Wymogi co do zapewniania wysokiej jakości i pozbawionego przerw zasilania są dzisiaj kluczowe. Dotyczy to przemysłu, centrów danych, systemów transportowych, różnorodnej infrastruktury oraz innych obszarów gospodarki. Rosną również oczekiwania samych użytkowników względem ciągłości pracy maszyn i urządzeń, przez co tematyka zasilania nie traci na istotności.
Powodów, dla których zasilanie jest w przemyśle tak istotne, można wskazać wiele. Weźmy dla przykładu produkcję procesową w branży spożywczej i napojowej - w tym przypadku utrata zasilania, a nawet jego chwilowa niestabilność, może być przyczyną przerwania procesu i spowodować wymierne straty. Nie inaczej jest w przemyśle chemicznym.
Tutaj warunkiem koniecznym do zapewniania jakości produktów i efektywności ekonomicznej ich wytwarzania jest zazwyczaj ciągłość procesów, a więc też niezawodność zasilania. Ponadto od tego ostatniego zależy także bezpieczeństwo samych pracowników i instalacji technologicznych.
Wprawdzie awarii sieci energetycznych jest dzisiaj mniej niż jeszcze dekadę temu, ale ponieważ nieustannie przybywa urządzeń wymagających podtrzymania zasilania oraz zapewniania jakościowych dostaw energii, całość branży jest rozwojowa.
Zasilanie dotyczy także mniejszych urządzeń i systemów - przykładowo układów sterujących oraz maszyn. W tym przypadku związane jest to z zasilaczami niewielkich mocy, w tym urządzeniami buforowymi, w zakresie których również kluczowe są parametry jakościowe, niezawodnościowe i związane z efektywnością energetyczną.
Zacznijmy od urządzeń małogabarytowych, a więc zasilaczy o niewielkich mocach. Są one wykorzystywane praktycznie we wszystkich gałęziach współczesnej techniki - w przypadku zastosowań krajowych mamy tu do czynienia z dominacją urządzeń AC/DC w wersjach do montażu na szynie DIN oraz zasilaczy modułowych.
Są one przeznaczone m.in. do zastosowań w szafach elektrycznych, systemach automatyki i sterowania oraz elektroinstalacyjnych. Jeżeli chodzi o zasilacze typu open frame, czyli do montażu w maszynach i urządzeniach, to znalazły się one na piątej pozycji redakcyjnej statystyki.
Z kolei trzecie miejsce zajęły przetwornice DC/DC, czyli konwertery napięć (w różnych wykonaniach). W zestawieniu są też zasilacze buforowe, przy czym należy zaznaczyć, że chodzi tu przede wszystkim o wersje niewielkich mocy, które wykorzystywane są typowo do podtrzymywania zasilania w systemach sterowania. Tego typu zasilacze oferuje wielu dostawców urządzeń automatyki i sterowania.
Ostatnia z wymienionych grup wymaga odrębnego komentarza. Zasilacze buforowe są pod względem wartości napięć i mocy zbliżone do wcześniej omawianych, aczkolwiek w odróżnieniu od nich przeznaczone są do współpracy z akumulatorami i pozwalają na podtrzymywanie zasilania odbiorników w przypadku awarii sieci.
Tego typu produkty zyskują w ostatnich latach na znaczeniu, gdyż jest coraz więcej odbiorników małej mocy, które wymagają ciągłości zasilania. Przykładami są tu układy sterowania, urządzenia automatyki budynkowej, komunikacyjne i telemetryczne czy też rozproszone systemy pomiarowe i elementy systemów monitoringu oraz kontroli dostępu. Ich cechą wspólną jest to, że są zasilane niskimi napięciami stałymi i charakteryzują się relatywnie niewielkim poborem mocy.
|
Kolejne typy urządzeń to typowo części składowe większych systemów zasilania gwarantowanego. Podstawowymi elementami są tu zasilacze bezprzerwowe UPS (Uninterruptible Power Supply). Mogą one, zależnie od rodzaju, pracować z jedno- lub trójfazowymi odbiornikami prądu przemiennego, odbiornikami prądu stałego, a także same mogą być zasilane ze źródeł napięć AC lub DC.
