CZĘŚĆ 1. POMIARY I AUTOMATYKA W TARTAKU

Drewno po dostarczeniu do tartaku poddaje się obróbce. Składa się ona z kilku etapów, z których pierwszym jest okorowanie pni, a kolejnym ich segregacja. Drewno klasyfikuje się ze względu na: gatunek, wymiary pni (średnicę, długość) i ich jakość. Selekcji dokonuje się, gdyż te o podobnych rozmiarach można łatwiej i szybciej transportować, zaś uwzględniając ich jakość, rzadziej trzeba korygować sposób cięcia, nie tracąc przy tym wiele surowca i uzyskując jednorodny gatunkowo wyrób.

Taki później łatwiej sprzedać, niż drewno o zróżnicowanej jakości. Następny etap to suszenie desek. Jest on wymagany, aby uzyskać w nich zawartość wilgoci odpowiednią do warunków, w jakich będą użytkowane. Właściwie przeprowadzone suszenie ma wiele zalet.

Pozbawione nadmiaru wody drewno jest lżejsze, w wypadku pewnych gatunków drzew nawet o połowę, niż mokre. Ułatwia to transport desek i zmniejsza jego koszty. Przede wszystkim jednak suszenie polepsza właściwości użytkowe drewna. Dzięki temu w produkcie końcowym, na przykład meblach, będzie się ono mniej kurczyć lub pęcznieć, gdy zmieniać się będzie wilgotność otoczenia.

Suche drewno jest twardsze, trwalsze i rzadziej pęka. To z kolei ułatwia jego wycinanie na wymiar, obróbkę mechaniczną oraz zbijanie i sklejanie desek ze sobą. Ponadto im mniejsza zawartość wilgoci, tym trudniej o rozwój pleśni i grzybów i skuteczniejsze jest działanie powłok, które zabezpieczają deski przed próchnicą i ognioochronnych.

Suche drewno zapewnia także lepszą izolację termiczną. Dalej szerzej przedstawiamy rozwiązania z zakresu pomiarów, automatyki i maszyn specjalistycznych, z których korzysta się na kolejnych etapach obróbki drewna w tartakach.

PRZEGLĄD MASZYN DO USUWANIA KORY

Do zakładu przerobu drewna pnie dostarcza się pokryte korą. Ma to na celu ich jak najdłuższą ochronę przed uszkodzeniem przez sprzęt ciężki w czasie transportu, przeładowywania albo wykonywania innych zadań, wymagających manipulowania nimi. W tartaku korę usuwa się używając specjalistycznych maszyn.

Przykładem są urządzenia zbudowane z wewnątrz prążkowanych, obracających się bębnów, do środka których wkłada się pnie. Kora jest z nich usuwana przez ścieranie w wyniku tarcia drzew o bęben i o siebie nawzajem. Ten typ maszyn okorowujących najlepiej sprawdza się w zdejmowaniu kory z wielu pni małych rozmiarów. Nie jest on jednak tak popularny, jak inne.

Zalicza się do nich maszyny zbudowane z głowic okorowujących, które obracając się, zdzierają korę z pni na nich układanych. Korzysta się z nich zwykle w obróbce drewna twardego. Ich wadą jest wolna praca, wymagają też nadzoru człowieka, który przesuwa głowice wzdłuż pnia. Zaletą są natomiast niskie koszty.

Miękkie drewno okorowuje się w maszynach, w których warstwę wierzchnią z pni zrywa zestaw obrotowych noży. Przypominają one temperówkę. Spośród wymienionych są najszybsze, dlatego korzysta się z nich w dużych tartakach. Ich zaletą jest też to, że można regulować siłę nacisku noży odpowiednio do grubości i typu kory.

Niestety, wymagają pozycjonowania pni w celu nakierowania ich na środek pierścienia noży. Linię okorowania należy w związku z tym wyposażyć w system czujników. Zwiększa to koszty, jednak dzięki temu nie jest wymagany stały nadzór operatora.