Proficy iFIX zwiększa niezawodność pracy zakładu MPGK w Krośnie

Głównym źródłem ciepła Zakładu Energetyki Cieplnej jest ciepłownia "Łężańska", która wyposażona jest w 6 kotłów grzewczych. Wytworzona w niej energia cieplna za pomocą sieci ciepłowniczej o długości 21km jest dostarczana do węzłów cieplnych, których zadaniem jest dostosowanie parametrów wody grzewczej do potrzeb instalacji wewnętrznych w obsługiwanych budynkach. Modernizacja kotłów ciepłowni "Łężańska" oraz wymiennikowni w latach 2004-2007 była reakcją na zmieniające się zapotrzebowanie na energię cieplną i konieczność dostosowania się do zmiany wymogów ochrony środowiska dotyczących parametrów źródeł ciepła.

Wykorzystanie systemu monitoringu klasy SCADA umożliwiło pełną optymalizację pracy instalacji grzewczych. "iFIX to nasze okno na świat. (…). Na dzień dzisiejszy trudno wyobrazić sobie kontrolę wszystkich parametrów produkcji bez systemu iFIX. Dzięki niemu mamy stały nadzór nad ponad 120 węzłami cieplnymi" – przekonuje Daniel Łoziński, główny automatyk zakładu w Krośnie.

DLACZEGO PROFICY IFIX?

Zakład ZEC w Krośnie postawił na sprawdzone w świecie rozwiązanie SCADA, a automatyk tak uzasadnia wybór oprogramowania SCADA: "ciężko zaufać oprogramowaniu stworzonemu z potrzeby chwili przez małą grupę programistów". Stąd wybór systemu Proficy iFIX, ponieważ "współpraca z partnerem o ugruntowanej pozycji na rynku, jakim jest firma GE Fanuc, jest niezwykle ważna dla użytkownika końcowego", dodaje Daniel Łoziński. Za systemem Proficy iFIX przemawiała również "intuicyjność" środowiska konfiguracyjnego SCADA. Dzięki rozbudowanym skryptom VBA Stanisław Sidor, pracownik firmy Teletrans-Elcomp sp. z o.o. wdrażającej oprogramowanie SCADA, mógł sprostać wysoko wyspecjalizowanym wymogom użytkownika.

Odwoływanie się za pomocą własnych kodów skryptowych, nawet do elementów systemu operacyjnego, wysoko ceni sobie również automatyk ZEC, który podjął się dalszego procesu unowocześniania zakładu. STRUKTURA SYSTEMU MONITORINGU Do wizualizacji i kontroli parametrów pracy sieci ciepłowniczej firma Teletrans-Elcomp sp. z o.o. wykorzystała oprogramowanie Proficy HMI/SCADA iFIX w wersjach 3.0 i 4.0 wraz ze stacjami klienckimi iFIX.

Rys. 1. Synoptyka ciepłowni "Łężańska”		Rys. 2. Synoptyka z mapą topograficzną Krosna

Systemem do zbierana i archiwizowania danych procesowych jest zarówno klasyczny Historian iFIX, jak i Proficy Historian 3.1, które umożliwiają tworzenie raportów w programie Excel. Pokazuje to, że produkty z rodziny Proficy są otwartymi systemami, a możliwość ich wykorzystania w przemyśle ograniczona jest wyłącznie wyobraźnią integratora. Przesyłanie danych o stanie węzłów cieplnych do systemu iFIX odbywa się z wykorzystaniem technologii komunikacyjnej GPRS oraz za pomocą łączy ISDN i standardowych sterowników GE Fanuc pozwalających na pracę z protokołem ModBus RTU w technologii komutowanej. Pakiet produktów Proficy został dostarczony przez Autoryzowanego Dystrybutora Oprogramowania GE Fanuc – VIX Automation Sp. z o.o.

FUNKCJONALNOŚĆ SYSTEMU SCADA

Specyfikacja zakładów wytwarzających energię cieplną zmusza do utrzymywania optymalnych parametrów w sieci ciepłowniczej. Wypracowanie wydajnej pracy wymaga więc ciągłego nadzoru i kontroli zarówno wysokich (WP), jak i niskich (NP) parametrów obiektów cieplnych. System iFIX na bieżąco odczytuje stany liczników energii cieplnej, co zwalnia obsługę zakładu z konieczności dokonywania okresowych odczytów. Ponadto funkcjonalność wydawania komend operatorskich do urządzeń obiektowych umożliwia szybką zmianę m.in. nastaw regulatorów PID, które są kluczowym elementem w procesie optymalizacji przesyłu energii cieplnej.

Rys. 3. Synoptyka wymiennikowni "Starostwo"		Rys. 4. Historia alarmów

Jak podkreślają użytkownicy systemu, jedną z najważniejszych zalet SCADA jest nieograniczony dostęp do danych archiwalnych. Przedstawienie ich na wykresie w panelu synoptycznym iFIX, jak też możliwość wyeksportowania danych do zewnętrznego programu raportowania pozwalają na wygodną analizę pracy zakładu i zwiększenie opłacalności produkcji energii cieplnej.

EKRANY SYNOPTYCZNE SYSTEMU IFIX

Wizualizacja procesu wytwarzania i dystrybucji energii cieplnej wymagała stworzenia intuicyjnych i wygodnych ekranów synoptycznych dla użytkowników systemu. Dla wybranych obiektów stworzono własną synoptykę oraz wprowadzono mapę topograficzną Krosna z naniesionymi na nią grupami danych charakteryzujących położenie i parametry obiektów cieplnych. iFIX umożliwia:

• odczyt wysokich i niskich parametrów obiektów,
• zdalne programowanie regulatorów,
• zestawienie tabelaryczne aktywnych alarmów,
• przeglądanie historii alarmów,
• przedstawienie na jednym wykresie do 10 trendów historycznych rejestrowanych zmiennych procesowych,
• tworzenie raportów.

Aplikacja SCADA pozwala na podział uprawnień pomiędzy poszczególne grupy pracowników. O zdarzeniach informowana jest cała obsługa, natomiast w przypadku decyzji strategicznych dla sterowania procesem (np. zmiany nastaw regulatora PID) wprowadzono ograniczone prawa dostępu. Takie selekcjonowanie wiadomości sprawia, że zarówno całodobowa obsługa, jak i kadra kierownicza chętnie korzystają z funkcjonalności systemu iFIX.

EFEKTY WDROŻENIA

Jedną z najbardziej miarodajnych korzyści wynikających z zastosowania systemu iFIX jest poprawa efektywności produkcji energii cieplnej oraz ograniczenie zużycia energii elektrycznej. Ciągły nadzór nad parametrami obiektów – wymiennikowni ciepła i ciepłowni, przyczynił się także do zapewnienia odbiorcom jak najwyższej jakości usług świadczonych przez ZEC.

System SCADA dzięki scentralizowanemu gromadzeniu danych o występujących alarmach znacznie wydłużył czas bezawaryjnej pracy zakładu, ponieważ jak argumentuje Daniel Łoziński: "Przed wdrożeniem systemu iFIX istniało niebezpieczeństwo, że operator zareaguje nieprawidłowo na awarię, gdyż nie miał informacji o stanie innych kluczowych parametrów obiektu". Ponadto analiza zgromadzonych danych skłoniła zakład do kilku istotnych modernizacji układów technologicznych, a na pierwsze efekty ekonomiczne ich przeprowadzenia nie trzeba było długo czekać.

Maciej Świstek