Na rynku dostępne są różne rodzaje UPS-ów, jeżeli chodzi o ich architekturę, co pozwala na dobór urządzeń odpowiednich do aplikacji. Przykładowo gdy konieczne jest zapewnienie bezprzerwowej dostawy energii o odpowiednich parametrach, to naturalnym wyborem jest UPS pracujący w trybie true on-line (czyli z podwójną konwersją napięcia).
Dostarcza on energię o wysokiej jakości, a więc pozbawioną zaburzeń elektromagnetycznych i harmonicznych, zaś w momencie awarii sieci - w zerowym czasie (bezprzerwowo) przełącza się na pracę z baterii. W przypadku aplikacji o mniej krytycznych wymogach stosowane mogą być tańsze rozwiązania offline, w tym również urządzenia z tzw. interaktywną linią sieciową.
Warto tutaj wskazać różnice pomiędzy systemami do pracy w aplikacjach przemysłowych oraz tymi do zasilania infrastruktury teleinformatycznej. O ile obydwa stanowią typowo wersje średnich lub dużych mocy (kilkaset kVA), o tyle te przemysłowe przeznaczone są do pracy z obciążeniami o charakterze indukcyjnym.
Takimi odbiornikami są m.in. silniki elektryczne, które w chwili rozruchu pobierają duży prąd. Stąd też UPS-y przemysłowe to jednostki mogące zapewnić wysoką wartość prądów zwarciowych, a więc warunki pracy instalacji zbliżone do tych przy dostępności sieci, gdzie powstanie zwarcia musi doprowadzić do zadziałania bezpieczników z ustaloną selektywnością. Standardem w sektorze przemysłowo-energetycznym są napięcia 220 oraz 110 V i UPS-y współpracują typowo z bateriami o takich napięciach znamionowych.
Zasilacze bezprzerwowe to nie tylko tradycyjne wersje prądu przemiennego, ale też urządzenia zapewniające na wyjściu napięcia stałe, które określane są mianem UPS-DC. Traktować je można jako rozbudowane zasilacze buforowe, zaś w odróżnieniu od tradycyjnych UPS-ów nie mają one falowników.
Powód takiej zmiany jest pragmatyczny - w przypadku odbiorników, które nie wymają zasilania prądem przemiennym, w zasilaczu pomijany jest też etap konwersji DC/AC, co upraszcza jego budowę i zwiększa efektywność pracy. Innymi rodzajami UPS-ów, choć mniej popularnymi, są wersje dynamiczne. W ich przypadku energia nie jest przechowywana w postaci "statycznej" (w akumulatorach), ale "dynamicznej" - mają one wprawiane w ruch obrotowy koło zamachowe.
Systemy zasilania gwarantowanego zawierają ponadto liczne dodatkowe elementy dodatkowe - sterujące, pomiarowe czy komunikacyjne, a także układy przełączające. Jeżeli chodzi o te ostatnie, to wykorzystywane są tu zarówno bazujące na stycznikach mocy układy SZR (samoczynnego załączania rezerwy zasilania), jak też rozwiązania static switch (szybkie łączniki bezstykowe) i inne.
Nieodzownymi elementami są też baterie (akumulatory) stanowiące magazyny energii. Chociaż w branży korzysta się z ich różnych rodzajów, najpopularniejszymi są cały czas tradycyjne wersje kwasowo-ołowiowe. Elementami większych systemów zasilania gwarantowanego mogą być też agregaty prądotwórcze.
Do zasilaczy prądu stałego dodawane są w razie potrzeby przetwornice DC/DC, które pozwalają na zapewnienie zasilania odpowiedniej wartości napięciami stabilizowanymi. Ogólnie w przypadku systemów zasilania AC (nie tylko zasilania gwarantowanego) stosowane są też urządzenia służące do zapewniania odpowiedniej jakości napięcia.
Takimi są te do kompensacji mocy biernej, a także coraz popularniejsze filtry aktywne. Zmniejszają one zawartość harmonicznych prądu, kompensując jego odkształcenia, które powstają na skutek pracy w sieci odbiorników o nieliniowych charakterystykach prądowo-napięciowych.
Warto na koniec dodać, że o ile powyżej opisaliśmy komponenty omawianych systemów, o tyle, patrząc ze strony klientów (przyszłych użytkowników), wybór dotyczy raczej oczekiwanych parametrów układów - np. napięć zasilania, mocy, czasów podtrzymania, zabezpieczeń, itd., a nie samych ich komponentów.
