Złączki i aparatura niskiego napięcia

Aparatura niskiego napięcia wraz z osprzętem elektroinstalacyjnym stanowią jedne z najszerszych asortymentowo grup produktów omawianych w informatorze. Korzystają z nich elektrycy, prefabrykatorzy szaf i rozdzielnic oraz producenci maszyn, służby utrzymania ruchu, a także liczni elektroinstalatorzy. Przedstawiamy omówienie tych grup produktów oraz ich dostawców działających na rynku.

Omawiane w analizie produkty sklasyfikowano w dwóch grupach – jako złączki szynowe (listwowe) oraz aparaturę niskiego napięcia, aczkolwiek są one "zachodzące na siebie". Przykładowo aparaty elektryczne montowane są często, podobnie jak złączki, na szynie DIN, zaś elementy listwowe wyposażane są w elektronikę i mogą mieć funkcjonalność zbliżoną do większych podzespołów. Zanim przejdziemy do dalszej części, poniżej krótkie omówienie obydwu grup wyrobów.

 

Ocena zmian koniunktury w branży

Złączki to komponenty znane już od lat, które umożliwiają łączenie zasilania, sygnałów sterujących, pomiarowych i innych. Oprócz tworzenia połączenia elektrycznego, stanowią one również istotne elementy mechaniczne (mocowanie, organizacja połączeń w szafie elektrycznej), często też mają dodatkowe funkcje. Pomimo pozornie prostej budowy, złączki mogą być produktami złożonymi, wyposażonymi w układy elektroniczne, a także mogą być zestawiane w pakiety o różnej wielkości oraz obciążalności prądowej. Zachodzi tu również ciągła ewolucja w zakresie mechanizmów łączeniowych (sposoby mocowania przewodów), materiałów używanych na połączenia elektryczne oraz na obudowy. Cechy te, które bezpośrednio przekładają się na wytrzymałość i niezawodność pracy, różnicują samych dostawców.

Z kolei aparatura niskiego napięcia to różnego rodzaju łączniki elektryczne, w skład których wchodzą m.in. wyłączniki nadmiarowo- i różnicowo-prądowe, łączniki krzywkowe, a także przekaźniki i styczniki. To również urządzenia do zasilania silników i sterowania ich pracą, a także elementy ochronne służące do ochrony maszyn i instalacji przed zaburzeniami oraz przepięciami sieciowymi. W szczególności obejmuje to bezpieczniki, które występują w wielu wersjach pod względem wielkości obudów i obciążalności. Dostawcy oferują także szeroką gamę osprzętu do montażu tablicowego, obudowy, szynoprzewody, dławnice, peszle i inne produkty.

Wielu dostawców i duża konkurencja

Na obydwu omawianych rynkach działa bardzo wielu producentów, dystrybutorów o różnym poziomie specjalizacji oraz firm usługowych, których cechują różne sposoby obsługi klientów oraz dostarczane wolumeny produktów. Poziom nasilenia walki konkurencyjnej jest tu wysoki – od 80% do 90% respondentów oceniło go jako "silny", pozostali uznali za standardowy. Komponenty łączeniowe i aparatura niskonapięciowa to wszak jedne z najpopularniejszych produktów i znaleźć je można u bardzo wielu dostawców.

 

Konkurencja w omawianych branżach

Na topie zestawienia działających na rynku dostawców, jak wynika z redakcyjnych badań, znajdują się producenci specjalizujący się w technice łączeniowej i transmisji sygnałów oraz aparaturze niskiego napięcia. Są to zarówno firmy krajowe (Promet, Relpol, Spamel, Apator), jak też podmioty zagranicznie, głównie zachodnioeuropejskie. Takimi są m.in. lokalne oddziały firm (podajemy alfabetycznie): Eaton Electric, ETI, Jean Müller, Legrand, Phoenix Contact, Weidmüller, WAGO czy Wieland Electric. Mają one w omawianym zakresie szerokie i jednocześnie specjalizowane portfolio, które dodatkowo rozszerzają o np. oznaczniki oraz narzędzia wykorzystywane przez elektroinstalatorów czy też rozwiązania elektroniczne z obszaru komunikacji sieciowej oraz systemów sterowania. Do powyższej grupy dochodzą koncerny o szerokiej ofercie w zakresie automatyki i energetyki – przykładowo ABB, Schneider Electric oraz Siemens, których jednym z obszarów działalności jest dostarczanie aparatury niskiego napięcia i pokrewnych produktów.

W przypadku grupy dystrybutorów na czołowe miejsca listy, jeżeli chodzi o realizowane w kraju obroty, wysuwają się hurtownie elektryczne (elektrotechniczne). Grupa tych firm przechodziła w ostatnich latach przeobrażenia własnościowe, wiele rozbudowało też swój potencjał, jeżeli chodzi o liczbę lokalizacji oraz kanały docierania do klientów (np. przez Internet). Obecnie do wiodących hurtowni zaliczają się: TIM, Alfa Elektro, Kaczmarek Electric, Grodno, Onninen oraz Nowa Elektro. W każdym z przypadków osią oferty są produkty ściśle elektryczne, co obejmuje złącza i złączki, kable i przewody oraz szereg wyrobów z zakresu aparatury niskiego napięcia. Do tej grupy podmiotów dochodzą grupy zakupowe zrzeszające firmy o różnej wielkości i charakterystyce działalności – np. El-Sigma oraz Forum-Rondo.

