Pięć kroków do niezawodnych systemów hydraulicznych. Czyli jak dbać o czystość cieczy roboczych

| Technika

Ciecz robocza jest centralnym elementem każdego systemu hydraulicznego i nieraz zdarza się, że awaria tego ostatniego jest bezpośrednim skutkiem jej zanieczyszczenia. Ocenia się, że z brudnymi cieczami powiązać można nawet 80% wszystkich tego typu problemów! Dlatego skuteczna filtracja, a także nadzór oraz zarządzanie jej stanem przekładają się na znaczący wzrost wydajności układów hydraulicznych, wydłużenie ich żywotności oraz czasu bezprzerwowej eksploatacji.

Pięć kroków do niezawodnych systemów hydraulicznych. Czyli jak dbać o czystość cieczy roboczych

PAMIĘTAJ, ŻE NOWY OLEJ NIE JEST OLEJEM CZYSTYM

Chociaż fakt ten nie jest powszechnie znany, warto zaznaczyć, że olej w typowej beczce o pojemności 200 litrów może mieć klasyfikację czystości ISO 23/21/18 lub gorszą. Rzadko jest to wystarczające w przypadku systemów hydraulicznych, dlatego standardową praktyką powinno stać się filtrowanie nowego oleju przed napełnieniem nim zbiornika urządzenia lub systemu. Zalecaną metodą jest przepuszczenie go przez odrębny agregat filtrujący przed rozruchem maszyny lub urządzenia. Jeżeli nowy olej nie zostanie przefiltrowany i użyjemy go w stanie, w jakim został zakupiony, może to doprowadzić do wcześniejszej awarii elementów układu hydraulicznego oraz do szybszego zatkania się wkładu filtrującego.

DOSTOSUJ CZYSTOŚĆ CIECZY ROBOCZEJ DO WYMAGAŃ UKŁADU

Współczesne układy hydrauliczne są projektowane z wykorzystaniem komponentów wymagających określonej klasy czystości cieczy roboczej w celu osiągnięcia odpowiedniej wydajności oraz czasu bezawaryjnej pracy. Inne są wymagania dla układu, gdzie pracują tylko rozdzielacze on/off , a inne tam, gdzie zainstalowane są zawory i rozdzielacze proporcjonalne. Minimalne wymagania klasy czystości cieczy roboczej dla pomp tłokowych osiowych są wyższe niż dla pomp zębatych. Dlatego należy upewnić się, że wszystkie wymagania dotyczące elementów układu hydraulicznego są znane, a przewidziana filtracja zapewni odpowiednią klasę czystości.

Aby maksymalnie wydłużyć żywotności elementów układu, należy zawsze kierować się klasą czystości cieczy roboczej zalecanej przez dostawcę układu. Jeżeli docelowy stopień czystości określony przez producenta nie zostanie osiągnięty, może to doprowadzić do przedwczesnej awarii komponentów oraz obniżenia założonego poziomu efektywności i sterowania. Ponadto utrzymanie określonej klasy czystości cieczy roboczej przez użytkownika może być warunkiem utrzymania gwarancji na element lub cały układ. W przypadku wystąpienia poważnej awarii lub uszkodzenia układu wskutek niedostatecznej czystości cieczy producent może odmówić uznania gwarancji.

ZWRÓĆ UWAGĘ NA TO, CZY KONSTRUKCJA UKŁADU HYDRAULICZNEGO UŁATWIA DOSTĘP DO FILTRÓW

Zagadnieniem ważnym dla obsługi jest łatwość lub trudność, z jaką serwisant może dostać się do tych elementów urządzenia lub instalacji, które wymagają regularnych czynności obsługowych. Im trudniejszy dostęp do filtrów, tym większe prawdopodobieństwo, że nie będą one prawidłowo obsługiwane.

Zdarza się, że filtry umieszczone w miejscach trudno dostępnych lub niebędące na widoku nie są w ogóle serwisowane lub nawet są demontowane. Demontaż filtra lub brak wymiany wkładów filtrujących, gdy wskaźnik zanieczyszczeń sygnalizuje jego zatkanie, spowoduje wprowadzenie do obiegu zanieczyszczonego oleju (np. przez układ bocznikowy filtra) i obniżenie wydajności urządzenia lub przedwczesną awarię jego komponentów. Mimo że może się to wydawać mało ważne na etapie projektowania systemu, należy sprawdzić łatwość dostępu do filtrów i ewentualnie skorygować projekt zabudowy układu w taki sposób, aby zapewnić systematyczną obsługę filtrów oraz sprawić, by nie stała się ona problemem, który będzie wymagać dużych nakładów czasu i pracy.

