Pomiary wielkości nieelektrycznych

Pomiary temperatury, przepływu i innych wielkości nieelektrycznych stanowią istotny obszar metrologii przemysłowej. Są one niezbędne w większości procesów wytwórczych, w zapewnianiu jakości oraz aplikacjach specjalistycznych - np. związanych z analizą cech fizykochemicznych. Podobnie jest w przypadku branży ochrony środowiska, ciepłowniczej i innych sektorach, gdzie konieczne jest wykonywanie różnorodnych i odpowiednio wiarygodnych pomiarów.

Skutkuje to istnieniem silnej strony podażowej rynku, na którym działają zarówno popularni producenci krajowi, oddziały firm zagranicznych, jak też wiele przedsiębiorstw dystrybucyjnych. Sektor jako całość charakteryzuje się przy tym relatywnie dużą stabilnością w czasie i niezłą, przynajmniej obecnie, koniunkturą.

Branża dzisiaj oraz jutro

 
Najważniejsi lokalni odbiorcy czujników

Czujniki wielkości nieelektrycznych - szczególnie te stacjonarne, montowane np. w piecach czy rurociągach, są elementami zużywającymi się, przez co podlegają regularnej wymianie. Są one również potrzebne przy modernizacjach, dlatego ich głównymi odbiorcami są niezmiennie klienci końcowi - m.in. zakłady przemysłowe.

Produkty te stosowane mogą być do kontroli stanu różnego rodzaju mediów i materiałów, podczas przetwarzania surowców, w produkcji wyrobów oraz zadaniach związanych z nadzorem pracy maszyn. Kolejne istotne kategorie w statystyce tworzą integratorzy systemów oraz firmy OEM, czyli producenci maszyn i urządzeń.

 
Popularne w kraju marki przemysłowych czujników ciśnienia – zestawienie nie odzwierciedla udziałów firm w rynku

Jest to dosyć podobne do stanu odnotowanego przez nas podczas poprzedniego badania rynku (opublikowane w poprzednich wydaniach informatora). Dwiema różnicami są: wzrost istotności pierwszej grupy (klienci końcowi) oraz zamiana miejsc kategorii "producenci OEM" i "dystrybutorzy".

Dodatkowo w stosunku do rankingów publikowanych w poprzednich informatorach zaszły pomniejsze zmiany. Mniej istotny niż poprzednio okazał się dla przypadku przepływomierzy sektor procesowy (chemiczny i petrochemiczny), również ciepłownictwo znalazło się na niższym poziomie (po uśrednieniu).

 
Dostawcy czujników i mierników wielkości nieelektrycznych

Wzrosła natomiast istotność branży wod-kan w przypadku przepływomierzy, zaś całość zestawienia ma charakter zdecydowanie bardziej "zrównoważony" niż poprzednio - liczby wskazań poszczególnych grup produktów są do siebie zbliżone.

Jak wygląda przyszłość branży? Pomiary wielkości nieelektrycznych były zawsze niezbędne w sektorze procesowym, w obszarze produkcji hybrydowej, w mniejszym stopniu w wytwarzaniu produktów dyskretnych - i to nie powinno się zmienić. W ramach odpowiedzi na pytanie o przyszłość respondenci najczęściej wskazywali tutaj jako główne obszary: rynek spożywczy i ogólnoprodukcyjny, sektor chemiczny i petrochemiczny, energetykę, sektor wodociągowo-kanalizacyjny (ochrona środowiska) oraz branżę maszynową.

Zmiany, w porównaniu ich z rezultatami analogicznego badania przeprowadzanego przed trzema laty, są raczej niewielkie. Tym razem nie pojawiła się automatyka budynkowa, zaś branża chemiczna znalazła się poza czołówką, co akurat wynikać może z podziału na sektory chemiczny i petrochemiczny (poprzednio były one ujmowane wspólnie).

Zwiększył się również udział odpowiedzi "produkcja", aczkolwiek stanowi ona agregat wielu wskazań, stąd też zmiany tej nie należy traktować jako istotnego trendu.

Czego szukają odbiorcy i jak zmieniają się produkty?

