Parametryzuj przez smartfona, czyli aplikacje mobilne w środowisku produkcyjnym

Do korzystania ze smartfonów i tabletów w środowisku produkcyjnym zachęca także dostępność modeli o wzmocnionej konstrukcji, a tam, gdzie nie są wymagane, fakt, że personel może używać własnych smartfonów. Pojawia się również coraz więcej specjalistycznych aplikacji na urządzenia mobilne, m.in. ułatwiających rozwiązywanie problemów sprzętowych, do wykonywania szybkich przeliczeń, parametryzacji i wizualizacji danych. W artykule tematykę urządzeń przenośnych w przemyśle przedstawiamy kompleksowo, od strony sprzętowej i programowej.

Na wstępie warto wymienić zalety urządzeń przenośnych w zastosowaniach przemysłowych w porównaniu z rozwiązaniami stacjonarnymi. Najbardziej docenią je pracownicy, których stanowisko wymaga częstego przemieszczania się po zakładzie, na przykład zajmujący się utrzymaniem ruchu.

ZALETY MOBILNOŚCI

Lenze Smart Keypad oraz Smart Motor

W przeciwieństwie do paneli sterowniczych zamontowanych na stałe w maszynie albo w dyspozytorni, urządzenia mobilne można zabrać ze sobą wszędzie bez większego problemu, są bowiem lekkie i nieduże, a zasilane są z baterii. Dzięki temu pracownicy nie stoją przed dylematem, czy pozostać w miejscu wprowadzania ustawień maszyny, czy obserwować wynik regulacji w miejscu wykonywania przez nią pracy, zaś w przypadku sytuacji awaryjnej wprowadzając zmiany za pośrednictwem smartfona albo tabletu na miejscu, mogą obserwować ich skutki.

Urządzenia przenośne pozwalają również z bezpiecznej odległości nadzorować pracę m.in. instalacji w strefach zagrożonych wybuchem albo tam, gdzie dostęp jest utrudniony, na przykład z powodu ekstremalnych temperatur, dużego zapylenia, występowania substancji chemicznych groźnych dla ludzi albo wymogu zachowania sterylności. Mobilność usprawnia również zarządzanie zakładem jako alternatywa dla podejmowania decyzji zza biurka.

Trzeba też koniecznie wspomnieć o intuicyjności obsługi wyświetlaczy dotykowych, które są standardem w urządzeniach mobilnych. Ten ich bardzo istotny atut przedstawiamy w ramce.

WYPOSAŻENIE DODATKOWE

Ważną zaletą urządzeń mobilnych jest ich dodatkowe wyposażenie, które w najnowszych modelach smartfonów i tabletów jest standardem. W przemyśle można znaleźć dla niego szereg nowych zastosowań.

Przykładami są: kamery, mikrofony, czujniki przyspieszenia (akcelerometry), żyroskopy, czujniki ruchu, sensory światła otoczenia i nawigacja GPS. Urządzenia przenośne w przemysłowych wersjach wyposaża się też w czytniki kodów kreskowych 1D i 2D i znaczników RFID.

Przykładowym zastosowaniem kamer oraz mikrofonów (z funkcją dyktafonu) jest tworzenie dokumentacji technicznej. Z kolei czytniki ułatwiają m.in. inwentaryzację i szybkie wyszukanie w bazie danych informacji o urządzeniu oznakowanym kodem kreskowym lub znacznikiem RFID, na przykład jego instrukcji obsługi.

Aktualna lokalizacja operatora jest wykorzystywana do ograniczania danych, które są mu udostępniane wyłącznie do tych najpotrzebniejszych, na przykład dotyczących tylko maszyny, w pobliżu której się znajduje. Podobnie informacje o awarii mogą być przesyłane tylko do ograniczonego grona odbiorców znajdujących się najbliżej miejsca jej wystąpienia.

ZALETY WADAMI

SEW Diagnostics

Oczywiście nie jest tak, że korzystanie z urządzeń przenośnych w środowisku produkcyjnym nie jest pozbawione wad. Używając ich w przemyśle, trzeba się liczyć z pewnymi problemami, które producenci i użytkownicy powinni rozwiązać, aby było to bezpieczne i efektywne.

