Obudowy i szafy przemysłowe
Obudowy przemysłowe odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu niezawodności maszyn i urządzeń oraz trwałości zainstalowanych komponentów. Ich znaczenie jest równie istotne w innych branżach, takich jak energetyka, budownictwo, transport szynowy oraz infrastruktura. Profesjonalne obudowy i szafy wykorzystywane są w specjalistycznych aplikacjach, co powoduje szeroką ofertę na rynku i zróżnicowane wymagania klientów. W pierwszej analizie drugiego działu omawiamy konkurencyjny, dynamicznie rozwijający się rynek obudów, przyglądając się potrzebom odbiorców oraz sektorowi produkcji i dystrybucji tych produktów.
Krajowa branża obudów
W sektorach związanych z produkcją oraz dystrybucją szaf i obudów obecnych jest wiele podmiotów, o różnym profilu działalności rynkowej. Ich podział przebiega typowo wzdłuż specjalizacji w wytwarzaniu i dystrybucji obudów metalowych lub wyrobów z tworzyw sztucznych. Drugim ze sposobów kategoryzacji jest wydzielenie firm produkujących obudowy (są nimi wytwórcy lokalni i przedstawicielstwa firm zagranicznych, którzy często oferują też produkcję obudów na zlecenie i modyfikacje wersji standardowych) oraz dystrybutorów – o szerokim asortymencie produktów lub mających w sprzedaży popularne wersje obudów z wybranych typów materiałów.
Jak chłodzić szafy i obudowy?
Jakość powietrza i temperatura mają wpływ na działanie urządzeń elektrycznych, przebieg procesów produkcyjnych, zdrowie i komfort personelu zakładów przemysłowych. Dlatego na różne sposoby dąży się do utrzymania ich na optymalnych poziomach, m.in. wyposażając maszyny w wentylatory, a hale produkcyjne – w systemy wentylacji i klimatyzacji. Inżynierom zainteresowanym tą tematyką polecamy znajdujący się w serwisie www.automatykaB2B.pl artykuł "Wentylacja, chłodzenie i klimatyzacja w automatyce przemysłowej". Przedstawiamy w nim szczegóły rozwiązań, które umożliwiają wymianę powietrza i odprowadzanie nadmiaru ciepła w urządzeniach i pomieszczeniach w przemyśle.
Kim są najpopularniejsi w branży producenci? Jakie marki w branży pojawiają się najczęściej? W zakresie szaf i obudów metalowych liderem pod względem popularności jest od lat niemiecki koncern Rittal – dostawca szerokiej gamy szaf, obudów oraz rozwiązań z obszaru rozdziału energii i innych do zastosowań w szafach elektrycznych. Przedsiębiorstwo obsługuje klientów na rynku przemysłowym, w branży IT/telekomunikacyjnej oraz w sektorze energetycznym i infrastrukturalnym. Kolejne miejsca zajęły: polski ZPAS, firma Schneider Electric, nVent Schroff, Eaton, apra oraz ETA. Jest to sytuacja stanowiąca powielenie wyników z 2020 roku.
W przypadku sektora obudów z tworzyw sztucznych producentem zdecydowanie najczęściej pojawiającym się w statystykach publikowanych w badaniach jest firma Kradex. Znajduje się ona w Warszawie i projektuje oraz produkuje szeroki asortyment wyrobów do zastosowań w elektronice i wielu innych obszarach. Drugie miejsce w zestawieniu zajęły ex aequo firmy Hammond oraz Fibox, kolejne to m.in. Gainta, Bopla, Phoenix Contact. Liczba dostawców wyrobów z tworzyw sztucznych jest duża i obejmuje też wiele innych marek – np. Maszczyk (drugi z większych polskich producentów) Ensto, Spelsberg, OKW czy też Hammond Electronics. Tradycyjnie dodajmy, że statystyka nie odzwierciedla udziałów wymienionych firm w rynku, a jedynie wskazania popularności marek.
