Rozmowa z Leszkiem Tomaszewskim, Dyrektorem Pionu Automatyki Przemysłowej w Honeywell Sp. z o.o.

• Honeywell jest koncernem obecnym w wielu różnych branżach, takich jak automatyka i sterowanie, technika lotnicza i kosmiczna, systemy transportowe oraz materiały specjalne. Jak rozwijała się działalność firmy w Polsce i jaka jest obecnie jej struktura?

Honeywell jest międzynarodową firmą działającą obecnie w ponad 90. krajach, gdzie w ramach wymienionych branż dostarczamy nasze urządzenia, kompleksowe rozwiązania oraz usługi serwisowe. W Polsce najbardziej rozbudowanym działem jest Automatyka i Sterowanie, gdzie obecnie zatrudnionych jest w sumie ponad 120 osób. Pracują one w 4 pionach – automatyki domów, automatyki przemysłowej, automatyki budynków oraz komponentów automatyki. Podział taki jest nieprzypadkowy – każdy z pionów oferuje innego rodzaju produkty, ma innych klientów, a co za tym idzie, własną strategię biznesową i inaczej obsługuje rynek.

Początki działalności firmy w naszym kraju w zakresie automatyki przemysłowej sięgają lat 70. ubiegłego wieku, kiedy polskim zakładom zostały dostarczone pierwsze urządzenia z grupy aparatury kontrolno-pomiarowej.

Na początku lat 90. zostały natomiast uruchomione systemy sterowania w zakładach działających w branży chemicznej i rafineryjnej. Rynek krajowy obsługiwany był wtedy przez oddział Honeywell w Austrii poprzez utworzone w Warszawie przedstawicielstwo, które następnie zostało przekształcone w polski oddział firmy. Powodami tej decyzji były m.in. rosnące znaczenie rynku polskiego, wzrost liczby realizowanych projektów, a co za tym idzie, potrzeba stworzenia lokalnej kadry inżynierskiej celem zapewnienia jak najlepszego wsparcia i serwisu dla klientów końcowych.

• Jednym z głównych rozwiązań dostarczanych przez Honeywell klientom przemysłowym są rozproszone systemy sterowania DCS, takie jak Experion. Jaka była ewolucja oferty w tym zakresie?

Jako Pion Automatyki Przemysłowej staramy się oferować naszym klientom kompleksowe rozwiązania, a nie tylko poszczególne produkty bądź systemy. Historia systemów klasy DCS sięga lat 70. ubiegłego wieku, kiedy firma stworzyła pierwszy na rynku system sterowania rozproszonego.

Był nim system TDC 2000, zmodernizowany w krótkim czasie do TDC 3000. Z chwilą pojawienia się środowiska Windows i rosnących oczekiwań klientów z tym związanych, powstał system TPS – Total Plant Solutions, umożliwiający komunikację z zewnętrznymi sieciami informatycznymi. Na bazie doświadczeń z systemem TPS oraz oferowanego równolegle do mniejszych instalacji systemu Plantscape, w 2002 roku powstał system sterowania Experion Process Knowledge System.

Experion PKS jest nie tylko systemem sterowania, ale stanowi platformę dla aplikacji wspomagających zarządzanie procesami, ich optymalizację, gospodarkę zasobami itp. Wszystkie te aplikacje służą zwiększeniu wydajności produkcji, poprawie jakości, zwiększeniu bezpieczeństwa i efektywności przedsiębiorstwa.

• Honeywell jest również dostawcą systemów zaawansowanych technik regulacji. Jakie rozwiązania oferujecie w tym zakresie?

Kolejnym istotnym, realizowanym na platformie Experion elementem naszej oferty dla przemysłu są rzeczywiście zaawansowane systemy regulacji – tzw. APC (Advanced Process Control). Pojęcie to obejmuje głównie aplikacje służące do optymalizacji produkcji. Istotą takich systemów jest wielowymiarowy kontroler APC, który poprawia jakość regulacji, co pozwala ustabilizować parametry produkcji i bezpośrednio przekłada się np. na zmniejszenie zużycia energii czy gazu opałowego przy jednoczesnej poprawie jakości otrzymywanych produktów.

Koszty wdrożenia tego typu aplikacji zwracają się bardzo szybko – w terminie kilku miesięcy, a czasami nawet kilku tygodni, czego doświadczyliśmy na jednej z dużych instalacji w Polsce.

