Pomiary przepływu

W metodach wewnętrznych monitoruje się parametry przepływu, ciśnienie i temperaturę medium i na tej podstawie wykrywa, lokalizuje i ilościowo charakteryzuje jego wycieki. Związki pomiędzy wielkościami mierzonymi a ubytkami ropy lub gazu ustala się w oparciu na doświadczeniu i bazując na modelach komputerowych. Źródłem danych pomiarowych są systemy SCADA wykorzystujące czujniki różnego typu. Przykładem są przepływomierze.

W przetwornikach tego typu wielkością mierzoną może być objętościowe natężenie przepływu albo masa medium przepływająca w jednostce czasu. Do pierwszej grupy zaliczane są przepływomierze ultradźwiękowe.

Wyróżnia się dwa ich typy: dopplerowskie i mierzące czas przejścia impulsu ultradźwiękowego między nadajnikiem a odbiornikiem umieszczonymi na rurociągu i na przemian wysyłającymi i odbierającymi impulsy. Różnica czasu ich transmisji jest proporcjonalna do natężenia przepływu. W dopplerowskich też jest wysyłany impuls ultradźwiękowy, który po odbiciu od cząstek przepływającego medium wraca do odbiornika. Na tej podstawie oblicza się częstotliwość odebranego sygnału i porównuje ją z częstotliwością sygnału nadanego. Ich różnica jest związana zależnością z natężeniem przepływu medium.

Czujniki ultradźwiękowe są bardzo dokładne. Ich montaż jest nieinwazyjny. Nie mają kontaktu z mierzonym płynem ani ruchomych części, co wydłuża żywotność. Z drugiej strony są drogie, nie nadają się do małych przepływów ani nie są zalecane do cieczy o dużej lepkości.

Drony w monitorowaniu rurociągów

Drony coraz częściej wspierają i zastępują ludzi w inspekcji rurociągów. Mają w tym zastosowaniu szereg zalet. W przeciwieństwie do typowo dużej liczby osób angażowanych w oględziny, na miejscu do sterowania dronem wystarczy jedna osoba. Rozwój ich wyposażenia, głównie czujników (kamer HD, termowizyjnych, spektrometrów, sond ultradźwiękowych i prądów wirowych do pomiaru grubości ścianek w celu wykrycia korozji), pozwala na uzyskanie dokładnych danych o lokalizacji, rozmiarach i głębokości pęknięć, wgnieceń, rdzy, utraty izolacji, odspojeń rurociągów. Drony są w stanie wykryć wady o wielkości ledwie setnych części milimetra, co pozwala na wczesną detekcję uszkodzeń i szybką naprawę. Mogą bez problemów badać trudno dostępne elementy rurociągów, jak kolanka, sekcje kątowe i testować je w trakcie eksploatacji, nawet przy wysokich temperaturach ich powierzchni. W efekcie drony ograniczają narażenie personelu na niebezpieczne warunki inspekcji (wybuchy, emisje toksycznych gazów, niebezpieczne wycieki oleju, ekstremalne temperatury powierzchni).

Przepływomierze masowe

Mierząc masowe natężenie przepływu można uzyskać dokładniejsze wyniki, precyzja pomiarów objętościowych zależy bowiem m.in. od: lepkości, gęstości, temperatury i ciśnienia mierzonego medium, które nie wpływają na wyniki pomiarów masowego natężenia przepływu.

Do grupy przyrządów do pomiaru masowego natężenia przepływu zaliczane są przepływomierze Coriolisa. Zasada ich działania jest oparta na efekcie wywołanym tzw. siłą Coriolisa, która sprawia, że tor ruchu ciała poruszającego się ze stałą prędkością względem obracającej się kuli ziemskiej zostanie zakrzywiony.

W wersji podstawowej przepływomierz tego typu obejmuje zakrzywioną rurę, którą wprawia się w drgania. Na skutek przepływu badanej cieczy rurka ulega skręceniu w stopniu proporcjonalnym do masowego natężenia przepływu. Jej odchylenie jest mierzone przez odpowiednio rozmieszczone czujniki. Przepływomierze Coriolisa są drogie, duże, a ich montaż jest inwazyjny.

Wyzwania w pomiarach gazu mokrego

Jednym z głównych problemów w monitorowaniu przepływu gazu ziemnego jest pomiar przepływu gazu mokrego. Jest to mieszanina gazu z cieczą, w której ta druga stanowi stosunkowo niewielką część całej objętości. Ciecz składa się zwykle z węglowodorów i/albo wody. Warunki przepływu decydują o tym, w jaki sposób faza ciekła jest rozpraszana w rurociągu. Od rozkładu faz ciekłej i gazowej (wzoru przepływu) zależy wpływ wystąpienia mokrego gazu na wynik pomiarów.

Przy wysokich ciśnieniach i natężeniach przepływu wzór przepływu może być mgłowy, co oznacza, że cała ciecz płynie w postaci małych kropelek niesionych przez gaz. Przy niskich ciśnieniach i natężeniach przepływu wzór przepływu może być warstwowy. Wówczas ciecz płynie u podstawy rurociągu, a gaz powyżej. Przeważnie jednak przy umiarkowanym ciśnieniu i natężeniu przepływu powstają skomplikowane i przejściowe wzory przepływu, trudne do przewidzenia, bo zależne od wielu czynników (prędkości przepływu, właściwości płynu, rozmiaru rurociągu).

W przepływomierzach różnicowych, na przykład z kryzą lub zwężką Venturiego, obecność cieczy w gazie powoduje, że wytwarza się większe ciśnienie różnicowe niż w przypadku przepływu suchego gazu. Skutkiem tego będzie zawyżenie wyniku pomiaru. Przy śladowych ilościach cieczy w gazie w przypadku przepływomierzy Coriolisa, turbinowych i ultradźwiękowych trzeba się liczyć z błędami pomiaru natężenia przepływu. Jeżeli gaz jest bardziej mokry, zwykle wyniki pomiaru są kompletnie losowe, a więc zupełnie niewiarygodne albo przepływomierz nie mierzy przepływu w ogóle.

Jeżeli spodziewamy się wystąpienia w instalacji gazu mokrego, należy wybrać przepływomierz do jego pomiaru przystosowany. Przykładem są przepływomierze różnicowe z dodatkowym pomiarem stałej straty ciśnienia, o którą koryguje się wyniki pomiarów. Stosowanym rozwiązaniem jest także porównanie wskazań z dwóch przepływomierzy o różnych reakcjach na przepływ mokrego gazu, które łączy się szeregowo.

Zapytania ofertowe
Unikalny branżowy system komunikacji B2B Znajdź produkty i usługi, których potrzebujesz Katalog ponad 7000 firm i 60 tys. produktów
Dowiedz się więcej