BEZPIECZEŃSTWO TRANSMISJI

Pierwszą próbą zabezpieczenia przesyłanych informacji było kodowanie WEP (Wired Equivalent Privacy), jednakże ten typ zabezpieczenia – porównywalny z zabezpieczeniem przewodowej wersji Ethernetu, okazał się niewystarczający. Zastosowano w nim statyczne klucze kodujące o różnej długości, które wybierane były przy konfiguracji urządzenia. Sam klucz generowany był na podstawie podanego hasła.

 

Pasmo 2,4GHz
na celowniku


Oprócz Wi-Fi z zakresu częstotliwości
w obrębie 2,4GHz korzysta
się w przypadku innych standardów,
w tym:


IEEE 802.15.1
Modulacja: FSK
Przepustowość: około 1Mb/s
Zasięg: do 10m


IEEE 802.15.4
Modulacja: DSSS
Przepustowość: 250kb/s
Zasięg: około 100m


IEEE 802.15.4
Modulacja: FHSS
Przepustowość 250kb/s
Zasięg: do 200m

Lepszym rozwiązaniem okazało się WPA (Wi-fi Protected Access). Tego typu zabezpieczenie oparte jest o analogiczny typ kodowania co WEP, lecz wzbogacono je m.in. o uwierzytelnianie i klucze dynamiczne.

Istnieją tutaj dwa poziomy uwierzytelniania – klucz współdzielony dla systemów o mniejszych wymaganiach bezpieczeństwa oraz, dla wyższych poziomów, standard IEEE 802.1x zapewniający bezpieczne połączenie pomiędzy klientem a serwerem uwierzytelniającym, takim jak RADIUS (Remote Authentication Dial-In User Service).

Serwer ten odpowiedzialny jest za weryfikację klienta i dopuszczenie go do zasobów sieci. Właśnie taki poziom jest najczęściej stosowany w przedsiębiorstwach. Kolejnym ważnym sposobem zabezpieczenia jest używanie kluczy dynamicznych, które są cyklicznie zmieniane. Stosowany jest tutaj TKIP (Temporal Key Integrity Protocol), który generuje klucze.

Chociaż WPA jest dobrym sposobem zabezpieczania sieci i zapewnia wysoki poziom ochrony, jest ono wrażliwe na bardziej zaawansowane ataki z powodu wykorzystania kodowania pochodzącego z poprzedniego standardu, tj. WEP.

Z tego też powodu w przypadkach, gdy konieczny jest bardzo wysoki poziom zabezpieczenia sieci, WEP i WPA nie są wystarczające. Dlatego też komitet IEEE opracował nowy standard bezpieczeństwa: 802.11i, znany również jako WPA2.

WPA2, CZYLI PEŁNE BEZPIECZEŃSTWO

W przypadku WPA2 korzysta się z algorytmu szyfrowania AES (Advanced Encryption Standard), który jest, zdaniem wielu ekspertów ds. bezpieczeństwa, nie do złamania w typowych warunkach.

WPA2 również utrzymuje wysoki poziom kontroli dostępu poprzez zastosowanie 802.1x do komunikacji z serwerem uwierzytelniającym. Wykorzystywana metoda wstępnego uwierzytelniania umożliwia urządzeniu klienta połączenie z jednym punktem dostępowym w trakcie połączenia z innym.

Pozwala to klientowi na przełączanie pomiędzy punktami dostępu niezauważalnie, bez utraty połączenia. Jest to szczególnie istotne w przypadku urządzeń mobilnych takich jak laptopy, palmtopy, itp., które nie muszą kończyć kontaktu z dotychczasowym punktem dostępowym, aby nawiązywać połączenie z innym, nowym punktem.

Nie należy również zapominać o najprostszych metodach zabezpieczenia i utrudniania dostępu niepożądanym klientom: filtrowaniu adresów MAC urządzeń sieciowych oraz o blokadzie rozgłaszania identyfikatora SSID.

Jeszcze inną metoda zabezpieczania sieci bezprzewodowych jest stosowanie sieci wirtualnych VPN (Virtual Private Networks), gdzie pakiety są "tunelowane" pomiędzy klientem a punktem dostępowym.

BUDOWA PRZEMYSŁOWEJ SIECI WI-FI

Komunikacja bezprzewodowa w warunkach przemysłowych wymaga rozważenia pewnych kwestii technicznych pod kątem innym niż w przypadku tworzenia typowej sieci domowej lub biurowej.

Przede wszystkim, inaczej niż ma to miejsce w przypadku współczesnych komputerów przenośnych, interfejs do komunikacji bezprzewodowej nadal rzadko jest elementem wbudowanym urządzenia przemysłowego.

