Tele-Fonika i AGH opracowały przełomową technologię recyklingu kabli

Tele-Fonika Kable jest trzecim co do wielkości producentem przewodów elektrycznych w Europie. Znaczna część produkowanych kabli pozostaje w fabryce w postaci odpadów technologicznych - rocznie ponad 8 tys. ton. Profesor Tadeusz Knych z Akademii Górniczo-Hutniczej opracował wraz z zespołem badaczy metodę skutecznego rozdzielania tworzyw sztucznych tworzących izolację od metali stanowiących przewodniki. Dzięki temu odpady nie muszą być traktowane jak materiał niepełnowartościowy.

- Nas interesuje w tym projekcie, jak ponownie wykorzystać we właściwy sposób miedź i aluminium. Odseparowujemy ją od kabli i doprowadzamy do postaci granul. Opracowaliśmy technologię zamiany tych drobnych frakcji miedzi do postaci, która może być wykorzystywana ponownie do wytwarzania drutów, kabli i przewodów. Jest to jednak materiał, który wymaga specjalnego pieca i technologii - tłumaczy prof. Knych.

Tele-Fonika ma cztery zakłady w Polsce, jeden na Ukrainie i jeden w Serbii. Odpady z zakładów polskich poddawane są recyklingowi. W wyniku prowadzonych procesów następuje rozdrobnienie i precyzyjna segregacja odpadów na tworzywa sztuczne oraz granulat miedziany i aluminiowy. Uzyskiwana jest czystość na poziomie pojedynczych atomów na milion atomów miedzi.

W zakładzie w Serbii, przy użyciu pieca do ciągłego pionowego odlewania miedzi, inżynierowie i badacze z Wydziału Metali Nieżelaznych AGH wykonali z sukcesem próbę wytopu granulatu miedzianego. Otrzymano pełnowartościowe pod względem elektrycznym druty i zdecydowano o przeniesieniu pieca do zakładu w Bukownie.

W 2013 roku konsorcjum Tele-Foniki i Wydziału Metali Nieżelaznych AGH wygrało konkurs Demonstrator+ i dostało z NCBR pieniądze na zbudowanie demonstracyjnej linii drutu miedzianego, który będzie się nadawał do dalszej produkcji kabli i przewodów. Obecnie kończy się montaż instalacji w Bukownie pod Olkuszem, gdzie znajduje się zakład recyklingu Tele-Foniki. Wkrótce uruchamiona zostanie produkcja.

Według prof. Tadeusza Knycha polska technologia recyklingu kabli jest absolutną innowacją na skalę światową. Nie można było dotąd powtórne stuprocentowo wykorzystać odpadów miedzi do celów elektrycznych bez udziału procesów rafinacji, czyli oczyszczania. W istniejących technologiach, gdzie do surowców pierwotnych dodaje się odpady i złom, stanowi on zaledwie od kilku do kilkunastu procent. Ponadto przy stosowaniu takich technologii następowało dotychczas obniżenie przewodności elektrycznej.

Granulat w tworzyw sztucznych sprzedawany jest innym producentom. Granulat miedziany i aluminiowy sprzedawany był do hut, i jako pochodzący z recyklingu miał cenę niższej niż LME (cena z Londyńskiej Giełdy Metali). Kupując surowiec, czyli walcówkę miedzianą, płacono cenę powiększoną o koszty przerobu. Różnica pomiędzy ceną zakupu a sprzedaży wynosi około 300 dolarów na tonie. Przy dużej ilości odpadów pojawią się zatem poważne oszczędności.

Projekt "Opracowanie nowej recyklingowej technologii ciągłego odlewania drutów miedzianych na cele elektryczne na bazie granulatu Cu powstałego z odpadów kablowych" dofinansowany jest z programu Demonstrator+. Narodowe Centrum Badań Rozwoju wsparło go kwotą 4,52 mln zł. Całkowity koszt projektu wynosi 8,10 mln zł.

źródło: naukawpolsce.pap.pl