Złącza przemysłowe

Wpływ pandemii koronawirusa na sektor złączy przemysłowych był relatywnie nieduży – wynika z opinii respondentów badania przeprowadzonego przez naszą redakcję. Jednocześnie sam rynek pod względem działających tu dostawców i ich klientów nie zmienił się – stanowi on nadal atrakcyjną i jednocześnie konkurencyjną branżę. W analizie bazującej na wynikach nowego badania rynku przypatrujemy się również trendom w branży, szczególnie tym związanym z cechami funkcjonalnymi złączy.

Kluczowe krajowe branże będące odbiorcami złączy przemysłowych

Złącza są produktami stosowanymi w różnych aplikacjach i branżach. Znajdziemy je w maszynach i urządzeniach, pojazdach, w systemach w energetyce, elektronice, urządzeniach telekomunikacyjnych i wielu innych. Do najważniejszych grup odbiorców złączy przemysłowych zaliczono: sektor maszynowy (74% wskazań respondentów), energetykę (72% i jednocześnie wzrost w stosunku do lat poprzednich), transport, w szczególności szynowy (62%), oraz górnictwo (51%). Jeżeli chodzi o branżę produkcyjną, zwłaszcza zakłady przemysłowe, to w statystyce występuje ona w postaci kilku sektorów (spożywczy, chemiczny, elektroniczny). Niezmiennie ważnym odbiorcą złączy jest rynek wojskowy. Dodatkowo, jeżeli chodzi o statystykę dotyczącą klientów w obrębie przemysłu, to tutaj niezmiennie kluczowymi są: odbiorcy końcowi tacy jak zakłady przemysłowe (72%), producenci maszyn / sektor OEM (58%) oraz integratorzy systemów (49%).

Omawiane branże nakładają określone wymogi na wykorzystywane złącza. Przykładowo w przemyśle istotna jest m.in. wytrzymałość mechaniczna i prądowa, do tego możliwość stosowania złączy modułowych, zaś sektor transportu szynowego wymaga stosowania złączy o dużej odporności na wibracje i możliwości pracy w ekstremalnych warunkach środowiskowych. Dodatkowo istnieje cały szereg rynków niszowych, gdzie stosowane są wersje specjalizowane. Przykładowo w energetyce odnawialnej są to złącza wysokoprądowe, szczelne oraz szybkie w montażu i demontażu.

Główni krajowi odbiorcy złączy przemysłowych

Marcin Rek

Semicon

Jakich złączy poszukują odbiorcy przemysłowi?

Złącza przemysłowe można podzielić na wiele grup w zależności o przyjętych kryteriów podziału: ze względu na kształt mogą to być złącza okrągłe lub prostokątne, ze względu na funkcjonalność mogą to być złącza zasilające, sygnałowe, transmisji mediów (gazu, cieczy) czy też miks wymienionych, czyli złącza hybrydowe/modułowe.

Większość naszych klientów kupujących złącza silnoprądowe bardzo ceni sobie wysoką jakość, a co za tym idzie ich trwałość, funkcjonalność i dopasowanie do własnych potrzeb. W tym przypadku cena złączy schodzi na dalszy plan, ponieważ jest ona raczej niewielkim procentem kosztów całego urządzenia. Producenci maszyn i urządzeń, wybierając niezawodne elementy składowe wysokiej jakości (w tym właśnie złącza), budują swoją markę i zyskują uznanie klientów.

Wszystkie urządzenia i maszyny elektryczne potrzebują zasilania, a więc i odpowiednich do tego złączy. Oczywiste jest, że dla złączy do małych urządzeń elektronicznych cechują inne wymagania w stosunku do tych stosowanych np. w kolejowych pojazdach trakcyjnych. W pierwszym przypadku najbardziej pożądaną cechą jest rozmiar – złącza muszą być niewielkie i lekkie, w pewnych zastosowaniach liczy się również estetyczny wygląd. Natomiast gdy waga i gabaryty urządzenia nie mają dużego znaczenia, złącza silnoprądowe muszą być niezawodne i odporne na niekorzystne warunki zewnętrzne. W układach automatyki przemysłowej ważne jest stosowanie złączy, które nie wymagają stosowania specjalistycznych narzędzi. Przyspiesza to montaż, a w razie napraw lub konserwacji skraca cały proces i ogranicza przestój linii produkcyjnej.

Jakie są nowości technologiczne w omawianym zakresie?

Aktualnie w branży złączy obserwujemy miniaturyzację oraz poszukiwanie nowych rozwiązań technologicznych. Ta pierwsza odbywa się poprzez zwiększenie liczby pinów w istniejących obudowach lub projektowanie nowych, mniejszych systemów połączeniowych. Rozwój technologiczny skupia się na poszukiwaniach przez producentów nowych materiałów kompozytowych, z których można będzie wyprodukować obudowę lżejszą i równie trwałą w stosunku do obudów metalowych.

