwarzając m.in. przyciski, przełączniki, kasety oraz różnorodne podzespoły niskiego napięcia dla przemysłu i energetyki. Jeżeli chodzi o pozostałych producentów osprzętu, to w dużej części ich produkty dostępne są w ofertach lokalnych przedsiębiorstw dystrybucyjnych.

Do tych ostatnich należą m.in. CompArt Automation, Dacpol, Eltron, INSTOM, Nowimex, OEM Automatic oraz grupa przedsiębiorstw zajmujących się tzw. dystrybucją katalogową. Ta część rynku ma charakter rozproszony, a sprzedaż omawianego osprzętu jest dla dystrybutorów typowo dodatkiem do większego biznesu.

 
Dostawcy osprzętu sterowniczo-sygnalizacyjnego

Klawiatury przemysłowe wymagają odrębnego omówienia, bowiem w ich przypadku mamy do czynienia z dwoma poniekąd odrębnymi sektorami. Produkty te występują w wersjach standardowych (samodzielnych i do montażu OEM), jak też wytwarzane są na zlecenie.

W ostatnim z przypadków są personalizowane pod aplikację klienta - np. związaną z urządzeniami elektronicznymi, często o charakterze konsumenckim. Liderami tego rynku są przedsiębiorstwa krajowe Qwerty oraz LC Elektronik, które wytwarzają klawiatury na potrzeby krajowych i zagranicznych producentów urządzeń elektronicznych, medycznych, przemysłowych oraz konsumenckich.

Ofertę produkowanych na zamówienie klawiatur i płyt czołowych ma Horizon Technologies, a także kilka innych podmiotów. Jeżeli zaś chodzi o klawiatury standardowe, to znajdziemy je u dystrybutorów specjalistycznych, katalogowych oraz u dostawców komputerów przemysłowych i obudów.

Popularnymi producentami zostali tutaj wytypowani: Apem, NSI, Storm oraz EAO. Przypominamy, że prezentowane chmury nie odzwierciedlają wyników finansowych firm, ale stanowią przybliżoną informację o rozpoznawalności marek w kraju.