Testy EMC – czym są i dlaczego są konieczne?

Liczba urządzeń elektronicznych w naszym otoczeniu stale rośnie – zarówno tych specjalistycznych, jak i przeznaczonych do codziennego użytku w warunkach domowych. Wszystkie oddziałują na siebie nawzajem, emitując i odbierając fale elektromagnetyczne, zależnie od tego, czy oraz jak są ze sobą połączone lub jaka dzieli je odległość. Oznacza to, że urządzenia mogą w niepożądany sposób wpływać na pracę innych albo same być zakłócane przez emisję fal EM przez maszyny w ich otoczeniu.

Formalności prawne

Pojęcie kompatybilności elektromagnetycznej określa zdolność pracy sprzętu w określonym środowisku elektromagnetycznym. Urządzenie elektroniczne musi być odporne na zaburzenia emitowane przez inne maszyny. Dany sprzęt nie powinien równocześnie zakłócać działania innych urządzeń pracujących w tym samym środowisku. Badania kompatybilności elektromagnetycznej pozwalają na weryfikację zgodności produktów elektronicznych z obowiązującymi wymaganiami dyrektywy EMC (unijnej dyrektywy 2014/30/UE) – dzięki temu gwarantują nie tylko prawidłowe ich funkcjonowanie w danym środowisku elektromagnetycznym, ale także bezpieczeństwo użytkowania.

Wyżej wspomniana dyrektywa definiuje obowiązki producenta urządzeń elektrycznych, elektronicznych oraz oświetleniowych, jakie powinien on dopełnić przed wprowadzeniem swojego produktu do obrotu. Istotna jest nie tylko zgodność z dyrektywą 2014/30/UE oraz zharmonizowanymi z nią normami, ale również odpowiednio przygotowana dokumentacja techniczna oraz konieczność umieszczenia na urządzeniu oznakowania CE. Znak ten oznacza spełnienie przez dany produkt przewidzianych dla niego norm jakości i bezpieczeństwa zawartych w dotyczących go regulacjach prawnych Unii Europejskiej.

 

Rys. 1. Schemat blokowy badanego urządzenia

Środowiska elektromagnetyczne

Kompatybilność elektromagnetyczna to bardzo złożone i wielowątkowe zagadnienie – oczekiwania wobec niej powinno się uwzględniać już na pierwszych etapach projektu. W zależności od przeznaczenia danego urządzenia i jego specyfikacji pole EM będzie inaczej wpływać na parametry podzespołów i pracę maszyny. Środowisko elektromagnetyczne może być generowane sztucznie lub naturalnie, umyślnie bądź niezamierzenie. Z natury wytwarza je kula ziemska, wyładowania atmosferyczne, ciała niebieskie, a nawet człowiek. Sztuczne źródła pola elektromagnetycznego są ściśle powiązane z elektrycznością – procesami jej wytwarzania, przesyłania oraz bezpośredniego wykorzystania przez urządzenia. Łączność bezprzewodowa oraz transmisje telewizyjne i radiowe także generują pola EM, tworzą je jednak celowo. Wszystko to sprawia, że producent danego urządzenia powinien jak najwcześniej określić sposób, w jaki dane urządzenie ma zachowywać się w określonym środowisku elektromagnetycznym – zarówno w przypadku emisji zaburzeń przez nie samo, jak i działania pod wpływem zakłóceń z innych źródeł.

Czynnikami mogącymi wpływać na pracę sprzętów mogą być np. chwilowe skoki napięcia w przewodach urządzenia, rozładowania elektryczności statycznej albo zaniki lub wahania napięcia w gniazdku. Nadajniki radiowe oraz telewizyjne, routery Wi-Fi i inne sprzęty nadawcze również emitują zaburzenia elektromagnetyczne. Wpływ na działania innych maszyn mogą mieć także piloty do bram, urządzenia mobilne, instrumenty medyczne i naukowe, moduły GPS oraz inteligentne systemy transportowe, a nawet lampy oświetleniowe.

