Urządzenia do pracy w strefach Ex

W obszarach, w których występuje tego typu zagrożenie wymagane jest stosowanie systemów ochronnych, specjalnie wykonanych urządzeń i aparatury. Kwestia bezpieczeństwa ludzi oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego obiektu, na terenie którego będzie występować zagrożenie wybuchem musi zostać uwzględniona już w fazie projektowania i konstruowania systemów produkcyjnych czy też różnego rodzaju instalacji. Już na tym etapie dokonuje się wyboru odpowiednich elementów, z których każdy ma wpływ na bezpieczeństwo całego systemu. Wykonana instalacja i zastosowane urządzenie powinna być adekwatna do stopnia występującego zagrożenia wybuchem w tej strefie.

ISTOTNE PRZEPISY

Dyrektywa ATEX 94/9/WE, dotycząca urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem wyznacza podział takich urządzeń na dwie grupy: I grupa obejmuje urządzenia przeznaczone do prac w podziemiach kopalń i w częściach ich instalacji na powierzchni, w których jest prawdopodobne wystąpienie zagrożenia wybuchem metanu i/lub pyłu węglowego. II grupę stanowią urządzenia przeznaczone do użytku w innych miejscach narażonych na występowanie zagrożenia atmosferami wybuchowymi.

W obrębie tych grup wydzielono różne kategorie urządzeń i systemów ochronnych. W grupie I są to kategoria M1, zapewniająca bardzo wysoki poziom zabezpieczenia oraz M2 o wysokim poziomie zabezpieczenia. Zasadnicza różnica polega na tym, że podczas wystąpienia atmosfery wybuchowej urządzenia kategorii M1 mogą nadal pracować i muszą być tak skonstruowane aby działały nawet w przypadku rzadko występujących awarii. Urządzenia kategorii M2 natomiast zapewniają bezpieczeństwo poprzez wyłączenie się.

W grupie II obejmującej urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym przeznaczone do pracy w przestrzeniach zagrożonych wybuchem innych niż kopalnie metanowe wydzielono kategorie 1, 2 i 3. Urządzenia kategorii 1 zapewniają bardzo wysoki stopień bezpieczeństwa, nawet w przypadku rzadko występujących uszkodzeń. Są przeznaczone do stosowania w miejscach, w których mieszaniny wybuchowe gazów palnych, par cieczy palnych lub pyłów z powietrzem występują stale, często lub w długich okresach - są to strefy zagrożenia wybuchem 0 lub 20.

Urządzenia z tej kategorii są oznakowane jako 1G i/lub 1D (przestrzeń zagrożona wybuchem z powodu gazów, par lub mgieł /z powodu pyłów). Kategoria 2 obejmuje urządzenia które są wykonane w taki sposób aby zapewniały wysoki poziom bezpieczeństwa nawet w przypadkach częstych zakłóceń lub uszkodzeń urządzeń. Są one przeznaczone do użytkowania w miejscach, w których bardzo rzadko występuje prawdopodobieństwo powstania mieszanin wybuchowych gazów palnych, par cieczy palnych lub pyłów z powietrzem czyli w strefach zagrożenia wybuchem 1 lub 21.

Urządzenia z tej kategorii są oznakowane jako 2G i/lub 2D. Kategoria 3 natomiast obejmuje urządzenia zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby zapewniały wymagany poziom zabezpieczenia podczas normalnego działania tych urządzeń. Urządzenia tej kategorii są przeznaczone do użytkowania w miejscach, w których wystąpienie mieszanin wybuchowych jest mało prawdopodobne, a jeżeli wystąpią, to rzadko i w krótkim okresie, czyli w strefach zagrożenia wybuchem 2 i 22. Urządzenia z tej kategorii są oznakowane jako 3G i/lub 3D.

