Elementy wykonawcze, pneumatyka, hydraulika

Na polskim rynku branżowym związanym z elementami wykonawczymi działa kilkudziesięciu znanych producentów i dystrybutorów. Grupa ta jest od lat w miarę stała, zaś przedsiębiorstwa zapewniają szeroką gamę produktów standardowych, podzespoły wytwarzane na zlecenie oraz ofertę usług. Często też specjalizują się w jednej lub kilku grupach siłowników oraz produktów z nimi powiązanych. Jednocześnie działają na różniących się od siebie rynkach końcowych – zarówno pod względem klientów, jak też wielkości i tempa rozwoju.

 

Główniodbiorcy produktów oferowanych przez firmy branżowe; wartości procentowe dotyczą bieżącego badania

Trzy rodzaje siłowników

Elementami wykonawczymi prawdopodobnie najczęściej wykorzystywanymi do zadań automatyzacji produkcji są siłowniki pneumatyczne. Stosowane są one w aplikacjach związanych z przemieszczaniem produktów (handling), ich sortowaniem, pakowaniem i w wielu innych, w szczególności w obszarze produkcji dyskretnej. Obejmuje to branże takie jak: spożywcza, opakowaniowa, motoryzacyjna, pojazdów szynowych oraz produkcji maszyn (OEM).

Użycie sprężonego powietrza pozwala na generowanie sił z relatywnie dużego zakresu, wykonywanie ruchów z dużymi prędkościami i na odległości pokrywające większość typowych zastosowań związanych z automatyzacją produkcji. Same siłowniki cechuje też w miarę prosta budowa oraz możliwość pracy w różnych warunkach środowiskowych. Dodatkowo są one szeroko rozpowszechnione w obszarach wymagających zachowania wysokiego poziomu czystości, a także dostępne w wersjach specjalnych.

 

Czynniki decydujące o wyborze siłowników i zaworów przez polskich klientów; wartości procentowe dotyczą bieżącego badania

Jeżeli chodzi o przemysł ciężki i maszyny takie jak prasy, podnośniki, dźwigi, itp., to dominują tutaj elementy hydrauliczne. Sprężony olej pozwala na wytwarzanie bardzo dużych sił roboczych, co jest niezbędne również w maszynach roboczych i pojazdach specjalnych, a także konieczne w licznych zastosowaniach we wspomnianym przemyśle ciężkim. Tego typu elementy wykonawcze stosowane są również w budowie obiektów wodnych oraz technice scenicznej. Naturalnie same siłowniki to nie wszystko, bowiem są to jedynie elementy wykonawcze. W skład systemów – czy to pneumatycznych, czy hydraulicznych, wchodzą również inne podzespoły i urządzenia. Obejmuje to przede wszystkim systemy przygotowania powietrza, regulatory i filtry do zastosowań pneumatycznych, sterowniki, a także cały asortyment podzespołów z zakresu hydrauliki siłowej. Do tego dochodzą elementy łączeniowe oraz osprzęt, w szczególności elementy siłowników, podzespoły pomiarowe i elementy montażowe.

 

Najpopularniejsze zdaniem dostawców marki siłowników pneumatycznych sprzedawanych w Polsce;
zestawienie nie dotyczy udziałów firm w rynku

Rodzajem siłowników o najkrótszym stażu rynkowym, ale też najszerszych zastosowaniach, są siłowniki elektryczne (napędy liniowe). Obszar ich aplikacji rozciąga się od przemysłu i maszyn (np. obrabiarek, maszyn montażowych oraz portalowych), poprzez aplikacje związane z kontrolą klap, zasuw i okien, wykorzystanie w pojazdach, aż do użycia poza przemysłem. Mogą one być używane w meblach, łóżkach (w szczególności medycznych) czy stołach regulowanych elektrycznie. Cechą je wyróżniającą jest łatwość wdrażania – zamiast sprężonego powietrza czy oleju wykorzystywana jest tu energia elektryczna. Jak wiadomo – prąd jest zazwyczaj najłatwiej doprowadzić do układu wykonawczego, szczególnie gdy ten jest wykorzystywany w mniej typowych aplikacjach (np. na końcu podnośnika).

Niektóre z siłowników elektrycznych mają też możliwość ustawania parametrów roboczych (długość skoku, prędkość ruchu, itd.), co pozwala na ich konfigurację już w aplikacji, czyniąc z nich produkty bardzo uniwersalne. Napędy liniowe mają przy tym minusy, do których zaliczają się: nieraz gorsze parametry w zakresie szybkości ruchu, generowanych sił oraz krótsza żywotność niż w przypadku wcześniej omawianych wyrobów. Również ich odporność środowiskowa może być niewystarczająca do zastosowań w części aplikacji.

