Utrzymanie czystości powietrza w zakładzie przemysłowym
| TechnikaRealizowanie procesów produkcyjnych bardzo często wiąże się z dużym zapyleniem hal. Pyły tworzą nieprzyjazne stanowisko pracy i są zagrożeniem dla zdrowia. Jednocześnie bardzo często niekorzystnie wpływają na pracę maszyn - mogą zmniejszać ich wydajność, prowadzą do częstszych awarii (i związanych z nimi przestojów) oraz powodują szybsze zużycie. Mogą stwarzać ryzyko wybuchu lub pożaru. Wydajne instalacje odpylające są niezbędne, aby dostosować się do obowiązujących norm BHP i PPOŻ oraz zadbać o linie produkcyjne i sprzęt wykorzystywany w zakładzie.
Czynniki szkodliwe dla zdrowia - przepisy
W Polsce obowiązują zapisy zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w pomieszczeniu pracy (Dziennik Ustaw z 1997r. nr 129, poz. 844). Zgodnie z nimi pracodawca ma obowiązek zapewnić na stanowiskach pracy prawidłową wymianę powietrza i zabezpieczyć ludzi przed uciążliwościami szkodliwymi dla ich zdrowia. W miejscach, gdzie występują szkodliwe substancje (wysokie stężenie pyłów, pary, gazu) należy zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne, które uniemożliwiają ich przedostawanie się do innych pomieszczeń (biura, magazyny, pomieszczenia higieniczno-sanitarne).
Klasyfikacja pyłów
W zakładach przemysłowych najwięcej pyłów powstaje wskutek:
- mielenia,
- przesiewania,
- kruszenia,
- transportu i mieszania towarów sypkich.
Dla człowieka najbardziej szkodliwe pozostają jednak pyły, które powstają w czasie polerowania, ostrzenia i szlifowania oraz pyły wysokodyspresyjne. Regularne przebywanie w pomieszczeniach z ich wysokim stężeniem może prowadzić do groźnych chorób układu oddechowego (w tym nawet do pylicy płuc oraz chorób nowotworowych).
Zgodnie z normą PN-ISO 7708:2001 wyróżnia się:
- pył całkowity - wszystkie cząsteczki pyłu są zawarte w danej objętości badanego powietrza,
- pył wdychany - część masy pyłu całkowitego jest wdychana przez człowieka.
Pył wdychany został podzielony na kilka kolejnych kategorii:
- przedtchawiczny - przedostaje się jedynie do granicy krtani,
- tchawiczny - część wdychanej masy przedostaje się poza krtań,
- tchawiczno-oskrzelowy - część masy przedostaje się poza krtań, ale nie trafia do bezrzęskowej części układu oddechowego,
- respirabilny - pewna ilość wdychanej masy przedostaje się aż do bezpośredniej części dróg oddechowych.
Instalacje odpylające - sposób na zapewnienie odpowiedniego środowiska pracy
Zakłady przemysłowe muszą dopasować się do obowiązujących norm BHP. Nowoczesne instalacje odpylające to systemy dobrane i zaprojektowane specjalnie do konkretnego obszaru prac (od źródeł powstawania pyłu przez taśmociągi, miejsca załadunku i rozładunku, aż po centralne instalacje odpylania z punktami przyłączeniowymi na cały obszar produkcyjny).
Najpopularniejsze pozostają odpylacze suche (cyklonowe), które wykorzystują działanie siły odśrodkowej. Cząsteczki pyłów uderzają o ścianki odpylacza i odpadają na jego dno. Najczęściej zaleca się ich zastosowanie jako separatora wstępnego, który ogranicza ilość pyłów trafiających do filtra końcowego. Kolejnym nowoczesnym rozwiązaniem są systemy łączące odpylacze cyklonowe z urządzeniami filtrowentylacyjnymi (wyposażonymi w filtry dokładne). Urządzenia wstępny proces odpylania przeprowadzają w części cyklonowej. Następnie drobne frakcje trafiają do filtrów, gdzie są odseparowywane. Takie odpylacze skutecznie usuwają nawet cząstki mniejsze niż 5 µm.
W przemyśle odlewniczym, szklarskim, drzewnym, spożywczym, chemicznym i materiałów budowlanych bardzo często stosuje się filtry workowe pulsacyjne. Są one w stanie bardzo skutecznie oczyścić nawet bardzo drobne pyły. Nowoczesnym rozwiązaniem są także elektrofiltry, w których cząstki pyłów poddawane są działaniu pola elektrycznego. Naładowane cząsteczki osiadają wtedy na elektrodzie osadczej.