URZĄDZENIA DO PRACY W STREFACH EX

Producenci, którzy specjalizują się w projektowaniu i produkowaniu urządzeń do stref niebezpiecznych przeznaczają je do użytkowania w obszarach o określonej atmosferze wybuchowej, czyli do konkretnych stref zagrożenia wybuchem. Wszystkie produkty tego typu muszą być wyraźnie oznakowane zgodnie z przyjętymi wymogami.

Firma ASTAT jako jeden z czołowych dystrybutorów elementów automatyki przemysłowej na polskim rynku ma w ofercie wiele produktów i rozwiązań przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Są to produkty wytwarzane przez znanych i uznanych na polskim rynku producentów m.in. takich jak Bartec, Steute a w zakresie urządzeń sygnalizacyjnych również Pfannenberg, Werma, Compro i La Sonora.

Produkty firmy Bartec kojarzą się z nowoczesnymi technologiami zapewniającymi bezpieczeństwo ludzi w strefach potencjalnie niebezpiecznych oraz ochronę bezpośredniego otoczenia tych stref. Takie też jest hasło przewodnie tej firmy: Bartec chroni ludzi i środowisko poprzez bezpieczeństwo komponentów, systemów i urządzeń. Projektowane i produkowane wysokiej jakości podzespoły i urządzenia spełniają wymagania dyrektywy ATEX oraz dyrektywy maszynowej.

W ofercie firmy ASTAT można znaleźć wiele produktów tego producenta, są to m. in elementy stanowiące tzw. wyposażenie kontrolno-łączeniowe w skład którego wchodzą: kasety sterownicze ComEx, pulpity sterownicze, gniazda i wtyki, puszki rozgałęźno - rozdzielcze, wyłączniki krańcowe oraz izolatory przepustowe, a także inne np.: stacje operatorskie Polaris, systemy identyfikacji, analizatory i urządzenia pomiarowe (w tym układy pomiarowe dla cystern).

Portfolio produktów firmy Bartec doskonale uzupełnia oferta firmy Steute. Jest to firma niemiecka produkująca aparaturę łączeniową niskiego napięcia przeznaczoną do pracy w systemach sterowania i bezpieczeństwa. Posiada bogaty asortyment produktów, przeznaczonych do pracy w normalnych warunkach środowiskowych, do stosowania w strefach zagrożonych wybuchem a także w obszarach gdzie występują ciężkie warunki otoczenia.

W zakresie produktów przeznaczonych do stref zagrożonych wybuchem można znaleźć m.in. wyłączniki pozycyjne z/bez funkcją bezpieczeństwa, wyłączniki nożne, wyłączniki linkowe - również zatrzymania awaryjnego, czujniki zbiegania taśmy przenośników, blokady elektromagnetyczne bezpieczeństwa, wyłączniki bezpieczeństwa z oddzielną zworą oraz bezprzewodową aparaturę łączeniową.

Ważną częścią systemów bezpieczeństwa oraz sterowania jest sygnalizacja świetlna i dźwiękowa. Pełni ona funkcję alarmowania, ostrzegania lub informowania. Skuteczne uruchomienie sygnalizacji w momencie wystąpienia sytuacji krytycznej (ostrzeganie) lub zagrażającej życiu (alarmowanie) umożliwia natychmiastowe podjęcie stosownych działań.

Oferta firmy ASTAT zawiera wiele różnych produktów związanych z techniką sygnalizacyjną przeznaczonych do używania w obszarach zagrożonych wybuchem. Są to produkty takich firm jak Pfannenberg, Werma, Compro i La Sonora. Można tam znaleźć sygnalizatory dźwiękowe, optyczne lub świetlno-dźwiękowe wykonane do różnych stref. Istniejące i nieustające zapotrzebowanie rynku na specjalne wykonania produktów przyczynia się do ciągłego ich rozwoju. Producenci stale udoskonalają oferowane rozwiązania oraz tworzą nowe, co w pełni zaspokaja rosnący popyt na tego rodzaju produkty.

Paweł Kędzierski
Product Manager
ASTAT
www.astat.com.pl