Rynek złączy w dobie pandemii

Wróćmy do tematu pandemii i jej wpływu na sytuację w branży. Zdaniem sporej części respondentów był on neutralny, czyli nie wystąpiły większe zmiany. Niektórzy wskazywali tu na pewne spowolnienie, ewentualnie też na występowanie opóźnień w niektórych projektach. „Nawet jednak chwilowe wstrzymywanie produkcji w zakładach nie wpłynęło znacząco na zapotrzebowanie na złącza” – skomentował jeden z respondentów.

Z drugiej strony pojawiły się głosy wskazujące na istotny wpływ COVID-19 na funkcjonowanie całej branży przemysłowej. Część firm rezygnowało z wdrażania nowych projektów – tak było szczególnie w sektorze automotive. W kontekście pandemii cześć odbiorców przeszła na realizację jedynie zadań serwisowych i zamówień odtworzeniowych, odsuwając w czasie inwestycje. Dla dostawców złączy oznaczało to często zakłócenia w regularności realizowania zamówień. Przykładowy komentarz był tu następujący: „duży wpływ na nieregularność dostaw – od stanów zawieszenia produkcji do realizacji zamówień kilkukrotnie przekraczających zapotrzebowanie, co miało na celu budowanie zapasów; do tego doszła spora niepewność odbiorców pod względem dalszego rozwoju sytuacji i ich wyczekiwanie powrotu do normalności”.

Najpopularniejsze zdaniem dystrybutorów marki złączy przemysłowych sprzedawanych w Polsce – zestawienie nie odzwierciedla udziałów wymienionych firm w rynku

Trzecim z aspektów były zmiany powiązane z pozyskiwaniem surowców i podzespołów. Podobnie jak w okresach kryzysu na rynku, tak też tym razem – zdaniem niektórych ankietowanych – wystąpiły opóźnienia w dostawach elementów, szczególnie z Dalekiego Wschodu, a także miał miejsce ogólny wzrost cen surowców na rynkach międzynarodowych. Skutkowało to m.in. wydłużaniem czasów dostaw i okazjonalnymi problemami w realizacji zamówień. Sytuacja ta była szczególnie widoczna w 2021 roku.

Innowacje technologiczne w złączach

Pytanie o najważniejsze trendy oraz zmiany w technologiach złączy zadajemy respondentom przy okazji każdego badania. Przynosi ono wiele, aczkolwiek powtarzających się odpowiedzi. Podobnie było tym razem, bowiem wskazania dotyczyły przede wszystkim dwóch kluczowych trendów – miniaturyzacji złączy oraz zwiększania popularności elementów hybrydowych i modułowych. Te pierwsze umożliwiają prowadzenie w jednej obudowie wiele różnych połączeń sygnałowych oraz zasilających. Z kolei wersje modułowe umożliwiają komponowanie konkretnej wersji złącza przez samego klienta, który korzysta z podzespołów takich jak wkładki, ramki, obudowy, itd. Daje to możliwości daleko idącej kastomizacji złącza na potrzeby tworzonej aplikacji i zapewnia kompaktowość rozwiązania łączeniowego.

Jeżeli chodzi o miniaturyzację, to trend ten występuje na rynku już od lat, co głównie dotyczy złączy do sieci komunikacyjnych i urządzeń elektronicznych. Aczkolwiek miniaturyzacja to też zagadnienie pojawiające się w kontekście złączy przemysłowych silnoprądowych, gdzie oferowane są niewielkie elementy cechujące się parametrami elektrycznymi i mechanicznymi zbliżonymi do ich większych odpowiedników. W tych przypadkach wymagane jest stosowanie zaawansowanych rozwiązań funkcjonalnych i materiałowych, tak aby zapewniać możliwość przewodzenia większych prądów, a także odpowiednią izolację i parametry mechaniczne.

Na czym zarabia się w branży dystrybucji złączy przemysłowych? – odpowiedzi na pytanie

Poza powyższymi najczęściej wskazywanymi trendami respondenci przytaczali również inne zmiany. Do takich należy przede wszystkim oferowanie złączy łatwych do montażu i demontażu. Oznacza to zarówno dużą szybkość tych procesów, jak też minimalizację liczby wykorzystywanych narzędzi. Takie cechy są istotne zarówno w przypadku produkcji (np. maszyn, gdzie elementem systemów są złącza), jak też w serwisowaniu i procesach utrzymania ruchu. W ankietach pojawiały się również wskazania dotyczące zwiększania jakości i niezawodności produktów, opracowywania nowych rodzajów złączy oraz doskonalenia tych istniejących (zwiększanie liczby styków w obudowie, zwiększanie maksymalnej liczby cykli łączeniowych, polepszanie parametrów obudów wykonywanych z tworzyw sztucznych). Dodatkowo, zdaniem respondentów, rynek wymusza rozwój złączy nietypowych i specjalistycznych.

