Rozmowa z dr. inż. Sławomirem Kowalczykiem, Dyrektorem Techniczno-Handlowym w firmie Lumel S.A.

• Lumel, który jest obecny na rynku prawie od 60 lat, reklamuje się jako producent szerokiej gamy urządzeń pomiarowych, wskaźników i regulatorów, ale też dostawca odlewów ciśnieniowych i usługodawca w zakresie montażu kontraktowego elektroniki. Skąd taki profil działalności?

Zielonogórski Lumel powstał w 1953 roku i z założenia miał produkować urządzenia pomiarowe. Wraz z rozwojem konstrukcji i technologii do oferty dodawane były kolejne grupy produktowe, takie jak rejestratory, przetworniki i regulatory. Równolegle do rozwoju części elektronicznej powstawały nowe rozwiązania mechaniczne, dlatego w ofercie Lumelu pojawiły się usługi w zakresie projektowania i wytwarzania aluminiowych odlewów ciśnieniowych oraz przetwarzania tworzyw sztucznych. 

Stąd też dalszy rozwój i obecna oferta w obszarze mechaniki. Wraz z rozwojem technik mikroprocesorowych do oferty wprowadzaliśmy kolejne rodziny produktów, takie jak cyfrowe przetworniki pomiarowe, analizatory parametrów sieci i inne. Obecnie w zakresie elektroniki jest to ponad dziesięć grup produktowych, oferujemy także usługi montażowe i projektowe. Z kolei w zakresie mechaniki precyzyjnej zajmujemy się produkcją aluminiowych odlewów ciśnieniowych, detali z tworzyw sztucznych oraz projektowaniem i wykonawstwem narzędzi oraz form.

• Co zawiera obecnie katalog z produktami Lumelu?

Chociaż cała oferta Lumelu jest znacznie szersza niż to, co zawiera nasz katalog, w zakresie urządzeń kontrolno- pomiarowych dostarczamy dziesięć grup technologicznie zaawansowanych produktów. Zaliczyć można do nich: mierniki cyfrowe, przetworniki pomiarowe, analizatory parametrów sieci, rejestratory, regulatory, liczniki energii, wyświetlacze wielkogabarytowe, elementy sieci pomiarowych, mierniki analogowe, oprogramowania użytkowe oraz przybory pomiarowe. Propozycje Lumelu tworzą kompletną ofertę produktów umożliwiających tworzenie systemów kontrolno-pomiarowych i akwizycji danych pomiarowych.

• Czy zmiany w ofercie w kolejnych latach wpisywały się w naturalny rozwój firmy wynikający z potrzeb rynku?

Zdecydowanie tak. Należy jednak dodać że wraz z rozwojem technik komunikacyjnych pojawiła się naturalna potrzeba łączenia poszczególnych elementów czy to pomiarowych, czy regulacyjnych lub rejestracyjnych w zintegrowane systemy wymiany informacji wraz z możliwością prezentowania danych – np. lokalnie w postaci odczytów zawartości koncentratorów danych lub z baz danych, do których wcześniej zapisano dane pomiarowe. 

Tak więc z jednej strony ewolucja oferty to naturalny rozwój funkcjonalności poszczególnych urządzeń wzbogaconych o dodatkową funkcjonalność pomiarową lub komunikacyjną, z drugiej zaś tworzenie nowych grup produktowych w odpowiedzi na potrzeby pozyskiwania informacji. Obecnie możemy zmierzyć praktycznie każdą wielkość fizyczną, możemy także tę wielkość regulować, rejestrować, a informacje o niej wysłać we wskazane przez użytkownika miejsce, następnie przetworzyć i zaprezentować we właściwej formie graficznej.

• Jakie są wyroby stanowiące rdzeń oferty Lumelu? Jak rozwijaliście sieć ich sprzedaży?

W przypadku oferty w zakresie urządzeń AKP podstawę asortymentu stanowią mierniki cyfrowe, regulatory i rejestratory oraz analizatory parametrów sieci i wszystkie inne produkty związane z określaniem i analizą jakości energii. Z naszą ofertą staramy się dotrzeć do klientów krajowych, ale również sprzedajemy poza Polskę. Staramy się być aktywni na rynkach europejskich – zarówno Europy Zachodniej, Centralnej, jak i Wschodniej. Należy również podkreślić, że rynek europejski jest istotny, ale nie jedyny, na którym funkcjonuje Lumel ze swoją ofertą.

• Oprócz urządzeń pomiarowych i produkcji innej aparatury Lumel oferuje także kontraktowy montaż elektroniki i prowadzi usługi w zakresie wykonywania odlewów. Jak konkurujecie w tym przypadku z innymi firmami na rynku?

Usługi to rzeczywiście jeden z ważnych elementów naszej działalności. Staramy się budować i budujemy za każdym razem ofertę kompleksową dla klientów z każdego obszaru naszej działalności. Jeżeli myślimy o odlewach aluminiowych, to produkt ten jest odlewem jedynie z nazwy. 