Chciałbym tu także wspomnieć o symulatorach procesów przemysłowych. Pozwalają one na modelowanie pracy instalacji w tym także stanów awaryjnych. Możliwość przeprowadzania tego typu symulacji jest szczególnie istotna w przypadku nowych inwestycji i konieczności szkoleń personelu np. przed rozpoczęciem pracy z daną instalacją.

• Z czego składa się typowe wdrożenie w zakładzie przemysłowym? Czy kluczem do obsługi rynków, na których działacie, jest oferowanie kompletnych rozwiązań?

Wykonywane przez nas projekty zawierają dostawy podzespołów, urządzeń i oprogramowania, ale też bardzo istotną ich częścią składową jest wartość dodana w postaci wiedzy inżynierskiej. Obejmuje to tworzenie aplikacji, algorytmów i innych rozwiązań, które dopiero w połączeniu z odpowiednim systemem pozwalają na zrealizowanie funkcjonalności wymaganej przez klienta.

W większości przypadków działamy bezpośrednio u klientów końcowych. Realizując projekty, korzystamy również ze sprawdzonych podwykonawców i integratorów systemów, którzy wykonują dla nas część prac. Bardzo często firmy takie są związane z konkretnymi branżami, a nawet wybranymi zakładami przemysłowymi, mają wtedy wiedzę dotyczącą stosowanych w nich procesów produkcyjnych.

Bardzo istotnym elementem naszej działalności jest też obsługa posprzedażna. Należy do niej serwis, utrzymanie systemów oraz ich unowocześnianie, a także działalność związana ze szkoleniami. W tym obszarze oferujemy także programy serwisowe, które obejmują nie tylko usuwanie awarii oraz serwis prewencyjny, ale też działania związane z migracjami zarówno oprogramowania systemowego, jak i aktualizacją specjalizowanych modułów aplikacyjnych. Dzięki takim programom do tej pory pracuje w Polsce wiele naszych systemów, które uruchomione zostały jeszcze w latach 80. i 90. zeszłego wieku.

• Które z rozwiązań oferowanych przez Pion Automatyki Przemysłowej sprzedawane są w Polsce najczęściej?

Trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Wszystko zależy bowiem od potrzeb i specyfiki danego klienta i jego branży. W Polsce największą grupę naszych klientów stanowią firmy działające w przemysłach: rafineryjnym, petrochemicznym, papierniczym, farmaceutycznym, chemicznym oraz w energetyce.

Ostatnio realizowane przez nas projekty bazują na systemie Experion PKS, bardzo intensywnie rozwijamy też rynek zaawansowanych systemów regulacji APC. Kilka takich wdrożeń doskonale sprawdziło się np. w przemyśle rafineryjnym. Warto tu zaznaczyć, że mamy w Polsce lokalny, doświadczony zespół inżynierów zajmujących się tą tematyką. Dużym zainteresowaniem cieszą się także aplikacje archiwizacji danych procesowych, zarządzania alarmami i zarządzania zasobami.

• Jakie są flagowe instalacje wykonane przez Honeywell w Polsce? Czy wśród obsługiwanych w kraju firm są również korporacje globalne?

Najciekawsze z prowadzonych przez nas projektów zrealizowaliśmy moim zdaniem dla rafinerii. Przykładem może tu być wdrożenie zaawansowanego sterowania APC na kilku instalacjach produkcyjnych w Grupie Lotos SA, m.in. na instalacji destylacji atmosferycznej i próżniowej, czy ekstrakcji furfurolem. Dzięki tym realizacjom udoskonalone zostały procesy oraz praca instalacji klienta, co szybko przełożyło się na oszczędności, a inwestycja w APC zwróciła się po kilku miesiącach.

Wykonaliśmy też szereg wdrożeń w zakładach chemicznych. Obecnie działa w Polsce około 50 dużych systemów sterowania naszej firmy, które mają po kilka tysięcy punktów, a także ponad 100 mniejszych instalacji. Te pierwsze to głównie systemy DCS kontrolujące odpowiedzialne części procesów produkcyjnych, takie jak choćby instalacje przerobu ropy naftowej.

Odpowiadając na drugą część pytania – tak, w kraju współpracujemy również z firmami o zasięgu międzynarodowym.

• Jakie jest zapotrzebowanie, biorąc pod uwagę obsługiwane przez Honeywell firmy, na usługi wsparcia technicznego i serwis? Czy istnieją tutaj różnice między Polską a innymi rynkami w Europie?

