Temat miesiąca

W ostatnim czasie na rynku można spotkać oferty instalacji systemów automatyki budynkowej zwanych potocznie inteligentnymi. Podwyższają one znacznie standard mieszkania czy biura. Pozwalają na łatwe zarządzanie prawie wszystkimi aspektami związanymi z funkcjonowaniem budynku, od podstawowych, takich jak sterowanie oświetleniem i ogrzewaniem, po najbardziej zaawansowane, takie jak zarządzanie multimediami. W cyklu artykułów omawiamy najważniejsze zagadnienia dotyczące tytułowej tematyki, przedstawiając porównanie popularnych systemów i praktyczne wskazówki związane z ich wykorzystaniem.

Przepływomierze to jedne z najczęściej wykorzystywanych urządzeń pomiarowych w przemyśle. Mierzą one parametry przepływu różnych cieczy czy gazów, co jest istotne dla przebiegu rozmaitych procesów produkcyjnych i nie tylko. W artykule charakteryzujemy najczęściej używane rodzaje omawianych urządzeń oraz podpowiadamy na jakie cechy warto zwrócić uwagę, wybierając przepływomierz do konkretnego zastosowania.

Na początku roku informowaliśmy w APA o ważnych zmianach w regulacjachprawnych dotyczących kwestii bezpieczeństwa maszyn. Miało to związek przede wszystkim z rozpoczęciem obowiązywania tzw. nowej dyrektywy maszynowej oraz planami definitywnego zastąpienia PN-EN 954-1 innymi normami, przede wszystkim PN-EN ISO 13849-1. Ponieważ w ostatnim czasie nastąpiły w tym zakresie istotne zmiany, przedstawiamy uaktualnione informacje dotyczące zarówno obowiązujących obecnie norm, w szczególności prezentując w tym zakresie oficjalne stanowisko firmy Pilz, jak też dyrektywy maszynowej i tego, co zmienia ona w kwestiach oceny zgodności maszyn.

Chociaż energetyka wiatrowa w Polsce nie rozwija się w takim tempie jak w niektórych innych państwach Unii Europejskiej, to na rynku krajowym pojawia się coraz więcej komponentów do budowy tego typu elektrowni - i to nie tylko farm dużej mocy, ale też małych instalacji przydomowych. W związku z rosnącym zainteresowaniem tą metodą pozyskiwania energii, dostawcy z obszaru energetyki, ale też automatyki, coraz częściej włączają do oferty komponenty mogące być wykorzystywane do tworzenia elektrowni wiatrowych. W artykule prezentujemy zagadnienia związane z pracą i budową tego typu obiektów.

Inteligentne roboty przemysłowe, które już nie tylko „widzą” dzięki zintegrowanym systemom wizyjnym, ale też „czują” przetwarzając sygnały z różnego typu czujników wbudowanych, są coraz częstszym elementem nowoczesnych linii produkcyjnych. Dzięki pogłębieniu interakcji robotów ze światem zewnętrznym można bez problemu wdrożyć je do produkcji masowej w zakresie różnorodnych, często specyficznych zadań. W pierwszej części tytułowego artykułu przedstawiamy zagadnienia związane z wykorzystaniem systemów wizyjnych w zrobotyzowanych stanowiskach produkcyjnych.

Zarządzanie produkcją we współczesnym zakładzie przemysłowym wymaga zintegrowania wielu różnych systemów informatycznych. Komunikacja między nimi – np. układami monitorującymi procesy produkcyjne i sterującymi poszczególnymi urządzeniami jest z kolei warunkiem sprawnego zarządzania całością produkcji. Ze względu na różnorodność istniejących rozwiązań jeszcze do niedawna wymianę danych pomiędzy wieloma platformami trudno było zrealizować w praktyce.

Jednym z głównych trendów w konstrukcji systemów automatyki i montażu szaf przemysłowych jest miniaturyzacja wykorzystywanych podzespołów i urządzeń. Na rynku dostępne są coraz bardziej kompaktowe elementy i moduły zasilające, napędowe czy sterujące, dzięki czemu możliwe jest użycie większej ich liczby w niewielkiej przestrzeni montażowej obudowy lub szafy. Aby jednak tak zaprojektowane urządzenie czy system działały bezawaryjnie, należy zapewnić odpowiednie warunki ich chłodzenia. Z tych powodów często stosuje się mniej lub bardziej rozbudowane systemy wentylacji oraz klimatyzacji.

Sterowanie ruchem elementów maszyn nie jest możliwe bez precyzyjnej informacji o ich pozycji. Do jej wyznaczania używane są przetworniki kąta obrotowego, które przekształcają ruch mechaniczny w sygnał elektryczny. W artykule opisujemy przetworniki pracujące w oparciu o różne zasady pomiaru, w tym enkodery optyczne, magnetyczne i pojemnościowe oraz przetworniki indukcyjne, czyli resolwery.

Grupa Lotos to koncern naftowy prowadzący działalność w zakresie wydobycia i przerobu ropy naftowej, a także dystrybucji szerokiego asortymentu produktów naftowych. W jego skład wchodzi ponad 20 spółek zależnych, natomiast głównym obiektem rafineryjnym jest Rafineria Grupy Lotos w Gdańsku. Obecnie firma realizuje program modernizacyjny o nazwie Program 10+, który ma na celu budowę do 2010 roku nowych i rozbudowę istniejących instalacji rafinerii, co ma pozwolić na zwiększenie wydajności przerobu ropy naftowej i wzrost stopnia jej konwersji.

We współczesnych systemach pomiarowo-kontrolnych, akwizycji danych i sterowania wykorzystuje się coraz bardziej zaawansowane układy elektryczne i elektroniczne. Wraz z ich rosnącą złożonością coraz większy wpływ na poprawność działania mają przepięcia i inne zaburzenia pojawiające się w sieci zasilającej i indukujące się w kablach transmisyjnych. Zapewnienie niezawodnej pracy urządzeń i systemów w automatyce wymaga rozbudowy o systemy zabezpieczeń przed tymi niekorzystnymi zjawiskami.

Zaprojektowanie i wdrożenie sieci bezprzewodowej przeznaczonej do pracy w warunkach przemysłowych nie jest zadaniem łatwym. Wymaga odpowiedniego rozmieszczania jej elementów, doboru technologii komunikacyjnej i uwzględnienia często specyficznych warunków środowiskowych występujących w takich zastosowaniach. Pomimo tych problemów, wykorzystanie rozwiązań bezprzewodowych w przemyśle rośnie, przy czym głównie popularyzuje się komunikacja z użyciem radiomodemów i bezprzewodowych sieci lokalnych. Te ostatnie, w szczególności Wi-Fi oraz jej aplikacje w przemyśle, opisujemy w artykule.

Pomimo że hydraulika to obszar techniki znany od bardzo dawna, wykorzystanie jej do przekazywania siły i precyzyjnej kontroli przesunięć jest zagadnieniem rozwijanym przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Serwomechanizmy elektrohydrauliczne znajdują zastosowanie w urządzeniach i maszynach, w których konieczne jest wywieranie dużych sił lub przesuwanie elementów o dużych masach. Pozwalają one na uzyskiwanie dokładności pozycjonowania rzędu mikrometrów, co nie jest możliwe w przypadku innych konwencjonalnych napędów. W dwuczęściowym artykule przedstawiamy podstawy tego typu systemów oraz zagadnienia związane z ich sterowaniem oraz modelowaniem.