 

Najpopularniejsze zdaniem dystrybutorów marki aparatury niskiego napięcia sprzedawanej w Polsce – zestawienie nie odzwierciedla udziałów wymienionych firm w rynku

Wśród dystrybutorów aparatury elektrycznej znaleźć można też sporo firm o średniej wielkości i typowo dużym stopniu specjalizacji. Takimi są przykładowo: Astat, Dacpol oraz OEM Automatic. Każda z nich specjalizuje się w dostarczaniu komponentów i urządzeń dla przemysłu, oferuje również aparaturę elektryczną i automatykę dla innych branż – np. infrastrukturalnej czy budynkowej. Każda wychodzi również z innymi działaniami w stronę klientów – np. szkoleniami i warsztatami oraz pomocą przy doborze produktów, a nieraz też tworzenia aplikacji.

Mówiąc o wartości dodanej do produktów, należy wskazać na integratorów systemów oraz prefabrykatorów szaf i rozdzielnic. Są oni dla producentów i ich oddziałów de facto klientami, firmami partnerskimi zapewniającymi integrację ich urządzeń w większych systemach oraz tworzenie aplikacji zgodnie z wymogami odbiorców końcowych. Omawiane produkty stanowią również popularne elementy ofert dystrybutorów katalogowych – np. Digi-Key, Farnell, RS Components czy też TME, a także innych dostawc

Warto dodać, że złączki szynowe i aparatura nn sprzedaje się w przeważającej liczbie przypadków samodzielnie. Prawdopodobnie jest to powiązane z faktem, że za stworzenie całego systemu rozdziału energii czy szafy elektrycznej odpowiadają integratorzy / prefabrykatorzy czy też, w przypadku maszyn, ich producenci – a ci zwykle dobierają komponenty elektryczne i sterowania, bazując na ofertach różnych dostawców. Dodatkowo w wielu przypadkach dostawcy aparatury oferują jedynie wybrany asortyment. Przykładami są Relpol i Finder – firmy specjalizujące się w przekaźnikach i pokrewnych produktach, ale jednocześnie mające bardzo szerokie portfolia w tym zakresie. Tego typu przedsiębiorstwa często również współpracują z dystrybutorami, takimi jak np. hurtownie elektotechniczne, co pozwala im docierać do szerokiej grupy odbiorców.

 

Najbardziej perspektywiczne branże będące odbiorcami złączek listwowych

Wśród liderów bez zmian

W tym miejscu dochodzimy do tradycyjnego zestawienia popularnych na rynku marek. Jak już wspomniano – rodzimi odbiorcy związani z sektorem przemysłowym i innymi branżami profesjonalnymi stawiają przede wszystkim na produkty od dostawców zachodnioeuropejskich, które kojarzone są z dobrą jakością i niezawodnością. Jest to sytuacja analogiczna jak w poprzednich latach, nie zmieniła się również statystyka dotycząca najbardziej rozpoznawalnych w kraju marek.

 

Perspektywiczne branże będące odbiorcami aparatury niskiego napięcia

Chociaż liczba dostawców w zakresie złączek listwowych obejmuje sporą grupę firm, w branży tej – szczególnie w Europie – liczą się 3‒4 firmy. Są to przedsiębiorstwa niemieckie, zlokalizowane w niewielkiej odległości od siebie. Najpopularniejszymi markami wytypowane zostały: WAGO, Phoenix Contact i, w dalszej kolejności, Weidmüller oraz Wieland Electric. Każde z nich zapewnia szeroką ofertę złączek, a także m.in. urządzeń do sieci komunikacyjnych, sterujących, modułów komunikacyjnych czy zasilaczy. Jeżeli chodzi o producentów polskich, to głównym dostawcą jest "Pokój" S.E. Przypominamy tu, że są to statystyki dotyczące popularności firm w kraju, a nie ich udziałów w rynku i wielkości realizowanej sprzedaży.

 

Sposoby dostarczania produktów do klientów – opinie dostawców

W obszarze aparatury niskiego napięcia mamy do czynienia z dominacją kilku dużych graczy. Dwoma najpopularniejszymi są w Polsce, zdaniem naszych respondentów, Eaton Electric oraz Schneider Electric. Kolejnym z dostawców jest ABB, następne na liście to m.in.: Legrand, Hager, Phoenix Contact, Siemens oraz Relpol i ETI. Ponownie statystyka nie ma charakteru ilościowego, a jedynie dotyczy rozpoznawalności i ocenianej popularności firm w Polsce (i to z perspektywy przemysłu). Jak jednak pokazuje nasza wieloletnia praktyka – oceny te całkiem nieźle oddają stan rzeczywisty.

Na koniec dodajmy, że dalsze informacje o rynku – o jego szacowanej wartości, o stronie popytowej i kierunkach rozwoju, opublikowaliśmy w analogicznej analizie rynku zawartej w IRA 2021.