Urządzenia sygnalizacyjne - poradnik

Urządzenia sygnalizacyjne, którym jest poświęcony niniejszy artykuł, stanowią grupę produktów, które służą do informowania ludzi przez generowanie odpowiedniego sygnału dźwiękowego i/lub świetlnego. Mają one szerokie zastosowanie zwłaszcza w przemyśle, w systemach alarmowych m.in. w obiektach użyteczności publicznej, zakładach pracy a także w gospodarstwach domowych. Należy wspomnieć również o ich wykorzystaniu w motoryzacji, transporcie drogowym, kolejowym, morskim czy lotniczym.

Sygnalizatory zwiększają nasze bezpieczeństwo, zwłaszcza w zakładach produkcyjnych, gdzie istnieje wiele zagrożeń wynikających z budowy i sposobu użytkowania maszyn, linii produkcyjnych czy też rodzaju przetwarzanych materiałów. Firma Pfannenberg, jeden z czołowych producentów urządzeń sygnalizacyjnych, rozróżnia trzy podstawowe funkcje sygnalizacji: informowanie, ostrzeganie i alarmowanie.

FUNKCJA INFORMOWANIA

Występuje wtedy, kiedy pojawia się konieczność przekazania odbiorcy określonych informacji dotyczących statusu urządzenia, procesu, procedury testowej, zezwolenia lub jego braku. Sygnalizatory informacyjne nie służą do zasygnalizowania niebezpieczeństwa. Przekazywane sygnały mogą dotyczyć następujących zdarzeń:

• brak wprowadzanego materiału do obróbki,
• wada jakościowa, produkt dobry/wadliwy,
• proces zakończony, pozycja w gotowości,
• powiadomienie o błędach i ich identyfikacja,
• sekcja zajęta/wolna, przejazd wolny/zabroniony.

W praktyce funkcję informowania najczęściej spełniają kolumny sygnalizacyjne wyposażone w moduły świetlne o określonych kolorach, emitujących różny rodzaj światła. Kolumny mogą mieć wbudowany również moduł dźwiękowy.

FUNKCJA OSTRZEGANIA

Ma ona zastosowanie wtedy, kiedy urządzenie sygnalizacyjne ostrzega o nietypowej lub krytycznej sytuacji, która już zaszła lub może dopiero wystąpić. Odebranie ostrzeżenia wymaga od operatora jednoznacznej interpretacji zdarzenia, monitorowania sytuacji i/lub podjęcia konkretnych działań. Oto kilka przykładów zdarzeń, które mogą być sygnalizowane jako ostrzeżenie:

• uwaga: krytyczny stan urządzenia,
• urządzenie gotowe do obsługi,
• wymagane zachowanie ostrożności,
• w przypadku niepodjęcia żadnych działań może dojść do niebezpiecznej sytuacji,
• działania naprawcze lub konserwacyjne wymagane w danym czasie,
• proces przekroczył granice normalnego działania, ale nie przekracza granic krytycznych,
• zmiana statusu.

FUNKCJA ALARMOWANIA

Dotyczy ona urządzeń sygnalizacyjnych, które nadają sygnał alarmowy w chwili wystąpienia różnych zdarzeń, zwłaszcza tych, które stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka, zagrożenie dla środowiska, a także powodujących zniszczenie lub utratę wartości materialnych lub niematerialnych. Tego typu sygnalizacja ma najwyższy priorytet i powinna wywołać natychmiastową reakcję operatora lub nawet odpowiednich służb ratowniczych czy interwencyjnych. Przykłady zdarzeń wywołujących alarm:

• awaria,
• krytyczny stan procesu,
• przekroczone wartości graniczne,
• zagrożenie pożarowe,
• wyciek niebezpiecznych materiałów,
• włamanie lub napad.

TRZY GRUPY URZĄDZEŃ

Sygnalizatory realizujące wymienione funkcje producenci dzielą, ze względu na ich budowę, na trzy grupy: sygnalizatory dźwiękowe, świetlne i świetlno-dźwiękowe. Można wśród nich wyróżnić wykonania specjalne, takie jak kolumny sygnalizacyjne oraz sygnalizatory przeznaczone do stref zagrożonych wybuchem.