W rzeczywistości jest to projekt narzędzi do produkcji odlewów, ich wykonanie, zrobienie właściwego odlewu i jego mechaniczna obróbka powierzchniowa, chemiczna, malowanie, lakierowanie, itp. 

Jeżeli natomiast myślimy o montażu elektroniki, nasza oferta nie zawiera jedynie ułożenia elementów na płytkach PCB i lutowania – jest ona dużo szersza i obejmuje projekt elektroniki, badanie funkcjonalne i kompatybilności elektromagnetycznej projektu, montaż, budowanie testerów funkcjonalnych urządzeń oraz montaż w obudowach. 

Te ostatnie zaprojektowane i wyprodukowane mogą być również w Lumelu. Podsumowując – z jednej strony oferujemy park maszynowy, z drugiej zaś, co w moim przekonaniu jest zdecydowanie ważniejsze, bardzo dobrą kadrę pracowników i know-how.

• Jakie są typowe branże, które obsługujecie? Czy angażujecie się także we wdrożenia niezwiązane z przemysłem?

Przewrotnie można byłoby zapytać – czy istnieje taka branża, w której nie można zastosować pomiarów lub użyć układu regulacji do osiągnięcia dodatkowych korzyści? Staramy się być wszędzie tam, gdzie pojawia się potrzeba zbudowania i wdrożenia nawet najprostszego układu kontrolno-pomiarowego, jakim może być miernik z czujnikiem czy z przekładnikiem lub bocznikiem albo regulator z czujnikiem. Mając do dyspozycji elementy pomiarowe systemu, urządzenia do akwizycji danych, w tym transmisyjne oraz elementy decyzyjne i wizualizacyjne, tworzymy rozwiązania kontrolno-pomiarowe charakteryzujące się elastycznością i funkcjonalnością dostosowaną do potrzeb klientów i branż. 

Przykładem może być tu zrealizowany w naszym zakładzie produkującym detale aluminiowe system pomiarowy zbierający dane o zużyciu energii z poszczególnych obszarów produkcji. Zbudowany on został na bazie kilkudziesięciu mierników N14, które połączone siecią komunikacyjną do koncentratorów danych, dostarczają informacji o bieżących i okresowych zużyciach energii. Na podstawie rozkładu zużycia energii możliwe staje się zarządzanie cyklami produkcyjnymi w odpowiednich taryfach zużycia energii.

• Potwierdza to opinię, że obecnie dostarczanie produktów to zdecydowanie za mało, a od dostawcy wymagana jest zazwyczaj wartość dodana i oferowanie kompleksowego rozwiązania. Czy podobna strategia w budowaniu oferty chroni Pana zdaniem Lumel przed ekspansją na obsługiwany przez Was rynek producentów dalekowschodnich?

W moim przekonaniu pytanie o produkt czy sama potrzeba produktu jako takiego zastąpiona została pytaniem o funkcje i możliwości. Istnieje więc konieczność dostarczania nie tyle produktu, co rozwiązania. W danym wypadku może to być miernik z alarmem, w innym system DCS, a w jeszcze innym – układ regulatorów. Do tego dochodzi rzecz najistotniejsza – wszystko to musi być dostarczone za odpowiednią cenę. Dla włas nych potrzeb porównawczych definiujemy współczynnik funkcjonalności dostarczanego produktu do ceny i, naszym zdaniem, wypadamy tutaj całkiem nieźle. 

Nie jest bowiem problemem zaproponować kilka rozwiązań tego samego problemu – np. jednokanałowego układu regulacji. Do tego zadania zastosować można np. sterownik programowalny za kilka tysięcy złotych, ale też regulator o cenie zakupu wynoszącym kilkaset złotych. Zadanie będzie rozwiązane przez pierwsze oraz drugie urządzenie – pozostaje jednak pytanie o efekt inwestycyjny. My staramy się zapewnić poprzez naszą ofertę, oprócz rozwiązania technicznego, właściwy dodatni efekt inwestycyjny do każdego rozwiązania. Chociaż na wolnym rynku każdy ma prawo dostarczać swoje produkty, ale nie każdy jest w stanie właściwie rozwiązywać zadania.

• Lumel jest producentem na rynek krajowy, ale również eksporterem do Europy Zachodniej i do krajów na wschodzie. Czy istnieje specyfika tych rynków w stosunku do branży krajowej?

W ogólnym stwierdzeniu różnic nie ma, ale jak zwykle różnice pojawiają się w szczegółach. Jeżeli rozpatrzymy rynek Unii Europejskiej, to sprzedaż do krajów UE w zasadzie nie różni się, oprócz waluty, od sprzedaży w kraju. Jeżeli jednak przesuniemy się za wschodnią granicę, to aby możliwa była sprzedaż np. mierników cyfrowych, konieczne jest wcześniejsze uzyskanie narodowych certyfikatów pozytywnego zatwierdzenia typu tych urządzeń. Dopiero po ich otrzymaniu możliwe jest rozpoczęcie dostaw. 