O ile część komputerów przemysłowych lub paneli operatorskich ma tego typu układ, w przypadku czujników, elementów wykonawczych i wielu innych urządzeń, które sterowane są często z wykorzystaniem komunikacji szeregowej lub ethernetowej, konieczne jest zastosowanie dodatkowych elementów, takich jak bezprzewodowe serwery portów szeregowych.

 
Tabela. Zestawienie podstawowych parametrów standardu IEEE 802.11
Wersja Częstotliwość Modulacja Przepustowość Zasięg
802.11a 5GHz OFDM do 54Mb/s 35–120m
802.11b 2,4GHz DSSS, FHSS do 11Mb/s 38–140m
802.11g 2,4GHz DSSSS, OFDM do 54Mb/s 38–140m
802.11n 2,4GHz lub 5GHz OFDM do 250Mb/s 70–250m

Ważnym zagadnieniem jest też wybór architektury. Większość sieci Wi-fi pracuje w tzw. trybie infrastruktury, w którym węzły sieci komunikują się między sobą za pośrednictwem punktu dostępowego, fizycznie połączonego z główną siecią przewodową. Innym rozwiązaniem jest sieć, w której węzły komunikują się bezpośrednio między sobą, czyli w trybie ad hoc. Jest to odpowiednie podejście np. w sieci biurowej, w której kilka komputerów chce współdzielić zasoby bezprzewodowo. W rozwiązaniach przemysłowych tryb ad hoc może być wykorzystany w zamkniętej sieci, która nie wymaga centralnego zarządzania. Większość aplikacji potrzebuje jednak w tym przypadku centralnego sterowania, stąd często wybierany jest tryb infrastruktury.

Case study: bezprzewodowe sterowanie dźwigami portowymi

Dźwigi transportujące kontenery z ładunkiem na statek dotychczas sterowane były z wykorzystaniem sieci przewodowej. Ze względu na specyfi kę aplikacji, gdzie wymagana jest duża swoboda operowania dźwigiem, stosowanie dodatkowego okablowania jest problematyczne.

Z tego powodu w systemie takim z powodzeniem zastosowana może być transmisja bezprzewodowa. W wykorzystywanym rozwiązaniu punkt dostępowy pracujący jako klient umieszczany na ruchomym ramieniu dźwigu. Operator maszyny steruje ramieniem, korzystając z innego punktu dostępowego, który pracujące w trybie AP.

W opisywanej aplikacji można wykorzystać przykładowo punkt dostępowy AWK-3121 firmy Moxa. Jest on przeznaczony do zastosowania w trudnych warunkach. Zakres temperatur pracy wynosi od 0 do 60ºC w wersji standardowej i od -40 do 75ºC w wykonaniu specjalnym.

Case study: automatycznie sterowane wózki magazynowe

Sieci Wi-Fi można wykorzystać także w sterowaniu bezobsługowymi wózkami magazynowymi. W tym przypadku wymagane jest centralne zarządzanie ruchem poszczególnych pojazdów w czasie rzeczywistym.

Jednostka główna na podstawie danych z czujników wózka wyznacza jego pozycję oraz kieruje pojazdem i jednocześnie przesyła informacje o jego położeniu do centralnego systemu zarządzania, który w czasie rzeczywistym śledzi pozycję wszystkich wózków znajdujących się w danym obszarze.

Aby uniknąć kolizji, konieczna jest także możliwość aktualizacji trasy na bieżąco. Chwilowa utrata danych również nie jest akceptowalna, więc konieczne jest przechowywanie wysyłanych informacji w buforze.

Case study: sieć bezprzewodowa w rafinerii

W rozległych zakładach przemysłowych, w szczególności w rafineriach, centra sterowania mogą się znajdować w kilku miejscach na terenie całego zakładu. Pracują one często jako niezależne „wyspy” z ograniczoną wzajemną łącznością. Jednocześnie na obszarze zakładu rozproszone są też różne inne urządzenia, takie jak np. zawory i czujniki, które muszą komunikować się z systemem nadrzędnym.

Aby efektywnie przesyłać informacje pomiędzy tymi elementami i systemami, trzeba stworzyć sieć pozwalającą na bezpieczną i niezawodną transmisję danych. W takich przypadkach rozwiązaniem może być wykorzystanie do komunikacji z oddalonymi stacjami sieci bezprzewodowych – w szczególności takich, gdzie zaimplementowana została odpowiednia obsługa błędów.

Zdalna kontrola urządzeń znajdujących się w różnych miejscach zakładu to nie jedyne zastosowanie sieci bezprzewodowej w rafinerii. Częstą aplikacją jest tutaj pomiar poziomu cieczy w zbiornikach.