Co ciekawe, niektóre z tych wad to tak naprawdę zalety przedstawione wcześniej, na które trzeba spojrzeć z innej perspektywy. Przykładem jest zasilanie bateryjne.

Mobilność dzięki uniezależnieniu od podłączenia do zasilania uzyskuje się kosztem niepewności, odnośnie do tego, czy bateria nie rozładuje się w nieodpowiednim momencie albo, w przypadku intensywniejszego wykorzystania, szybciej niż się spodziewaliśmy. By rozwiązać ten problem powinno się monitorować poziom jej naładowania. Można również zaplanować harmonogram ładowania wszystkich urządzeń w zakładzie, tak żeby zawsze były one sprawne.

ZGUBA, KRADZIEŻ, ZNISZCZENIE

Przenośność sprzętu, za pomocą którego pracownik uzyskuje dostęp do najważniejszych elementów instalacji przemysłowej i sieci zakładowej, niesie ze sobą poza tym zagrożenie, że może on go zgubić lub może zostać mu skradziony. Przed skutkami dostania się w niepowołane ręce można się chronić na przykład przez zabezpieczenie dostępu do aplikacji hasłem, automatyczne wylogowanie z sieci zakładowej oraz odmowę korzystania z niej osobom przebywającym poza firmą.

Jeżeli chodzi o jeszcze jeden minus sprzętu mobilnego, czyli możliwość jego uszkodzenia, to w przypadku urządzeń, które są własnością pracowników i są zaliczane do elektroniki konsumenckiej, nieprzeznaczonej do zastosowań profesjonalnych, a przez to delikatniejszej w użytku, niewiele można zrobić. Inaczej sprawa wygląda wtedy, gdy pracodawca postanowi wyposażyć personel w sprzęt służbowy. Może bowiem wówczas, a nawet powinien, wybrać urządzenia o wzmocnionej konstrukcji.

URZĄDZENIA WZMOCNIONE

Fit4Silence

Jedną z ich ważniejszych cech jest duża szczelność. Stopień ich ochrony może wynosić od IP42, co oznacza ochronę przed wnikaniem ciał o wielkości ponad 1 mm i kroplami deszczu, do nawet IP68. Wówczas gwarantowana jest ich całkowita odporność na pył oraz zalanie przy ciągłym zanurzeniu. Zakres temperatur pracy wynosi typowo od -30°C do +60°C. Dodatkowym zabezpieczeniem przed uszkodzeniem mechanicznym są gumowe narożniki i osłony na krawędziach, a wyświetlacze przed zarysowaniem chronią specjalne nakładki.

Aby można było używać ich na zewnątrz i przy różnym oświetleniu, ekrany pokrywa się powłoką antyrefleksyjną. Stosownie do warunków otoczenia regulowane jest też ich podświetlenie. Tablety oraz smartfony dla przemysłu zwykle spełniają wymagania amerykańskiej normy MIL-STD 810G, według której testowane są sprzęty dla wojska. Warto dodać, że urządzenia w wersji dla przemysłu są często wyposażone w dwa komplety baterii (z opcją hot-swap). W ramce przedstawiamy przykładowe modele smartfonów i tabletów w wykonaniu przemysłowym.

BYOD

Nie zawsze jednak wzmocnione urządzenia są potrzebne. Wówczas można wdrożyć koncepcję BYOD, czyli Bring Your Own Device, obecnie bowiem w zasadzie każdy pracownik dysponuje własnym smartfonem i/albo tabletem.

Pracodawca, który chce w swoim zakładzie upowszechnić korzystanie z nich w zadaniach produkcyjnych, stoi zatem przed pokusą, aby nie kupować sprzętów służbowych. Dzięki temu zaoszczędzić można naprawdę sporo, zwłaszcza w dłuższej perspektywie czasowej.