Cena, parametry, niezawodność

Odbiorcy siłowników, zaworów i pokrewnych produktów w swoich decyzjach zakupowych kierują się wieloma kryteriami, aczkolwiek tym dominującym pozostaje cały czas cena (72% w badaniu z 2021 roku). Niewątpliwie wynika to z charakteru samych produktów oraz cech branży. Omawiany rynek charakteryzuje duża liczba działających na nim dostawców i związana z tym podaż produktów, co w naturalny sposób sprzyja konkurencji cenowej. Również same produkty, poza innowacjami takimi jak np. zintegrowane z napędami elektrycznymi wyspy zaworowe, również należą do wyrobów dosyć standardowych, a w każdym razie takich, które na pierwszy rzut oka są do siebie podobne.

W związku z powyższym dostawcy często przenoszą dyskusje z klientami na obszary dotyczące parametrów technicznych (60% wskazań), niezawodności (62%), czasu dostawy czy też możliwości dostarczenia kompletnej aplikacji, w tym obejmującej elementy niestandardowe. Jest to jak najbardziej słuszne, bo nie tylko pozwala na wyróżnienie się na rynku, ale kryteria te należą też do wysoce istotnych dla klientów. Odbiorcy poszukują naturalnie również produktów jakościowych i niezawodnych (58%), co wprost wynika z charakteru tworzonych przez nich aplikacji. W maszynach czy na liniach produkcyjnych elementy wykonawcze są z jednej strony obciążone mechanicznie i pracują w warunkach narażeń środowiskowych, z drugiej zaś przerwa w ich działaniu na skutek awarii może wiązać się z zatrzymaniem odcinka instalacji technologicznej, a więc też kosztami. Z tych powodów oszczędność na zamienniku i zastosowanie wyrobu od producenta o niewiadomej reputacji jest często odrzucane już na wstępie procesu wdrożeniowego.

 

Najpopularniejsze zdaniem dostawców marki siłowników hydraulicznych sprzedawanych w Polsce; zestawienie nie dotyczy udziałów firm w rynku

Kilka słów o rynku

Przejdźmy do oceny wartości rynku, czyli rocznej sprzedaży w branżach związanych z dystrybucją siłowników, hydrauliki siłowej oraz napędów liniowych. Taka ocena była zawsze dla dostawców kłopotliwa – podobnie jak dla nas wnioskowanie na bazie uzyskanych wyników. W odpowiedziach ankietowych z poprzednich lat pojawiało się mało wskazań, dużą trudność sprawiała też kategoryzacja produktów. Zróżnicowanie szacunków wynikało ponadto z istnienia wielu rynków końcowych – szczególnie w przypadku napędów liniowych.

Pod koniec zeszłej dekady oszacowania wartości sektora związanego z pneumatyką wynosiły od kilkudziesięciu do kilkuset milionów zł rocznie ze średnią w okolicy 80‒100 mln zł. W najnowszym badaniu wskazania, choć było ich niewiele, potwierdzają ten poziom. Mniej dokładnie szacowana była sprzedaż siłowników hydraulicznych. Dawniej był to poziom 100‒130 mln zł, aczkolwiek pojawiały się też kwoty po kilkaset milionów. Tym razem zróżnicowanie również było ogromne i trudno tu podać jedną, konkretną liczbę.

W przeciwieństwie do powyższego, branża dystrybucji siłowników elektrycznych jest znacznie lepiej oszacowana pod względem wartości. Wskazania respondentów zawierały się między 20 a 50 mln zł, ze średnią na poziomie 32 mln, a więc większą niż w poprzednich badaniach (20‒30 mln zł). Nie pytaliśmy natomiast o wartość rynku zaworów i osprzętu z nimi związanego. Jego ostatnie oszacowanie podane w badaniu sprzed dekady wynosiło 100 mln zł rocznie.

Więcej informacji o branży

W zeszłorocznym wydaniu IRA pisaliśmy m.in. o wymogach producentów, popularnych markach oraz o dostawcach produktów. Osoby zainteresowane pogłębieniem wiedzy na ten temat zapraszamy do lektury analizy opublikowanej w IRA 2023 oraz do śledzenia raportów w magazynie APA i na stronie www.automatykaB2B.pl.