Osprzęt elektroinstalacyjny i aparatura niskiego napięcia
Przesyłanie i rozdział energii elektrycznej, przełączanie obwodów, zasilanie oraz zabezpieczanie urządzeń – we wszystkich tych aplikacjach korzysta się z aparatury niskiego napięcia oraz różnego typu złączek. Do tych ostatnich zaliczają się przede wszystkim popularne złączki listwowe, z kolei urządzenia nn to przede wszystkim elementy ochronne, różnego rodzaju łączniki, aparatura silnikowa i inne, w tym bardziej złożone aparaty elektryczne. W bieżącej analizie omawiamy powiązany z nimi rynek, na którym działa spora grupa niemieckich i francuskich producentów, a także szereg lokalnych firm dystrybucyjnych – z hurtowniami elektrotechnicznymi na czele.
Przedstawione w opracowaniu produkty sklasyfikowano w dwóch grupach, podobnie jak miało to miejsce w poprzednich tego typu badaniach. Pierwszą stanowią złączki szynowe (listwowe), a więc komponenty umożliwiające łączenie zasilania, sygnałów sterujących, pomiarowych i innych. Oprócz tworzenia połączenia elektrycznego są one również elementami mechanicznymi, zapewniającymi mocowanie i organizację połączeń w szafie elektrycznej. Wbrew pozorom złączki mogą być elementami złożonymi, wyposażonymi w układy elektroniczne, do tego mogą być zestawiane w pakiety o różnej wielkości i funkcjonalności. W przypadku tej grupy produktów zachodzi również ciągła ewolucja w zakresie mechanizmów łączeniowych (sposoby mocowania przewodów) oraz materiałów używanych na połączenia elektryczne oraz na obudowy.
Drugą grupą wyrobów są aparaty niskiego napięcia, co obejmuje kilka istotnych podgrup. Po pierwsze są to różnego rodzaju łączniki elektryczne, w skład których wchodzą m.in. wyłączniki nadmiarowo- i różnicowo-prądowe, łączniki krzywkowe, a także przekaźniki i styczniki. Aparaty nn to również urządzenia do zasilania silników i sterowania ich pracą, a także elementy służące do ochrony maszyn i instalacji przed zaburzeniami oraz przepięciami sieciowymi. W szczególności obejmuje to bezpieczniki, które występują w wielu wersjach pod względem wielkości obudów i obciążalności. Na rynku dostępna jest też szeroka gama osprzętu do montażu tablicowego, obudowy, szynoprzewody, dławnice, peszle i inne produkty.
Potrzeby krajowych odbiorców
Jeżeli chodzi o wymogi stawiane przez klientów omawianym produktom i ich dostawcom, to mamy do czynienia z w miarę stałą listą. Jej pierwsze miejsca zajmują niezmiennie: koszty zakupu, parametry techniczne i cechy oraz jakość produktów. Zestawienie to jest zrozumiałe, jeżeli weźmie się pod uwagę zastosowania omawianych komponentów i urządzeń. Aparatura niskiego napięcia jest odpowiedzialna za przesył energii, zabezpieczanie maszyn i instalacji, wykorzystywana do przełączania dużych prądów, często też musi pracować przez wiele lat w niesprzyjających warunkach środowiskowych – wszystko to przekłada się na wysokie wymogi co do jej niezawodności. Stąd też wybierane są tu produkty pochodzące od markowych dostawców, o rozpoznawalnej, potwierdzonej jakości i mające odpowiednie certyfikaty. Z drugiej strony podaż omawianych wyrobów jest duża, co pozwala wynieść czynnik kosztowy na początek statystyki.
Rozdzielnice elektryczne i aparatura nn
Rozdzielnice to zespoły urządzeń elektroenergetycznych do rozdziału energii elektrycznej, łączenia i ochrony obwodów zasilania i odbiorczych. Stanowią nagromadzenie łączników, współpracującego sprzętu sterowniczego, sygnalizacyjnego, zabezpieczającego i regulującego oraz elementów konstrukcyjnych. W artykule „Rozdzielnice elektryczne i aparatura nn” w serwisie www.automatykaB2B.pl przedstawiamy wybrane kwestie z zakresu zgodności rozdzielnic z obowiązującymi przepisami i przykłady aparatury nn w nich instalowanej.