W badaniu znalazła się również spora grupa dystrybutorów. Są to zarówno firmy specjalistyczne, jak też dystrybutorzy katalogowi. Obudowy znajdziemy również u dostawców systemów komputerowych i mechaniki 19’’, a także u integratorów systemów. Do tej listy dochodzą hurtownie elektrotechniczne, sklepy elektroniczne i elektrotechniczne oraz inni dostawcy. Wszystko to sprzyja dużej podaży produktów. W przypadku wyrobów profesjonalnych, szczególnie tych większych gabarytowo, największy popyt pochodzi niezmiennie z trzech branż, którymi są…
Przemysł, energetyka, budownictwo
Podobnie jak w poprzednich badaniach, tak też w bieżącym wymienione sektory rynku zostały sklasyfikowane przez dostawców szaf i obudów jako kluczowe. Przemysł to m.in. zakłady produkcyjne, producenci maszyn oraz prefabrykatorzy szaf sterowniczych, energetyka obejmuje zarówno energetykę zawodową, zastosowania związane z rozdziałem energii w różnych zastosowaniach, jak też aplikacje w OZE, natomiast budownictwo to sektory: komercyjny, mieszkaniowy i przemysłowy. Do tego dochodzą zastosowania w obszarze transportu szynowego (infrastruktura kolejowa, tabor), oczywiście bardzo istotne są też te w branży IT/telekomunikacyjnej, w wojsku i zastosowaniach specjalnych oraz związanych z produkcją różnorodnej elektroniki.
Dokonując dokładniejszego podziału, można stwierdzić, że w przypadku szaf i obudów metalowych dominują zastosowania związane z przemysłem, produkcją maszyn, energetyką. Z kolei wersje z tworzyw sztucznych są, oprócz wymienionych branż, najczęściej stosowane w elektronice konsumenckiej, systemach alarmowych i automatyce budynkowej. Należy przy tym zauważyć, że branża IT/telekomunikacyjna stanowi w przypadku szaf i obudów rynek odmienny od przemysłu czy energetyki, stąd jej rzadsze wskazania w statystyce. W praktyce jednak dla wielu firm klienci z tego rynku są głównymi odbiorcami produktów i usług.
Tomasz Pawłowski
Weidmüller
Gdzie najczęściej wykorzystuje się szafy i obudowy przemysłowe? Do jakich branż trafiają?
Małogabarytowe metalowe obudowy przemysłowe wykorzystywane są w najbardziej wymagających aplikacjach przemysłowych, tam gdzie ochrona urządzeń wewnątrz ma kluczowe znaczenie dla ciągłości procesu przemysłowego. Głównymi branżami są tutaj przemysł chemiczny i petrochemiczny. Panują w nich szczególnie trudne warunki środowiskowe, a dodatkowo dochodzą jeszcze strefy zagrożone wybuchem, w przypadku których stawiane są dodatkowe wymogi techniczne i prawne. Głównymi odbiorcami obudów są generalnie klienci końcowi, integratorzy systemów oraz sektor OEM.
Jakie są cechy charakterystyczne nowoczesnych szaf i obudów?
Nowoczesne obudowy muszą spełniać przede wszystkim podstawowe cechy wynikające ze stopnia ochrony IP, klasy temperatury oraz certyfikacji zgodnej z wymogami danej branży czy aplikacji. Ważna jest tutaj trwałość mechaniczna danego produktu i odporność na środowisko, w którym pracuje. Istotne jest też, aby wnętrze obudowy było odpowiednio wentylowane.
Coraz częściej klienci zwracają uwagę także na skuteczne uziemienie i kompatybilność EMC. Dotyczy to nie tylko samych obudów, ale i dławików, które odpowiedzialne są za wprowadzenia kabli przyłączeniowych. Wszystko to przekłada się na wysoką cenę finalną produktu.
Na jakie cechy obudów przemysłowych zwracają najczęściej uwagę klienci branżowi?
