Wspólnymi cechami tytułowych wyrobów są m.in.: możliwości przesyłania i rozdziału energii elektrycznej, przełączania/ochrony urządzeń i obwodów, a także wspólne występowanie w szafach elektrycznych i systemach zasilających. Wprawdzie część z nich, w szczególności aparatura niskiego napięcia, może być instalowana jako komponenty standalone, jednak typowy jest ich montaż na szynach DIN i w ten sposób tworzenie systemów przeznaczonych do aplikacji w energetyce, przemyśle czy budownictwie.
W przypadku rynku polskiego do typowych aplikacji należą te opisane, czyli związane z dystrybucją i rozdziałem energii. W statystyce na rysunku 1 zawarte jest to w kategoriach "szafy i skrzynki rozdzielcze" oraz "wytwarzanie i dystrybucja energii". Druga z kluczowych grup zastosowań związana jest z maszynami, urządzeniami i produktami OEM, trzecią stanowią przemysłowe linie technologiczne, zaś kolejną – zastosowania w budownictwie. O ile zmiany w stosunku do poprzednich tego typu statystyk są niewielkie, o tyle warto tutaj zaznaczyć, że zestawienie ma charakter "przemysłowo-centryczny". Grupą ankietowanych firm były przede wszystkim podmioty związane z rynkiem automatyki i energetyki, co przesuwa akcent właśnie na przemysł, zmniejszając, skądinąd istotną, rolę branży budynkowej i transportowej.
Patrząc na głównych odbiorców (typy firm), klasyfikacja jest mniej zróżnicowana. Zarówno w przypadku złączek, jak też aparatury niskiego napięcia mamy do czynienia z miarę stałym udziałem klientów końcowych, producentów OEM oraz integratorów systemów (patrz rys. 2 i 3). Wysokie pozycje zajęły hurtownie elektrotechniczne i dystrybutorzy specjalistyczni – wprawdzie nie są to klienci końcowi, ale dla wielu producentów są oni kluczowymi odbiorcami ich produktów. Kategorie takie jak "budownictwo" czy "odbiorcy prywatni" znajdują się na dalszych miejscach tej statystyki, przy czym należy tutaj wziąć poprawkę na wspomniany wcześniej charakter bieżącego zestawienia. Jak również widać w ostatnich latach większych zmian w statystykach nie było, może z wyjątkiem bieżących wzrostów w przypadku kategorii "producenci OEM" oraz "hurtownie". To ostatnie nie zmienia jednak wydźwięku całości.
DWIE GRUPY PRODUKTÓW
Omawiane w raporcie produkty sklasyfikowano w dwóch grupach – jako złączki szynowe (listwowe) oraz aparaturę niskiego napięcia, aczkolwiek są one "zachodzące na siebie". Przykładowo aparaty elektryczne montowane są często, podobnie jak złączki, na szynie DIN, zaś elementy listwowe wyposażane są w elektronikę i mogą mieć funkcjonalność zbliżoną do większych podzespołów. Zanim przejdziemy do dalszej części raportu, poniżej krótkie omówienie obydwu grup wyrobów.
Złączki to komponenty znane już od lat, które umożliwiają łączenie zasilania, sygnałów sterujących, pomiarowych i innych. Oprócz tworzenia połączenia elektrycznego, stanowią one również istotne elementy mechaniczne (mocowanie, organizacja połączeń w szafie elektrycznej), często też mają dodatkowe funkcje.
Pomimo pozornie prostej budowy, złączki mogą być produktami złożonymi, wyposażonymi w układy elektroniczne, a także mogą być zestawiane w pakiety o różnej wielkości oraz obciążalności prądowej. Zachodzi tu również ciągła ewolucja w zakresie mechanizmów łączeniowych (sposoby mocowania przewodów), materiałów używanych na połączenia elektryczne oraz na obudowy. Cechy te, które bezpośrednio przekładają się na wytrzymałość i niezawodność pracy, różnicują samych dostawców.
Z kolei aparatura niskiego napięcia to różnego rodzaju łączniki elektryczne, w skład których wchodzą m.in. wyłączniki nadmiarowo- i różnicowo-prądowe, łączniki krzywkowe, a także przekaźniki i styczniki. To również urządzenia do zasilania silników i sterowania ich pracą, a także elementy ochronne służące do ochrony maszyn i instalacji przed zaburzeniami oraz przepięciami sieciowymi. W szczególności obejmuje to bezpieczniki, które występują w wielu wersjach pod względem wielkości obudów i obciążalności. Dostawcy oferują także szeroką gamę osprzętu do montażu tablicowego, obudowy, szynoprzewody, dławnice, peszle i inne produkty (polecamy tu spojrzenie do tabel publikowanych w raporcie).
Powyższą tematykę rozszerzyliśmy, zadając respondentom dodatkowe pytanie – "jakie trendy kreują rynek?". W tym przypadku potwierdziło się wiele powyższych. Przykładowo w zakresie złączek dla klientów ważne są: odpowiednio wysoka jakość elementów i ich atrakcyjna cena, dodatkowo istotne są (jak najkrótsze) czasy dostaw. Również dla części kupujących złączki liczy się przyzwyczajenie do marki czy historia współpracy z dostawcą, ale w żadnym razie nie są to czynniki o znaczeniu kluczowym. Z kolei w odniesieniu do aparatury niskiego napięcia, oprócz atrakcyjnej ceny i jakości produktów, wskazywane były głównie czynniki makroekonomiczne kształtujące rynek. Takimi są: inwestycje, sytuacja gospodarcza i popyt na rynku oraz generalna koniunktura w przemyśle.
Tym razem respondenci nie podzielili się z nami informacjami odnośnie do innowacji technicznych w produktach, ale rozwój w tym zakresie niewątpliwie postępuje. Może to dotyczyć np.: nowości materiałowych w przypadku przekaźników elektromagnetycznych, rozszerzania funkcjonalności aparatury modułowej o możliwości związane z komunikacją i monitorowaniem pracy czy oferowania nowych wersji złączek szynowych z wbudowanymi układami elektronicznymi. Ważnym trendem, czemu poświęciliśmy odrębny temat numeru w APA (wydanie 11/2017, artykuł "Parametryzuj przez smartfona, czyli aplikacje mobilne w środowisku produkcyjnym"), jest dodawanie możliwości komunikacji bezprzewodowej z urządzeniem w celu zdalnego odczytu parametrów i dokonywania nastaw. Dotyczy to najczęściej urządzeń napędowych, ale pojawia się też w przypadku przekaźników programowalnych i różnych aparatów niskiego napięcia.