SYGNALIZATORY ŚWIETLNE

Są one instalowane w miejscach, gdzie wymagany jest przekaz tylko wizualny. Dobierając sygnalizator świetlny do konkretnego zastosowania, należy mieć na uwadze wiele różnych parametrów: kolor światła (czerwony oznacza alarm, awarię; pomarańczowy - ostrzega; zielony - wskazuje normalną pracę, zezwala), rodzaj świecenia i źródło światła (ciągłe - LED lub żarówka, migające - LED, błyskowe - ksenon, rotacyjne - LED lub halogen), napięcie zasilania, stopień ochrony, sposób montażu, a także wielkość sygnalizatora. Do grupy sygnalizacji świetlnej zalicza się również sygnalizatory specjalne, wykonane jako tzw. oświetlenie przeszkodowe służące do oświetlania przeszkód lotniczych takich jak: maszty, kominy, siłownie wiatrowe, wysokie budynki. Charakteryzują się one dużą intensywnością świecenia i trwałością.

SYGNALIZACJA DŹWIĘKOWA

Pełni ona zazwyczaj funkcję ostrzegania lub alarmu. Sygnał dźwiękowy odbierany jest przez większą grupę odbiorców niż syg nał świetlny. Głównymi kryteriami doboru sygnalizatora dźwiękowego jest jego przeznaczenie i istniejące warunki otoczenia, które wymagają odpowiedniego natężenia i rodzaju generowanego dźwięku.

Z reguły w pomieszczeniach stosuje się natężenie rzędu 90 dB, na halach produkcyjnych od 100 dB do 115 dB, w miejskich systemach alarmowych natomiast nawet powyżej 130 dB. Sygnalizatory często wyposażone są w potencjometr umożliwiający regulację poziomu natężenia dźwięku w zakresie ok. 10%, co znacznie ułatwia dopasowanie dźwięku do istniejących warunków otoczenia.

Sygnalizatory mogą generować dźwięk ciągły lub modulowany. Pierwszy z nich stosuje się w buczkach pełniących funkcję sygnalizacji ostrzegawczej, na przykład podczas ruchu suwnicy, starcie lub zatrzymaniu taśmociągu, drugi rodzaj dźwięku ma znacznie szersze zastosowanie. Syreny mogą generować od kilku do nawet 80 typów tonów.

Właściwość ta jest bardzo przydatna, gdy zachodzi potrzeba rozróżniania lokalizacji alarmu czy rodzaju sygnalizowanego zagrożenia. Pomocną opcję stanowi także możliwość zewnętrznego (zdalnego) wyzwalania dwóch różnych typów tonów (dwupoziomowe ostrzeżenie/ alarm). Częstotliwość dźwięku jest na ogół parametrem drugorzędnym, najczęściej waha się w przedziale od 100 Hz do 4 kHz. Na rynku istnieją także sygnalizatory, które przystosowane są do przekazywania większej ilości informacji za pośrednictwem nagrywanych komunikatów głosowych.

SYGNALIZATORY ŚWIETLNO-DŹWIĘKOWE

Stanowią bardzo efektywne pod względem funkcjonalnym i praktycznym połączenie generatora dźwięku oraz lampy. Stosowane są wtedy, kiedy wymagana jest większa skuteczność i pewność sygnalizowania. W obszarze, gdzie występuje wysoki poziom hałasu, lampa błyskowa może stanowić duże wsparcie dla dźwiękowej.

Sygnalizacja akustyczna z kolei świetnie uzupełnia światło lampy w bardzo jasnych warunkach otoczenia. Bardzo popularne w zastosowaniu są buczki z lampą ze światłem ciąg łym LED oraz syreny ze światłem błyskowym. W wielu sygnalizatorach istnieje możliwość niezależnego wyzwalania sygnału dźwiękowego i świetlnego.

Firma Astat posiada w swojej ofercie z zakresu automatyki przemysłowej bogaty asortyment urządzeń sygnalizacyjnych. Są to produkty renomowanych producentów, takich jak Pfannenberg, Compro, Werma czy La Sonora. Dostępna różnorodność parametrów, funkcji i kształtów sygnalizatorów umożliwia klientom firmy dobranie właściwego urządzenia do istniejących warunków. W ofercie można znaleźć również sygnalizatory z 10-letnią gwarancją - są to wybrane typy produktów firmy Pfannenberg.

Astat Logistyka
www.astat.com.pl