Poza tym, że każdy nowy zakup to dodatkowy koszt, tym większy, im większą liczbę urządzeń trzeba zamówić, taka inwestycja jest niestety ograniczona czasowo. Smartfony i tablety bowiem szybko się "starzeją", natomiast pracownicy szybciej nauczą się obsługi i chętniej będą korzystać z urządzeń, które są co najmniej tak samo nowoczesne i łatwe w obsłudze, jak te, których używają na co dzień.

Jeśli więc pracodawca zezwoli pracownikom na korzystanie z ich własnych smartfonów lub tabletów, uzyska równocześnie kilka korzyści. Przede wszystkim będą oni mieli do dyspozycji zawsze najnowszy sprzęt, bez dodatkowych wydatków z jego strony. Nie będzie też potrzeby ich przeszkalania z jego obsługi.

BLASKI I CIENIE BYOD

TurboTool

Odpowiedzialność za aktualizację, rozbudowę oraz naprawy tych urządzeń będzie spoczywać na ich właścicielach. Poza tym pracownik własnym sprzętem będzie się posługiwał swobodniej, co poprawi jego wydajność.

Niestety należy liczyć się z tym, że każdy członek załogi przyniesie inny sprzęt. Różnice dotyczyć będą systemu operacyjnego, pojemności dysku twardego, pamięci RAM oraz dodatkowego wyposażenia, głównie interfejsów komunikacyjnych. W związku z tym problemem może okazać się zapewnienie każdemu właściwej wersji oprogramowania oraz fachowej pomocy w rozwiązywaniu problemów charakterystycznych dla danego typu urządzenia. Dlatego najlepiej wcześniej ustalić listę typów prywatnych sprzętów dopuszczonych do użytku w danym zakładzie.

Kolejnym problemem jest bezpieczeństwo. Na wypadek prób nieuprawnionego dostępu można się zabezpieczyć tak jak przed kradzieżą, o czym pisaliśmy wyżej. Nic się niestety nie poradzi na to, że pracownicy zabierają smartfon lub tablet do domu, z czym wiąże się ryzyko wycieku danych, które są w nim zapisywane, nieświadomie albo celowo, z różnych powodów. Nie można również zabronić właścicielom instalowania programów do użytku prywatnego ani co dzień sprawdzać, czy urządzenie nie zostało zawirusowane.

SMART KEYPAD

Niepodważalnym atutem, rozszerzającym funkcjonalność urządzeń przenośnych, są aplikacje. Najlepiej możliwości tych już dostępnych przedstawić na przykładach. Rozpoczynamy od programu, który stał się inspiracją do napisania tego artykułu.

Chodzi o Smart Keypad App. Jest to aplikacja dla urządzeń mobilnych z systemem operacyjnym Android, którą można pobrać za darmo za pośrednictwem serwisu Google Play. Umożliwia ona zdalną diagnostykę i parametryzację przemienników częstotliwości z serii i500 firmy Lenze. Komunikacja pomiędzy przemiennikami a smartfonem, na którym zainstalowano aplikację Smart Keypad odbywa się z wykorzystaniem modułu łączności bezprzewodowej WLAN, w który zostały wyposażone te pierwsze. Dzięki niemu w przemiennikach nie trzeba stosować specjalnego sprzętowego interfejsu do ich obsługi, z klawiaturą i wyświetlaczem. Rolę tych ostatnich przejmuje ekran dotykowy smartfona.

Aplikacja Smart Keypad może na wiele sposobów ułatwić pracę serwisantom i pracownikom uruchamiającym przemienniki z serii i500. Przykładowe jej zastosowanie to odczyt ustawień urządzenia przez mniej wyszkolonego pracownika, który następnie parametry te przesyła do eksperta w dziedzinie tych urządzeń e-mailem.

Ten wprowadza ewentualne modyfikacje i komplet poprawionych ustawień wysyła z powrotem do serwisanta, który przesyła je zbiorczo i zdalnie do urządzenia. Ogranicza to prawdopodobieństwo popełniania błędu, o który jest nietrudno przy ich ręcznym wprowadzaniu.