Lumel uzyskał już takie certyfikaty na wymagane grupy produktów na Rosję oraz Ukrainę i eksportuje swoje urządzenia do tych krajów. Wspomniana certyfikacja nie dotyczy wyłącznie samych produktów, ale ważnym jej elementem jest sposób produkcji takich wyrobów oraz ocena systemów jakościowych, które zostały bardzo wysoko ocenione przez Instytuty Certyfikujące Rosji i Ukrainy.

• Ostatnie kilkanaście miesięcy na rynkach światowych wiązało się z wieloma zmianami, które bezpośrednio rzutowały na branżę przemysłową. Spowodowały one również przenoszenie ciężaru oferty części dostawców na rynku na obsługę sektorów rozwijających się niezależnie od koniunktury, takich jak np. ochrona środowiska. Czy sądzić można, że ten ostatni będzie w najbliższych latach istotnym czynnikiem wzrostu dla naszej branży?

W zakresie ochrony środowiska obowiązywać będą nowe przepisy unijne, czego przykładem są i będą ograniczenia emisji dwutlenku węgla i związków NOx. Istotnym dla miernictwa obszarem są kwestie związane z pomiarem czystości spalin oraz generalnie pomiarami składników powietrza. 

Wspomniane przykłady wpisują się w szersze pojęcie ekologii, a właściwie wykorzystywania sprzęgu elektroniki i ekologii w celu pozyskiwania informacji o parametrach jakościowych środowiska. 

Innym obserwowanym przez nas trendem jest wzrost znaczenia poszanowania szeroko rozumianej energii – cieplnej oraz elektrycznej. Ceny energii rosną, a wraz z nimi rosną koszty ponoszone przez użytkowników. 

Pojawia się więc potrzeba określenia metod pomiaru kosztów zużycia energii oraz wskazania sposobów jej optymalnego zużycia, promując racjonalizowanie procesów np. produkcyjnych w celu zmniejszania ich energochłonności. Lumel ofertą wychodzi naprzeciw potrzebom optymalizacji zużycia energii.

• Tego typu działania to chyba znak czasów. Podczas gorszych miesięcy w gospodarce przedstawiciele firm przemysłowych mają więcej czasu na optymalizowanie ich kosztów operacyjnych...

Tzw. gorsze miesiące postrzegać można na dwa sposoby – jako coś negatywnego, ale również jako coś pozytywnego. Pozytywne jest chociażby optymalizowanie ciągów produkcyjnych czy wspomnianego wcześniej zużycia energii. W każdym z przypadków potrzebna jest na początek informacja, na podstawie której możliwe jest podjęcie właściwych działań oddziaływających efektywnie na dane miejsce. Postrzeganie przez Lumel obecnej sytuacji gospodarczej jest zdecydowanie bliższe aspektowi pozytywnemu. W okresie bowiem, gdy koniunktura na rynku jest bardzo dobra, mniejszy nacisk kładzie się na szeroko pojętą optymalizację. 

Obecnie jednak konieczne stało się poszukiwanie rezerw w kosztach operacyjnych, dlatego firmy znacznie chętniej analizują swoje procesy, szukając sposobów na wprowadzanie zmian, które będą miały dodatni wynik ekonomiczny. Do takich zmian należy optymalizacja procesów, zmniejszanie zużycia energii czy kontrola rozkładu kosztów. Nasza oferta bardzo dobrze komponuje się z tymi potrzebami i nie jest to tylko oferta teoretyczna, ale poparta konkretnymi aplikacjami i wdrożeniami, włączając w to rozwiązania z naszych zakładów.

• Jakie są nowości w ofercie firmy? Jakie macie pomysły na przyszły rozwój technologiczny?

Nad rozwojem naszej oferty pracujemy w sposób ciągły, co roku prezentując nowe rozwiązania. Najnowsza propozycja to trójfazowy analizator, rejestrator jakości energii ND1, który został uhonorowany wyróżnieniem podczas tegorocznych targów Energetab. W zeszłym roku wprowadziliśmy do oferty rozproszony system mini DCS o programowanej funkcjonalności do zbierania informacji z urządzeń I/O. 

Kolejne rozwiązania obejmują tworzenie systemów pomiarowo-kontrolnych i akwizycji danych w oparciu o transmisję bezprzewodową, nowością jest też rodzina regulatorów oparta na technologii SmartPID, zdecydowanie przewyższająca obecne standardy jakości regulacji. Moim zdaniem liczba i różnorodność aplikacji dostarczających informacji użytecznych dla użytkownika, które pozwalają na osiągnięcie właściwego efektu ekonomicznego, jest podstawą obecnej i przyszłej oferty produktowej Lumelu.

• Dziękujemy za rozmowę.