Na koniec analizy spójrzmy jeszcze w przyszłość, wskazując za dostawcami najbardziej perspektywiczne obszary. Do takich zaliczone zostały: energetyka, kolejnictwo (transport szynowy) oraz szeroko rozumiany przemysł produkcyjny. Te i inne typowane branże w większości są dla dostawców złączy rynkami tradycyjnymi. Warto tu zauważyć, że obszar elektromobilności cały czas, choć pojawia się w publikowanych przez nas statystykach, nie jest specjalnie istotny. Również energetyka odnawialna – poza fotowoltaiką, nie była typowana zbyt często.

Marek Juchimiuk

HARTING Polska

Jak wygląda w kontekście pandemii COVID-19 polski rynek złączy przemysłowych?

Pandemia to wydarzenie bez precedensu. Od czasów zmiany ustroju politycznego w końcu XX wieku nie mieliśmy jeszcze do czynienia ze zjawiskiem, które tak mocno wpłynęłoby na całą gospodarkę. Nasz rynek zachowywał się w tym czasie różnie – w momentach wzmożonej niepewności jedni odbiorcy wstrzymywali się z wszelkimi aktywnościami, inni wręcz przeciwnie – budowali duże stany magazynowe na zapas i produkowali z pełną mocą, a nawet ponad nią!

Pomijając różne strategie działania, można zauważyć, że wśród firm produkcyjnych wystąpiły krytyczne momenty gdy np. jedynie ok. 25% załogi była zdolna do pracy, dalsze obniżanie liczebności pracowników prowadziłoby do zamknięć fabryk, co byłoby bardzo dużym i kosztownym problemem. Były też branże, które ucierpiały dość mocno ze względu na powiązania z globalną gospodarką. Do takich należał np. sektor automotive. Z drugiej strony pewne sektory rosły ze względu na wzmożony popyt na swoje wyroby. Pocieszające jest na pewno to, że nie odnotowaliśmy w przemyśle fali bankructw.

Całość można podsumować tak, że zaistniała sytuacja zmieniła panującą sytuację na rynku, aczkolwiek na szczęście nie doszło do najczarniejszego scenariusza, którego obawiało się wiele osób. Aktualnie zmiany wydają się powoli zmierzać w kierunku stabilizacji.

Jakie są nowości technologiczne i wymogi odbiorców? Jakie są trendy w branży?

Może się wydawać, że wśród dostępnego asortymentu złączy znajdują się rozwiązania, które pokrywają niemalże wszystkie potrzeby odbiorców. Nic bardziej mylnego. Złącza rozwijają się wraz z rynkiem, powstają nowe branże ze swoimi specyficznymi wymogami. Aktualnie przykładem mogą być systemy energetyczne, które w coraz większym stopniu będą korzystały ze źródeł odnawialnych, przy czym tutaj przyczyny leżą zarówno po stronie ekologicznej, jak i polityczno-prawnej. Zmiany te będą skutkowały koniecznością transformacji i magazynowania energii z jak najmniejszymi stratami, co dalej może prowadzić do dużych zmian sposobu funkcjonowania systemów energetycznych, a w efekcie do konieczności stosowania zupełnie innego rodzaju złączy niż dotychczas. Pracujemy nad rozwojem takich rozwiązań łączeniowych, mamy już pewne z nich w ofercie – np. złącze, które samo szczegółowo (do 25. harmonicznej!) mierzy wartości prądowo-napięciowe sieci, po czym przesyła je z wykorzystaniem magistrali Modbus, TCP lub RTU do miejsca ich analizy/reakcji.

Bardzo ważnym czynnikiem staje się też indywidualizacja. Liczba poszczególnych aplikacji oraz specyficznych wymogów z nimi związanych rośnie w tempie geometrycznym, idąc w parze z rozwojem technologicznym. Aby sprostać indywidualnym potrzebom w odniesieniu do złączy, udostępniamy możliwość stworzenia samemu własnego złącza (np. pozycje i rozmiary wejść kablowych, nanoszenie potrzebnych oznaczeń) z poziomu strony internetowej, a następnie realizacji takiego zamówienia choćby dla pojedynczej sztuki. Proces taki trwa jedynie kilka minut, jest prosty do zrealizowania, a bardzo ważnym plusem takiego rozwiązania jest to, że automatycznie, niemalże od ręki, generowane i udostępniane są biblioteki (2D, 3D) dla stworzonego złącza. Można zatem stwierdzić, że rozwój złączy został niejako "przekazany" użytkownikom. Mogą oni indywidualnie budować potrzebne wkłady za pomocą złączy modułowych, a następnie mogą zaprojektować i stworzyć obudowy złączy według własnego pomysłu. Ten trend będzie się jedynie nasilał, ponieważ postęp technologiczny jest na takim etapie, że każdego dnia pojawiają się coraz nowsze urządzenia, kolejne ich generacje, itd. Oczywiście wszystko to idzie w parze z miniaturyzacją, która będzie ten stan pogłębiać.