Zwracamy w tym miejscu również uwagę na ostatni z elementów w wynikach – "czas dostawy, logistyka", który w bieżącym badaniu zwiększył się o średnio kilkanaście punktów procentowych w stosunku do statystyki z poprzednich analiz publikowanych w IRA. Powodem są niewątpliwie problemy z dostępnością surowców i komponentów, które przez wiele miesięcy występowały w sektorach elektronicznym i elektrotechnicznym.
Sytuacja w branżach
Koniunktura na omawianych rynkach była w ostatniej dekadzie zmienna, ale raczej pozytywna – tak wynika z ocen rodzimych dostawców, które były nam udzielane w kolejnych badaniach rynku. W najnowszym badaniu sytuację w branży złączek listwowych jako dobrą oceniło prawie 9 na 10 badanych, zaś w obszarze aparatury nn aż 94%. W obydwu grupach wyniki są zbliżone do stanu w zeszłej dekadzie sprzed pandemii.
Respondenci byli mniej zgodni co do obecnie występujących trendów. Prawie połowa z nich uznała, że sytuacja w sektorach nie zmienia się, jednak co piąty i co czwarty (zależnie od grupy produktów) stwierdził, że koniunktura słabnie. Z drugiej strony odpowiednio 35% i 25% osób uznało, że koniunktura się poprawia. Bardzo możliwe, że istotnym czynnikiem różnicującym odpowiedzi są typy produktów sprzedawanych przez dane firmy oraz branże, w których te podmioty działają. W efekcie opinie o rynku i jego zmianach są po prostu różne.
Jaki jest charakter branż pod względem wartościowym? W przypadku rynku złączek respondenci podawali kwoty od kilku do ponad 150 mln zł rocznie, zaś średnia wyniosła około 80‒150 mln zł. Jest to mniej niż w latach poprzednich (100‒200 mln cztery lata temu, 130‒140 mln dwa lata temu), ale też otrzymaliśmy relatywnie niedużo odpowiedzi. Jeżeli chodzi o aparaturę niskiego napięcia, to rynek z nią związany szacowano na znacznie wyższe wartości – od dziesiątek milionów do ponad miliarda złotych. W tym przypadku średnia to kilkaset milionów, przy czym ponownie nie dysponowaliśmy tu danymi o istotnej wiarygodności statystycznej. Dodajmy, że w poprzednich analizach pułap średnich ocen wielkości rynku aparatury niskiego napięcia wynosił 500‒600 mln zł.
Niezmienni liderzy rynku
Rodzimi odbiorcy, szukając dostawców aparatury nn i złączek, stawiają przede wszystkim na firmy zachodnioeuropejskie, które kojarzone są z dobrą jakością i niezawodnością. Jest to sytuacja analogiczna do lat poprzednich, niewiele zmieniła się również statystyka dotycząca najbardziej rozpoznawalnych marek produktów.
Jeżeli chodzi o złączki, to w tej branży w Europie liczą się 3‒4 niemieckie firmy. Najpopularniejszymi markami wytypowane zostały: WAGO, Phoenix Contact i, w dalszej kolejności, Weidmüller oraz Wieland Electric. Każda z tych firm zapewnia szeroką ofertę złączek, a także m.in. urządzeń do sieci komunikacyjnych, sterujących, modułów komunikacyjnych czy zasilaczy. Jeżeli chodzi o producentów polskich, to głównym dostawcą jest "Pokój" S.E. Wyniki te są bardzo zbliżone do publikowanych w poprzedniej analizie. Przypominamy tu również, że są to statystyki dotyczące popularności firm w kraju, a nie ich udziałów w rynku i wielkości realizowanej sprzedaży.
W zakresie aparatury niskiego napięcia mamy do czynienia z większą grupą przedsiębiorstw, ale też nadal dominacją kilku dużych graczy. Dwoma najpopularniejszymi są w Polsce, zdaniem naszych respondentów, Eaton Electric oraz Schneider Electric. Kolejnym z dostawców jest Siemens, później Legrand, ABB, następne na liście są m.in.: Hager, Phoenix Contact oraz Relpol i ETI. Ponownie – statystyka nie ma charakteru ilościowego, a jedynie dotyczy rozpoznawalności i ocenianej popularności firm w Polsce (i to spoglądając z perspektywy przemysłu). Jak jednak pokazuje nasze doświadczenie bazujące na blisko dwóch dekadach badań – oceny te całkiem nieźle oddają stan rzeczywisty.