Za to ostatnie odpowiedzialny jest bowiem zazwyczaj dostawca. W takich przypadkach można też mówić o systemach zasilania potrzeb własnych, które służą do kompleksowego zapewniania zasilania odbiorników prądu przemiennego i stałego.
Polska energetyka Branża energetyczna stoi w obliczu przemian. Wymuszane są one wieloma czynnikami: rosnącą konkurencją na rynku dostaw energii, coraz większym popytem na nią, rozwojem energetyki odnawialnej oraz zmieniającymi się oczekiwaniami odbiorców energii elektrycznej, którzy stają się również wytwórcami energii. Do tego dochodzą dobrze znane zagadnienia takie jak kwestie ochrony środowiska, ale też nowe - m.in. związane z zapewnianiem cyberbezpieczeństwa sieci energetycznych. W artykule "Polska energetyka - dzisiaj i jutro", opublikowanym w magazynie APA oraz na stronie www.automatykaB2B.pl, przedstawiamy kierunki rozwoju krajowej branży energetyki oraz rozwiązania techniczne z obszaru produkcji, przesyłu i rozdziału energii, a także sieci smart grid. Link bezpośredni do publikacji: http://bit.ly/2JfAzJV.    |
Omawiane rynki zawsze stanowiły silnie konkurencyjne sektory, zaś stopień nasilenia rywalizacji przedsiębiorstw zwiększyła dodatkowo ofensywa dalekowschodnich producentów zasilaczy. Dzisiaj jedynie jedna, dwie osoby na dziesięć ankietowanych ocenia, że konkurencja na rynku jest standardowa, czyli taka jak w innych obszarach przemysłu.
Zdaniem reszty mamy do czynienia z silną walką konkurencyjną. Warto odnotować, że w przypadku obydwu kategorii produktów odnotowaliśmy kilkuprocentowe wzrosty wskazań w stosunku do stanu z poprzedniego badania rynku (z 2016 roku).
Sektory związane z produkcją i dystrybucją urządzeń zasilających cechują się dużym rozdrobnieniem. Przykładowo zasilacze małogabarytowe oferują specjalizowani dystrybutorzy automatyki (Astat, Eltron, Elmark Automatyka, Micros, MPL Power Elektro, OEM Automatic i inni), producenci automatyki (Phoenix Contact, Siemens, Weidmüller, Omron Electronics) oraz firmy katalogowe (Farnell Elfa Distrelec, TME, RS Components, Conrad Electronic).
Na omawianym rynku działają również krajowi producenci, do których zaliczyć można m.in. Imcon-Intec, Merawex, Polwat oraz Pulsar. W branży obecne są wreszcie przedsiębiorstwa związane z dostarczaniem produktów elektronicznych, oświetleniowych oraz inne, zasadniczo niezwiązane z przemysłem i zastosowaniami profesjonalnymi.
Kolejną grupą podmiotów są te dostarczające zasilacze buforowe oraz urządzenia UPS o mniejszych mocach, w tym wersje UPS-DC. Oferują je zarówno firmy dystrybucyjne związane z automatyką przemysłową, dystrybutorzy katalogowi, jak też przedstawiciele zagranicznych producentów automatyki i urządzeń elektrotechnicznych, czyli przedsiębiorstwa wymienione w poprzednim akapicie. W przypadku polskich producentów takie jednostki znajdziemy m.in. w firmach Fideltronik, Merawex, Polwat, Pulsar i kilku innych.
Jeżeli chodzi o urządzenia średnich i większych mocy, a więc takie, które muszą być praktycznie każdorazowo dobierane do aplikacji klienta, to rynek ten wygląda od strony podażowej jeszcze inaczej. W tym przypadku nie ma on charakteru dystrybucyjnego, a raczej specjalistyczny, związany z oferowaniem przez firmy kompletnych systemów i usług wdrożeniowych.
W omawianym sektorze mamy kilku polskich producentów jak: APS Energia, CES, EVER, Fideltronik, Medcom, a także szereg firm zagranicznych. Nazwy tych ostatnich pojawiły się już przy omawianiu najpopularniejszych na rynku marek - APC by Schneider Electric, Delta Electronics czy Eaton - to niektóre z nich.