UŁÓŻ PLAN OBSŁUGI W OPARCIU NA WYMAGANIACH EKSPLOATACJI

Każde środowisko produkcyjne, projekt wyposażenia oraz tryb eksploatacji systemu są inne - a to oznacza zróżnicowane metody obsługi filtrów. Częstotliwość wykonywania prac konserwacyjnych musi być określona w zależności od stopnia zanieczyszczenia środowiska, w którym układ hydrauliczny jest użytkowany, trybu eksploatacji (ciągła lub okresowa) oraz projektu systemu filtracji.

Niezależnie od warunków, wkłady filtrów hydraulicznych wymagają wymiany, a jej częstotliwość można określić, pobierając regularnie próbki cieczy roboczej i badając ich stan. Zaleca się ułożenie planu próbkowania cieczy roboczej, ponieważ jest to najlepsza metoda nadzorowania i ustalania, kiedy konieczne jest przeprowadzenie czynności obsługowych. Wskaźniki zanieczyszczeń na filtrach umożliwiają kontrolę wizualną stanu wkładów filtrujących filtrów oraz informują o ich zatkaniu i konieczności wymiany.

Ważne jest też planowanie obsługi, co pozwala na standaryzację praktyk. Kierowanie się niepisanymi zasadami przy wymianie wkładów filtrujących może bowiem prowadzić do niepotrzebnej ich wymiany, która powiększa koszty eksploatacji, lub też do wydłużenia ich pracy w momencie, kiedy powinny one być już dawno wymienione. Brak wymiany wkładów filtrujących w odpowiednim czasie nader często prowadzi do awarii sprzętu, przerw w eksploatacji maszyny oraz konieczności przeprowadzenia napraw.

PRZED WYMIANĄ WKŁADU FILTRUJĄCEGO ZADBAJ O CZYSTOŚĆ OTOCZENIA

Środowisko pracy układu hydraulicznego jest często zanieczyszczone i zawiera szkodliwe substancje. Ryzyko ich przedostania się do obiegu można ograniczyć przez oczyszczenie powierzchni sąsiadujących z filtrem. Jednocześnie wymiana wkładów filtrujących z pominięciem operacji czyszczenia może znacząco obniżyć wydajności filtrów chroniących układ hydrauliczny.

Jest to krok często pomijany przez zapracowanych serwisantów, a przecież oczyszczenie powierzchni sąsiadujących z filtrem przed obsługą pomaga wyeliminować substancje skażające u źródła i nie dopuścić do ich przedostania się do obiegu cieczy roboczej oraz systemu filtracji.

PORADNIK DLA SŁUŻB UTRZYMANIA RUCHU

Artykuł został napisany przez specjalistów z firmy Bosch Rexroth i do tej ostatniej proponujemy się zwrócić osobom szukającym dalszych informacji i samych produktów z zakresu systemów filtracyjnych. Aby umożliwić lepsze zrozumienie tematu i ułatwić zarządzanie filtracją cieczy roboczych, firma opublikowała broszurę, której zadaniem jest pomoc w określeniu przyczyn problemów występujących podczas eksploatacji systemów hydraulicznych oraz uzyskanie informacji na temat kontroli skażenia cieczy.

"Rexroth Oil Cleanliness Booklet" to darmowa, 44-stronicowa publikacja wydrukowana na papierze olejoodpornym, w której szczegółowo przedstawia się zagadnienia związane z filtracją, wydrukowane są tabele objaśniające zakresy tolerancji montażowych komponentów hydraulicznych oraz zalecane klasy czystości cieczy roboczych dla wielu rodzajów zastosowań zgodnie z normą ISO 4406, a także sugerowane poziomy dokładności materiału filtracyjnego/filtracji. Informacje na ten temat znaleźć można na stronie www.boschrexroth-us.com/filter oraz kontaktując się z lokalnym oddziałem firmy (tel. 22 738 18 00).

Bosch Rexroth
www.boschrexroth.pl