Coraz większa liczba odbiorców oczekuje gotowych rozwiązań "szytych na miarę". Ważne jest tutaj wsparcie w zakresie doradztwa, zaprojektowania, montażu i dostawy gotowej obudowy. Często ma być ona dodatkowo oznaczona według potrzeb klienta i zgodnie z wymogami środowiska, w którym pracuje.
Klienci coraz częściej też szukają narzędzi do samodzielnego zaprojektowania i szybkiej wyceny obudów, tak aby móc określić wstępnie ceny już na etapie projektu. Zapobiega to częstym nieporozumieniom wynikającym ze złego oszacowania wartości projektu i udziału w nim obudów. Ważna jest też dostępność modeli cyfrowych wybranych rozwiązań, których można użyć w standardowych programach projektowych.
Jeżeli chodzi stricte o przemysł, to prezentujemy jeszcze jedną statystykę uwzględniającą charakter działalności firm kupujących szafy i obudowy. Mamy tu do czynienia z w miarę podobnym udziałem trzech grup firm – OEM, czyli producentów maszyn i urządzeń, klientów końcowych oraz integratorów systemów. Do pierwszej z grup wliczają się też prefabrykatorzy rozdzielnic (szaf elektrycznych), którzy są głównie odbiorcami produktów metalowych, a także producenci urządzeń elektrycznych i elektronicznych wykorzystujący w dużej części obudowy z tworzyw sztucznych.
Oczekiwania klientów
Jakie są wymogi klientów względem dostawców obudów przemysłowych oraz samych produktów? W przypadku obudów należących do obydwu grup na pierwszym miejscu zestawienia znalazły się parametry techniczne, lecz już na drugim miejscu wskazania dotyczące krótkich terminów dostaw. Zagadnienie to ma szerszy kontekst, gdyż jest powiązane z niedoborami komponentów i surowców na rynku, co wpływa na dostępność i koszty samych obudów, jak też dostępność urządzeń i komponentów przewidzianych do montażu w szafach. Na ten temat rozmawialiśmy z dyrektorem firm Rittal Polska (publikacja na stronie www.automatykab2b.pl), który wskazywał zagadnienie jako istotny problem dla całego rynku, w tym w szczególności integratorów systemów i prefabrykatorów szaf elektrycznych.
Do kolejnych istotnych czynników zaliczają się: niska cena, dostępność wsparcia technicznego i know-how dostawcy oraz kompletność oferty (szczególnie w przypadku szaf i obudów metalowych). Liczą się także: posiadanie przez produkty odpowiednich certyfikatów (kluczowe w takich branżach, jak chemiczna, górnicza czy morska) oraz dostępność wyrobów na zamówienie (co ciekawe, więcej wskazań dotyczyło tutaj produktów metalowych niż obudów z tworzyw sztucznych).
Trendy i rozwój rynku w średnim terminie
Jako że bieżąca analiza jest kolejnym z tego typu opracowań publikowanych w IRA, spójrzmy jeszcze na to, co zmieniało się w ostatnich latach na rynku, oraz na listę czynników obecnie wpływających na branżę produkcji i dystrybucji szaf oraz obudów. Owe dwa lata obejmują naturalnie okres pandemii, której wpływ na omawiany sektor był dwojaki. Z jednej strony, początkowo spowodowała ona zatrzymanie projektów oraz inwestycji, co dotyczyło bardzo wielu branż. Z drugiej strony karta szybko odwróciła się i przemysł oraz inne branże wróciły do inwestowania – i to ze zwiększoną siłą. Wielu respondentów przyznało, że pandemia efektywnie zwiększyła obroty na rynku, ale też spowodowała spore problemy z komponentami i terminową realizacją zamówień. Ten stan trwa w pewnych obszarach do dzisiaj, cały czas bowiem występują zakłócenia w dostawach niektórych komponentów.