W rafi- nerii, która dziennie produkuje 150 tys. baryłek ropy, zbiorników takich może być nawet ponad 50. Są to duże zbiorniki o wysokości i szerokości rzędu kilkunastu metrów, które zazwyczaj rozmieszczone są wokół zakładu w różnej odległości – od kilkuset metrów do kilku kilometrów.

Precyzyjne monitorowanie objętości ropy w zbiornikach jest niezwykle ważne – zarówno z powodów ekonomicznych, jak i środowiskowych (np. ze względu na zagrożenie wyciekiem).

Tradycyjny sposób pomiaru polega na odczycie poziomu wypełnienia zbiornika przez pracownika oddelegowanego do tego zadania. Dane te są następnie przekazywane operatorowi, który w zależności od odczytu uruchamia lub zatrzymuje pompę.

Taka metoda jest jednak kosztowna i niewydajna. Z tego powodu coraz częściej wykorzystuje się zdalne odczyty i kontrolę poziomu w zbiornikach.

Do pomiaru poziomu cieczy w zbiorniku można wykorzystać np. czujnik Enraf Smart- Radar firmy Honeywell. Dokładność pomiaru tego urządzenia wynosi 3mm w całym zakresie pomiarowym.

Czujnik pracować może w szerokim zakresie temperatur – od –40°C do 80°C. Problemem okazuje się jednak transmisja danych. W opisywanym przykładzie, w zakładzie, w którym znajduje się 50 takich zbiorników, koszt okablowania światłowodowego niezbędnego do połączenia z czujnikiem można oszacować nawet na kilkaset tysięcy dolarów lub więcej.

Jednocześnie przygotowania niezbędne do budowy takiej instalacji przewodowej zajęłyby kilka miesięcy. Dlatego dużo lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie komunikacji bezprzewodowej. W tym celu można wykorzystać bezprzewodowy przyrząd pomiarowy XYR 6000 (również firmy Honeywell) przesyłający dane pomiarowe do centralnego punktu sterowania.

Janusz Szeląg
Dział Techniczny, Tekniska Polska
  • Jak przedstawia się stosowanie technik bezprzewodowych?

Z uwagi na specyfi czne warunki panujące w środowiskach przemysłowych, wykonanie niezbędnego okablowania sieciowego jest często bardzo kosztowne lub wręcz niemożliwe. W takich przypadkach ekonomicznie uzasadnionym, a czasem jedynym rozwiązaniem jest wykorzystanie technologii bezprzewodowej. Jak dotąd, z uwagi na duże koszty i perturbacje związane z uzyskaniem licencji, najczęściej stosowane były urządzenia pracujące w nielicencjonowanych pasmach ISM (Industrial, Scientifi c & Medical).

Obecnie procedury przyznawania częstotliwości zostały uproszczone, a koszty licencji znacznie zredukowane. Dzięki temu technologia bezprzewodowa coraz częściej wykorzystywana jest również w tych aplikacjach, w których ze względu na ograniczenia, jakim podlegają pasma ISM (moc nadajnika i czas aktywności), wcześniej nie była brana pod uwagę.

  • W których gałęziach przemysłu są najczęściej wykorzystywane?

W aplikacjach radiowych, podobnie jak w przewodowych, coraz częściej stosowane są rozwiązania wykorzystujące Ethernet. Znajdują one zastosowanie w rozproszonych systemach sterowania, monitoringu, kontroli procesów, wizualizacji. Wykorzystywane są w wielu różnych gałęziach przemysłu. Między innymi w systemach transportowych, przemyśle chemicznym, spożywczym, dystrybucji ropy i gazu oraz energetyce. Szeroko stosowane są również bezprzewodowe urządzenia I/O, pozwalające na transmisję sygnałów cyfrowych, analogowych i licznikowych oraz bezprzewodowe bramki zapewniające komunikację w rozproszonych aplikacjach pracujących z różnymi protokołami transmisji.

Rozwiązania te wykorzystywane są między innymi w stacjach pogodowych, przepompowniach, systemach kontroli poziomu i jakości wody, systemach alarmowych i przeciwpożarowych.

  • Co nowego dzieje się w obszarze technik bezprzewodowych?

Transmisja bezprzewodowa dotychczas wzbudzała wątpliwości z punktu widzenia bezpieczeństwa. Dzięki nowoczesnym technologiom szyfrowania i zabezpieczania transmisji, staje się coraz bardziej popularna. Obserwujemy wzrost zapotrzebowania na różnego rodzaju routery bezprzewodowe, zarówno Wi-Fi, jak i GPRS/ EDGE/HSDPA. W przypadku Wi-Fi coraz częściej wykorzystywane są urządzenia pracujące w paśmie 5GHz (IEEE 802.11a).

Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów
Dowiedz się więcej

Prezentacje firmowe