Siła współpracy

W naszej codziennej pracy w Unisystemie napotykamy wiele wyzwań w zakresie nie tylko oceny kompatybilności elektromagnetycznej, ale także bezpieczeństwa, jakości oraz użyteczności finalnego produktu. Doprowadzenie urządzenia do zgodności z obowiązującymi normami zaczyna się już na pierwszych etapach jego projektowania. Nasza kadra inżynierska ściśle współpracuje z project managerami oraz z samymi klientami – profesjonalny dialog i wspólne prace nad specyfikacją od początku projektu pozwalają szybko poznać ewentualne zagrożenia oraz zmniejszyć ewentualne opóźnienia i zredukować koszty. Odpowiednio wczesne wzięcie pod uwagę badań EMC pozwala na uniknięcie konieczności przeprojektowania finalnego urządzenia, ponownego montażu oraz powtórzenia testów laboratoryjnych.

Jednym z ciekawszych rozwiązań przebadanych pod kątem kompatybilności elektromagnetycznej jest wyświetlacz Riverdi RVT101HVLNWC00-B (1280×800 pikseli, 1000:1, 850 cd/m², temp. pracy –20–70ºC) przeznaczony do aplikacji przemysłowych. Ze względu na zgodność EMC oraz dużą rozdzielczość, odporność na czynniki zewnętrzne oraz podwyższoną jasność świetnie sprawdzi się w panelach sterowniczych HMI do zastosowań medycznych oraz wojskowych. Pełny raport z badania EM jest dostępny na stronie Riverdi.

Wiedza i doświadczenie

Rozwiązywanie problemów napotykanych m.in. podczas badań odporności urządzenia na wyładowania elektrostatyczne (PN-EN 61000-4-2) wymaga odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Testowany przez naszych inżynierów wyświetlacz TFT zawieszał się w trakcie testów – kontroler graficzny samoczynnie resetował się z początkowo niewiadomych przyczyn. Rezultatem było dalsze działanie urządzenia bez interfejsu graficznego, dopiero jego ponowne uruchomienie przywracało normalny tryb pracy. Początkowo szukano błędów w oprogramowaniu, udało się jednak wskazać punkt pomiarowy, w którym wyładowanie powodowało zatrzymanie pracy sprzętu – była to krawędź w okolicach taśmy FFC panelu pojemnościowego.

Przy kolejnych próbach proponowano różne rozwiązania, w tym wykorzystanie ekranowanego wariantu taśmy FFC. Było to skuteczne, ale generowało komplikacje w postaci zwiększonych kosztów. Zaczęto szukać alternatywy – odpowiedź przyniosło odnalezienie źródła przenikania wyładowań, czyli szczeliny powietrznej między szkłem ochronnym a obudową wyświetlacza. Finalnie zdecydowano się na zapewnienie izolacji w postaci uszczelnienia wnęki taśmą akrylową. Spowodowało to brak konieczności dalszego ekranowania, urządzenie zostało uodpornione na występujące w powietrzu wyładowania, a wydatki związane z projektem znacząco zmalały.

 

Rys. 2. Wyświetlacz RVT101HVLNWC00-B

EMC jako element całości

Przemyślane testy EMC to jeden z czynników pozwalających na projektowanie produktów bezpiecznie, szybko, wydajnie i bez problemów. Obecnie niemal wszystkie urządzenia elektryczne lub elektroniczne powinny cechować się poziomem odporności na zaburzenia elektromagnetyczne zgodnym z oczekiwaniami w ich zamierzonym zastosowaniu. Bez zgodności z dyrektywą urządzenia mogą działać niepoprawnie lub nawet ulec uszkodzeniu – może narazić to nie tylko sam projekt, ale i reputację jego zleceniodawcy.

Naszymi priorytetami są nie tylko kompatybilność elektromagnetyczna, ale również optymalizacja kosztów oraz nacisk na funkcjonalność i design. Wybierając polecane przez specjalistów rozwiązania, zyskuje się pewność, że produkt uzyska odpowiednią certyfikację – powtórzenie testów EMC nie będzie dzięki temu konieczne, co przyśpieszy wprowadzenie produktu na rynek.

Unisystem to zespół specjalistów, podchodzących indywidualnie do każdego klienta. Dążymy do tego, aby każdy projekt, w który jesteśmy zaangażowani, był jak najwyższej jakości.

Unisystem
tel. 58 761 54 20
www.unisystem.pl