Warto dodać, że potrzeby związane z wdrażaniem i integracją systemów zasilania pozwalają na działanie w branży również specjalistycznym firmom usługowym. Takimi podmiotami są przykładowo AG IT Project, Camco oraz Impakt. Rynek uzupełniają też specjalizowani dostawcy akumulatorów i ich pakietów - np. Baterie Przemysłowe, Dacpol, Delta Electronics , EST Energy oraz Wamtechnik.
Chociaż w krajowej branży profesjonalnych zasilaczy małogabarytowych działa wielu dostawców, to pod względem marek można mówić o dominacji tych dalekowschodnich. Do takich należy przede wszystkim Mean Well, którego produkty są już od lat jednymi z najpopularniejszych na polskim rynku.
Firma zawdzięcza to niewątpliwie aktywności swoich dystrybutorów, a w szczególności wieloletniego oferenta jej produktów - MPL Power Elektro. Drugą z wysoce rozpoznawalnych na naszym rynku marek jest Delta Electronics, zaś jako kolejne wytypowane zostały: Omron Electronics i TDK Lambda. Jeżeli chodzi o producentów zachodnioeuropejskich, to najwyżej w redakcyjnym rankingu rozpoznawalności znalazł się Phoenix Contact, za nim sklasyfikowany został Siemens, a jako trzeci Weidmüller.
Rynek urządzeń UPS i generalnie systemów zasilania gwarantowanego to przede wszystkim markowi producenci zachodni. Zdecydowanym liderem rankingu popularności jest należąca do Schneider Electric marka APC. Drugie miejsce zajął Siemens, zaś kolejne: Eaton, Phoenix Contact, Medcom i Delta Electronics. Należy przy tym zaznaczyć, że zależnie od branży końcowej (przemysł, energetyka, teleinformatyka) popularność omawianych marek może być różna.
Bieżąca analiza stanowi kontynuację tematyki rozpoczętej w poprzednim informatorze (IRA 2019), gdzie omawiane były branże będące odbiorcami urządzeń zasilających, sytuacja na rynku krajowym oraz potrzeby zakupowe odbiorców. W tym miejscu, jako podsumowanie, spoglądamy w przyszłość, typując najważniejsze sektory będące odbiorcami zasilaczy i systemów zasilania gwarantowanego.
Jeżeli chodzi o mniejsze zasilacze, to w przypadku zastosowań profesjonalnych głównymi klientami pozostaną przemysł i energetyka. Trzecie miejsce zajęły ex aequo sektory związane z pojazdami szynowymi i transportem oraz branża teleinformatyczna. Dokonując porównania z analogiczną prognozą sprzed trzech lat, można wskazać na znaczący wzrost w przypadku branży transportowej, a także dalsze zwiększanie się istotności energetyki.
W przypadku UPS-ów i systemów zasilania gwarantowanego wyniki są analogiczne jak w poprzednich badaniach - z dokładnością do liczby wskazań danych kategorii, ale nie ich kolejności. Na czołowej pozycji znalazł się przemysł, zaś kolejne miejsce zajęły energetyka oraz IT / telekomunikacja.
Warto tutaj wskazać na sektor medyczny (związany z urządzeniami do tego typu zastosowań) - wprawdzie nie jest znaczący, ale stanowi istotną niszę rynkową. Jeżeli zaś chodzi o całą branżę, to o jej przyszłym kształcie powinna decydować sytuacja w gospodarce oraz omawianych w analizie sektorach. I właśnie przez ten pryzmat, a także nowych inwestycji i modernizacji istniejących obiektów należy patrzeć na przyszłość omawianej w analizie branży.
|
Szczegółowe oferty dostawców zasilaczy małogabarytowych przedstawiono w formie tabelarycznej w poprzednim wydaniu informatora (IRA 2019). |
Powiązane treści
Świat Radio
14,90 zł Kup teraz
Elektronika Praktyczna
18,90 zł Kup teraz
Elektronika dla Wszystkich
18,90 zł Kup teraz
Automatyka, Podzespoły, Aplikacje
15,00 zł Kup teraz
IRA - Informator Rynkowy Automatyki
0,00 zł Kup teraz
Elektronik
15,00 zł Kup teraz
IRE - Informator Rynkowy Elektroniki
0,00 zł Kup teraz