 
Popularne w kraju marki przepływomierzy – zestawienie nie odzwierciedla udziałów firm w rynku

W przemyśle o wyborze czujników, przetworników i urządzeń pomiarów decydują przede wszystkim kwestie techniczne, związane z parametrami oraz cechami użytkowymi tych wyrobów. Takie wskazanie było kluczowe dla ponad 85% respondentów redakcyjnej ankiety.

Można przy tym mówić o szerokim wachlarzu parametrów - zarówno związanych z aspektami metrologicznymi, jak też budową czujników i ich funkcjonalnością - np. możliwościami kondycjonowania sygnałów czy komunikacji sieciowej.

Kolejne dwie kategorie omawianej statystyki to: cena zakupu oraz jakość produktów. Istotność tej pierwszej wynika przede wszystkim z dużej podaży wyrobów na rynku, zaś w przypadku jakości mówimy przede wszystkim o powtarzalności i dokładności pomiarów, a także o długookresowej niezawodności elementów pomiarowych.

Wyniki te są analogiczne jak w poprzednich badaniach rynku i, podobnie jak dawniej, na kolejnych miejscach znalazły się kwestie marki producenta, współpracy z dostawcą czy zagadnienia logistyczne. Dla części odbiorców liczy się też oferta usług - w szczególności w zakresie kalibracji. Całość tej części badania podsumować można krótko: na rynku mamy do czynienia z zachowaniem status quo.

W ramach badania tradycyjnie zapytaliśmy o nowości, których w przypadku techniki pomiarowej nie brakuje. Typowo związane są one z możliwościami polepszania parametrów detektorów, zwiększania ich jakości i możliwości przetwarzania sygnałów oraz wymiany danych.

 
Ocena aktualnego stanu w branży w Polsce

Dzisiaj, gdy w branży przemysłowej jednym z głównych trendów jest zmiana w kierunku Industry 4.0, również czujniki i urządzenia pomiarowe muszą być łatwo integrowane ze sobą i mieć możliwość komunikacji z systemami nadrzędnymi. Dotyczy to zarówno użycia sieci przewodowych (respondenci najczęściej wskazywali tu na standard IO-Link), jak też popularyzacji wykorzystania możliwości transmisji bezprzewodowej.

Należy przy tym zaznaczyć, że zagadnienia takie jak cyfryzacja czujników czy integracja interfejsów komunikacyjnych nie są trendem nowym, czy też powstałym na skutek Industry 4.0. Już dawniej, szczególnie w przypadku zastosowań związanych z instalacjami rozproszonymi - np. w zakładach z branży procesowej, tego typu aparatura bazująca na sieciach własnościowych lub standardach branżowych była już wykorzystywana.

Również sam standard HART opiera się na wykorzystaniu transmisji (przewodowej lub bezprzewodowej) do zdalnej komunikacji z czujnikiem, jego diagnostyki i kalibracji. Dostępność i popularność rozwiązań cyfrowych jedynie przyspiesza ten rozwój i zmiany te, jak można prognozować, będą w kolejnych latach silnie wpływały na omawiany obszar techniki.

Rozwój nie omija też warstwy najbliższej samym procesom i "stykowi" czujników ze światem fizycznym. Na rynku oferowane są mierniki uniwersalne, które pozwalają na pomiary kilku wielkości fizycznych za pomocą jednego urządzenia, dodatkowo są one rozszerzane o możliwości rejestracji danych czy też sterowania elementami zewnętrznymi.

 
Najbardziej perspektywiczne w kraju branże będące odbiorcami omawianych czujników i urządzeń

Wymienianym trendem jest zwiększanie stabilności i rozdzielczości pomiarów oraz wzrost możliwości w zakresie przetwarzania sygnałów. Respondenci wskazywali też na dalszą miniaturyzację czujników oraz zwiększanie ich niezawodności.

Na koniec tej części analizy dodajmy, że dalsze informacje na temat pomiarów wielkości nieelektrycznych - m.in. dostawców produktów, popularnych na rynku marek i szczegółów ich zastosowań, znaleźć można w zeszłorocznym wydaniu informatora (IRA 2019).

W zeszłorocznym wydaniu informatora (IRA 2019) przedstawione zostały marki czujników i urządzeń pomiarowych dostarczanych przez krajowych producentów i dystrybutorów.