Współpraca w ramach łańcucha dostaw: kluczowa rola identyfikowalności i inteligentnych opakowań

Według danych Eurostatu w 2021 r. każda osoba mieszkająca w UE przyczyniła się do wytworzenia 188,7 kg opakowań – niemal 32 kg więcej niż w 2011 r. W tym okresie ilość odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wzrosła o 27%. Chociaż wskaźniki recyklingu również uległy zwiększeniu, duża ilość tego rodzaju opakowań nadal nie jest poddawana recyklingowi – najnowsze statystyki wskazują, że tylko kilka krajów w Europie osiąga wskaźnik recyklingu tworzyw sztucznych na poziomie 50%.

Uznając, że istniejące ramy prawne nie poprawiły procesu redukcji odpadów opakowaniowych, w 2022 r. zaproponowano zmianę dyrektywy z 2018 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (PPWD). Oczekuje się, że uaktualnione rozporządzenie, teraz o nazwie PPWR, wejdzie w życie do końca tego roku i zasadniczo usprawni sposób projektowania, konsumpcji i utylizacji opakowań. Dyrektywa w nowym kształcie ma szeroki zakres, ale jej celem jest zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych i zwiększenie możliwości recyklingu opakowań.

Wymogi regulacyjne

Rozporządzenie wprowadza nowe wymogi zarówno dla rządów, jak i dla przemysłu.

Oprócz spełnienia trudnych celów związanych z redukcją ilości opakowań, państwa członkowskie będą musiały ustanowić systemy zwrotu kaucji (DRS) dla plastikowych butelek i puszek na napoje, a także ustanowić systemy oraz infrastrukturę zwrotu i oddzielnego zbierania wszystkich odpadów opakowaniowych od użytkowników końcowych w celu ułatwienia wysokiej jakości recyklingu.

Producenci są zobowiązani, aby do 2030 r. wszystkie wytwarzane opakowania nadawały się do recyklingu, jak również do udokumentowania i zgłoszenia ilości opakowań, które wykorzystują. Rozporządzenie wprowadza również rozszerzoną odpowiedzialność producenta (EPR) opakowań w formie finansowego udziału w kosztach zbierania, sortowania i recyklingu odpadów opakowaniowych.

Rozdzielenie odpowiedzialności

Zasadniczo rozporządzenie to zwiększa odpowiedzialność za odpady opakowaniowe i przyczynia się do zwiększenia presji wywieranej na producentów towarów konsumpcyjnych w obszarze odpowiedzialności za opakowania, które wprowadzają na rynek przez cały okres cyklu życia.

Chociaż wiele z tych zobowiązań jest jasno określonych w tekście uzgodnionym przez europejskich ustawodawców, istnieje cała "niedopowiedziana" sfera tej regulacji.

Różni interesariusze łańcucha wartości muszą mieć na uwadze, że nie będą w stanie wypełnić swoich zobowiązań, pracując w izolacji. Potrzebny będzie bezprecedensowy poziom współpracy w ramach łańcucha dostaw. Producenci będą mogli projektować opakowania nadające się do recyklingu na dużą skalę tylko wtedy, jeśli będą wiedzieli, jak ma wyglądać infrastruktura zbierania i sortowania odpadów oraz jakie technologie sortowania i recyklingu zostaną zastosowane.

Zasadniczo rozporządzenie to tworzy ramy dla gospodarki opakowaniowej o obiegu zamkniętym, która na poziomie praktycznym wymaga identyfikowalności w całym łańcuchu wartości.

Automatyzacja identyfikowalności w celu wspierania cyrkularności

Kluczem do zapewnienia śledzenia opakowań przez cały cykl życia są dane. Wymagają one odpowiednich nośników, które pozostają czytelne przez cały czas, nawet jeśli nośniki te są zabrudzone lub uszkodzone. Doświadczenie nauczyło nas jednak, że tradycyjne nośniki danych, które spełniają swoją funkcję od momentu nałożenia na opakowanie w procesie produkcji do chwili, gdy dotrze ono do konsumenta, przestają działać dobrze po wyrzuceniu opakowania. Jest to jeden z głównych problemów, które należy rozwiązać, aby skutecznie osiągnąć długo oczekiwaną cyrkularność.

W tym zakresie kilka przewag nad tradycyjnymi nośnikami danych oferują cyfrowe znaki wodne. Zachowują one swoje właściwości nawet w trudnych warunkach, takich jak większe prędkości taśm, silne zabrudzenia i zgniecenie. Dzięki tym cechom stanowią obiecujące narzędzie do zwiększenia recyklingu poprzez automatyzację identyfikacji opakowań w zakładach recyklingu materiałów. Zgodnie z danymi osadzonymi w znaku wodnym, opakowanie można automatycznie skierować do odpowiedniego strumienia sortowania, co ostatecznie prowadzi do wyższej jakości materiałów z recyklingu.

Dzięki temu potencjałowi firma OMRON nawiązała współpracę z firmą Digimarc — liderem w dziedzinie technologii cyfrowego znakowania wodnego. Powodem była chęć opracowania innowacyjnego rozwiązania automatyki przemysłowej do śledzenia opakowań w całym cyklu eksploatacji.

Pokonywanie wyzwań

Jednym z wyzwań związanych z wdrażaniem technologii cyfrowych znaków wodnych w środowiskach przemysłowych jest konieczność identyfikacji, odczytu i inspekcji tych znaków przy dużych prędkościach, aby były one opłacalne. To nie jest proste zadanie, szczególnie gdy opakowania wykonane są z materiałów trudnych do inspekcji.

Zaawansowane systemy wizyjne firmy OMRON, wykorzystujące algorytmy sztucznej inteligencji i głębokiego uczenia, otwierają nowe możliwości szybkiego i dokładnego identyfikowania, sprawdzania oraz inicjowania funkcji śledzenia przy bardzo dużych prędkościach – nawet podczas skanowania opakowań o trudniejszym formacie, takich jak przezroczysta folia czy cylindryczne butelki z etykietami.

Korzyści wykraczające poza zgodność z przepisami

 

Patricia Torres, ekspert w dziedzinie zrównoważonego rozwoju firmy OMRON Industrial Automation Europe

Wdrożenie tej technologii do identyfikacji i sortowania materiałów opakowaniowych jest ważne w kontekście dyrektywy PPWR, ale jej korzyści wykraczają poza zapewnienie zgodności z przepisami. Może ona przynieść wartość poprzez automatyzację kontroli w celu zapobiegania błędnemu dopasowaniu lub nieprawidłowemu oznakowaniu gotowych komponentów produktu, a także zwiększyć szybkość i dokładność produkcji, realizacji i dystrybucji towarów opakowanych.

Wraz z nastaniem ery odpowiedzialności za odpady opakowaniowe i dążeniem do zamknięcia cyklu cyrkulacji opakowań, identyfikowalność staje się szybko fundamentem łańcuchów dostaw. Dzięki postępom w automatyzacji identyfikacji inteligentne opakowania z cyfrowymi znakami wodnymi mają szansę stać się potężnym narzędziem w misji odzyskiwania zasobów.

OMRON
industrial.omron.eu