Praktycznie wszyscy klienci, u których wdrożyliśmy systemy sterowania, w mniejszym lub większym zakresie korzystają z naszej opieki serwisowej. Dotyczy to zarówno serwisu w przypadku awarii, jak i prewencyjnego oraz działań związanych z modernizacjami zainstalowanych systemów. Oferujemy wsparcie naszych inżynierów z oddziału polskiego, ale także w razie potrzeby z zagranicznych centrów inżynierskich firmy Honeywell.

Kwestie serwisu są jednym z istotnych czynników różnicujących rynki automatyki w Polsce i krajach Europy Zachodniej. Zapotrzebowanie klientów na usługi serwisowe i ciągłe wsparcie techniczne ze strony dostawców jest tam większe i ma inny charakter niż u nas w kraju.

Zróżnicowanie to wynika z faktu, że w Polsce dawniej praktycznie każdy zakład przemysłowy był samowystarczalny, zarówno jeżeli chodzi o usługi utrzymania ruchu, jak i serwis. W wyniku transformacji wiele z nich wydzieliło ze swojej struktury oddzielne firmy, których są często właścicielami i które świadczą im usługi. Tymczasem w Europie Zachodniej tego typu usługi były zazwyczaj zlecane na zewnątrz do niezależnych firm, co wciąż różni rynki rozwinięte od wschodzących.

• Czy ofertę produktów Honeywell uzupełniacie produktami innych firm, tak aby zapewnić jak największą jej kompletność? Jakie są nowości w zakresie automatyki i sterowania?

Przy kompleksowych realizacjach jest to koniecznością i korzystamy ze sprawdzonych, niezawodnych dostawców poszczególnych podzespołów – np. komputerów, kabli czy szaf sterowniczych. Z reguły są to renomowane firmy międzynarodowe, ale współpracujemy też z dostawcami lokalnymi.

Dbamy o kompletność naszej oferty w zakresie aparatury kontrolno-pomiarowej, w związku z czym niedawno powiększyliśmy ją o przepływomierze, radary bezkontaktowe oraz falowodowe. Do nowości zaliczyć można także rozwiązania bezprzewodowe OneWireless – gamę urządzeń obiektowych połączonych w sieć.

Jest to nowoczesna technologia, która może rozwiązać wiele aktualnych problemów zakładów przemysłowych, jak dzieje się to już w Europie Zachodniej. Przykładowe zastosowania takich rozwiązań to m.in. lokalizacja osób i mienia, pomiary i kontrola poziomu w zbiornikach, monitoring wideo i korozji on-line, mobilna kontrola obiektu, monitoring wibracji, zdalny dostęp operatora do danych, śledzenie obiektów.

Na podstawie dużego zainteresowania, jakie wywołały zorganizowane przez nas niedawno seminaria techniczne poświęcone tej tematyce, jestem przekonany, że już wkrótce znaczenie tych rozwiązań będzie wzrastało także w Polsce. W przypadku oferowanych systemów sterowania skupiamy się tu raczej na udoskonalaniu istniejących rozwiązań, wprowadzając np. nowe wersje oprogramowania, co pozwala na zwiększanie ich funkcjonalności i niezawodności.

• Ostatnie kilka lat było na polskim rynku automatyki bardzo dobrym okresem. Czego spodziewać się można w bieżącym oraz przyszłym roku?

Kryzys finansowy i jego skutki spowodują na pewno zmniejszenie liczby planowanych inwestycji. Dotyczy to przede wszystkim nowych inwestycji, co właśnie obserwujemy. Taka sytuacja dla nas jako dostawcy stanowi prawdziwe wyzwanie i jest dobrym momentem na wyeksponowanie zwłaszcza tych spośród naszych rozwiązań, które pozwolą zakładom przemysłowym na zmniejszenie kosztów produkcji.

Mam tu na myśli przede wszystkim optymalizację procesów, systemy sterowania zaawansowanego i aplikacje biznesowe, oraz rozwiązania bezprzewodowe, których instalacja, poza uniknięciem kosztów okablowania, niesie także wiele innych, istotnych z punktu widzenia klienta, korzyści.

Jednocześnie w zakresie pracujących systemów niezmiennie dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić naszym klientom pełny serwis zarówno doraźny jak i długofalowy tzw. Life Cycle Management, gwarantując w ten sposób właściwie ich funkcjonowanie podczas całkowitego czasu eksploatacji. Naszą misją jest przyczynianie się do zwiększania wydajności instalacji klientów, poprzez bezpieczeństwo dostarczanych przez nas rozwiązań, ich niezawodność oraz skuteczność.

• Dziękujemy za rozmowę.