Czy można obserwować inne zjawiska negatywne, które wpływają na opisywany biznes? Owszem, respondenci wymieniali je jako odpowiedzi na kolejne pytanie otwarte. Najczęściej pojawiały się tu: koszty surowców, inflacja, duża podaż obudów o niższej jakości (szczególnie w zakresie niewielkich produktów z tworzyw sztucznych) oraz konkurencja (ze szczególnym wskazaniem dostawców produktów dalekowschodnich). Wskazywano też na ciągłe przypadki kopiowania produktów markowych. Rynek nie jest w pełni stabilny, a w wychodzeniu z postpandemicznych problemów nie pomaga konflikt toczący się od wielu miesięcy za naszą wschodnią granicą.
Mateusz Malec
Micros
Jak dobierać systemy kontroli klimatu? Gdzie wystarczy wentylacja, a gdzie konieczne jest stosowanie klimatyzatorów?
Najważniejsze to uświadomić sobie, jak wrażliwe na wysoką temperaturę są elementy elektroniki w szafach sterowniczych. Nawet ich minimalne przegrzanie może powodować przestoje w funkcjonowaniu, niestabilną pracę, a nawet doprowadzić do całkowitej awarii.
Żeby dobrze dobrać system kontroli klimatu, trzeba sprawdzić pod kątem środowiskowym lokalizację, gdzie będzie on używany. W pomieszczeniach, w których powietrze jest czyste, a temperatura wewnątrz szafy nie musi być niższa od tej, która ją otacza, stosuje się wentylatory mające na celu przewietrzanie obudowy. Tam z kolei, gdzie oprócz szafy znajdują się inne urządzenia generujące dużo ciepła, a temperatura musi być niższa od otoczenia, a także gdzie zauważyliśmy duży spadek mocy, wewnątrz szafy zastosujmy klimatyzator.
Innymi sposobami chłodzenia są rozwiązania w których ciecz jest czynnikiem chłodzącym, a także wymienniki ciepła (powietrze-powietrze i woda-powietrze).
Kto jest odbiorcą urządzeń takich jak omawiane? Czego szukają klienci?
Z perspektywy pracy w hurtowni elektronicznej Micros, w której mamy głównie komponenty, mogę stwierdzić, że klienci szukają właśnie takich elementów jak wentylatory i akcesoria do nich przeznaczone. Zwracają oni szczególną uwagę na dostępność, cenę i parametry techniczne produktów.
Oczywistymi odbiorcami omawianych urządzeń są najczęściej instalatorzy, serwisanci i prefabrykatorzy. Wymienione elementy znajdują zastosowania w branżach IT, systemach automatyki i w gałęziach przemysłu maszynowego. Ich dostawcy konkurują ze sobą przede wszystkim na poziomie ceny, jakości, doświadczenia i innowacji.
O ograniczenia zapytaliśmy w ankiecie również w jednym z pytań wielokrotnego wyboru. W tym przypadku głównym problemem są ciągle drogie surowce (metale, tworzywa sztuczne). Kolejne wyzwania, z którymi muszą mierzyć się działający w branży dostawcy, to duża konkurencja (w tym dalekowschodnia), oszczędności po stronie klientów, a także w przypadku części odbiorców "brak wiedzy i chęci do inwestycji w dobre obudowy".
Dla równowagi spójrzmy na zagadnienia o charakterze pozytywnym. Respondentów zapytaliśmy o czynniki sprzyjające rozwojowi branży krajowej i w odpowiedzi podali oni szereg wskazań, w tym m.in.: rozwój branż będących odbiorcami szaf oraz obudów (producenci maszyn, budownictwo, infrastruktura, przemysł), relatywnie wciąż niskie koszty pracy w Polsce i wynikającą z tego przewagę konkurencyjną oraz dotacje unijne. Ciekawym wskazaniem było to dotyczące dużych kosztów frachtu, które ograniczają import produktów, szczególnie dużych gabarytowo i ciężkich, zapewniając korzyści lokalnym producentom szaf i obudów. Jedną z odpowiedzi było też "stabilne prawo", choć tutaj nie wiadomo, co jej autor miał na myśli. Finalnie – pojawiły się wskazania potrzeb modernizacji oraz wzrost wymogów co do jakości, innowacyjności produktów.
