Jak ważne jest oświetlenie?
Oświetlenie odgrywa istotną rolę z wielu powodów. Przede wszystkim stanowi dopełnienie światła naturalnego w przypadku, gdy to nie dociera do wnętrza zakładu w ilości odpowiedniej do potrzeb. Ponadto pozwala się od niego uniezależnić. To umożliwia wydłużenie czasu pracy i prowadzenie produkcji w systemie zmianowym. Oprócz oczywistej funkcji użytkowej, oświetlenie wpływa na samopoczucie pracowników, oddziałując na ich motywację i koncentrację. Wpływ ten może być pozytywny – np. światło o zimnej barwie stymuluje do pracy, natomiast o barwie ciepłej odpręża – albo negatywny, jeżeli zostanie źle dobrane. Przykładowo, jeśli jest za ciemno albo zbyt jasno, oczy się męczą, co zniechęca do pracy. Z kolei odblaski rozpraszają. Przez to pośrednio od oświetlenia zależy wydajność i liczba błędów popełnianych przez pracowników, a w rezultacie koszty pracy i jakość produktu końcowego.
W zakładach, w których pracuje się na zmiany albo personel długo przebywa w pomieszczeniach bez światła naturalnego, odpowiednie oświetlenie sztuczne zapobiega zaburzeniom rytmu okołodobowego, decydującego o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jest też ważne dla bezpieczeństwa pracy, ułatwia bowiem rozpoznawanie zagrożeń, a zwiększając koncentrację, poprawia czujność, którą powinni zachować np. pracownicy obsługujący maszyny. Odpowiednio dobrane oświetlenie zmniejsza także dokuczliwe zmęczenie oczu przy długotrwałej pracy, zwłaszcza wymagającej wytężenia wzroku, np. na stanowiskach montażowych.
Oświetlenie dużych obiektów
Dobór oświetlenia zależy od specyfiki pomieszczenia. Przykładowo, w odniesieniu do hal produkcyjnych i magazynów wyzwanie stanowią ich ogromne rozmiary, czyli rozległość powierzchni i wysokość. W związku z tym lampy, które instaluje się w tego typu obiektach, powinny świecić na tyle silnie, by oświetlać całą przestrzeń. Poza tym pod uwagę należy wziąć także to, że konserwacja i wymiana tych montowanych wysoko – np. na suficie albo w innych trudno dostępnych miejscach – będzie wymagała korzystania ze specjalistycznego sprzętu (podnośników) albo drabin, co czyni te zadania trudnymi, czasochłonnymi, a nawet niebezpiecznymi.
Dlatego wśród ważnych cech lamp w tych zastosowaniach są także mała awaryjność i bezobsługowość, uzyskiwana m.in. dzięki konstrukcjom zapobiegającym gromadzeniu się brudu. Jego grubsza warstwa na oprawie lampy pełni funkcję niepożądanej tu izolacji termicznej – sprawiając, że ciepło wydzielane przez nagrzewające się w czasie pracy źródło światła kumuluje się. Negatywnie wpływa to na jego parametry świetlne i żywotność. Przykładowe rozwiązania, dzięki którym pył i kurz są samoistnie usuwane, to: pochyłe boki lamp, zamiast płaskich, oraz kratki wentylacyjne w oprawach ustawione względem siebie nie płasko, lecz pod kątem. Dzięki temu cięższe cząstki zsuwają się przez nie, zaś lżejsze są wypychane w górę, poza oprawę, przez powietrze nagrzane ciepłem lampy.
