Pomiary temperatury

Temperatura, będąca w przemyśle kluczową mierzoną wielkością fizyczną, musi być monitorowana i kontrolowana w bardzo wielu procesach produkcyjnych – od przetwarzania surowców, produkcji wyrobów, po ich przechowywanie i transport. Jej pomiary są niezbędne do prawidłowego działania instalacji HVAC, pracy maszyn oraz różnorodnych instalacji technologicznych. W tym celu wykorzystywane są różnorodne czujniki temperatury, dostosowane do specyfiki danych aplikacji. Wśród nich znajdują się standardowe elementy przewodowe, czujniki płaszczowe, głowicowe, a także wykonania specjalne zaprojektowane do pracy w trudnych warunkach. Odpowiedni dobór obudowy oraz osłony przetwornika ma znaczenie kluczowe, ponieważ pomiary niejednokrotnie odbywają się w środowisku narażonym na działanie substancji agresywnych chemicznie, występowanie wysokich temperatur, iskier czy wibracji.
W czujnikach przemysłowych najczęściej wykorzystuje się dwa rodzaje elementów detekcyjnych: termopary oraz czujniki termorezystancyjne. Termopary wyróżniają się szerokim zakresem pomiarowym sięgającym od –200°C do nawet 2500°C w przypadku niektórych typoszeregów. Z kolei czujniki termorezystancyjne, takie jak popularne termorezystory (RTD), choć mają mniejszy zakres pomiarowy, zapewniają wyższą dokładność i są łatwiejsze w użyciu, ponieważ nie wymagają kompensacji temperaturowej. W grupie czujników termorezystancyjnych znajdują się również termistory oraz elementy półprzewodnikowe – o relatywnie najmniejszym zakresie pomiarowym, ale za to mające inne przydatne cechy: kompaktowe wymiary, łatwość stosowania i korzystną cenę. Sprawdzają się one doskonale w systemach kontroli klimatu oraz wielu powszechnych zastosowaniach, zapewniając pomiary w zakresach od –50°C do 150°C.


Na polskim rynku czujników temperatury dominują producenci krajowi (rys. 5). Takimi są firmy Limatherm Sensor oraz CZAKI Thermo-Product, które uzyskały najwięcej wskazań w statystyce dotyczącej popularności marek. Są to przedsiębiorstwa o ugruntowanej pozycji i bogatym doświadczeniu, zapewniające szeroki wybór czujników i innych produktów dla przemysłu.

Wśród wysoce rozpoznawalnych w Polsce marek znajdują się również firmy zagraniczne, takie jak Endress+Hauser, Wika, Jumo, Balluff, ifm electronic, Omron, Danfoss, Autonics, Günter czy WIKA, jak też inni producenci krajowi. Ich przykładami są: APAR, Aplisens, Alf-Sensor, CZAH-Pomiar, Termo-Precyzja oraz Termoaparatura. Popularność tych marek wynika z ich szerokiej oferty, wysokiej jakości i dostępności produktów, zaś wyniki badania potwierdzają stabilność rynku oraz świadczą o zaufaniu klientów do sprawdzonych dostawców.
Dodajmy, że oprócz pomiarów temperatury, w przemyśle często konieczne jest też monitorowanie wilgotności. Ma to szczególne znaczenie w branżach takich jak spożywcza, kosmetyczna czy farmaceutyczna, a także wszędzie tam, gdzie używane są gazy przemysłowe. Pomiar wilgotności jest też istotny w przypadku pomiarów ciał stałych – np. wilgotności drewna czy betonu, a także w różnych aplikacjach w systemach kontroli klimatu. Dostawców higrometrów również uwzględniamy w bieżącym raporcie.
Wojciech Michaleskul
AEA TECHNIQUE
Pomiary temperatury, ciśnienia, przepływu oraz poziomu to kluczowe elementy kontroli i sterowania procesami produkcyjnymi. Określanie tych parametrów jest niezbędne w każdej dziedzinie wytwórstwa, zaś od czujników oczekuje się dokładnych wskazań oraz niezawodności. Jeśli chodzi o wymagania względem właściwości i parametrów czujników pomiarowych, polski sektor nie różni się od innych wysokorozwiniętych rynków. Szeroko pojęta ekonomika produkcji dyktuje warunki. Mówiąc o specyfice polskiego rynku, można tylko uwzględnić nieco inne uwarunkowania ekonomiczne czy zmienną koniunkturę dla różnych branż. Trzeba też dodać, że Polska to wymagający, dojrzały i nasycony rynek.
Kontrola parametrów procesów wymagana jest prawie w każdej branży wytwórczej. Możemy mówić o setkach różnych aplikacji, przy czym każdy z rynków ma swoją specyfikę. Branża wodno-ściekowa stosuje sporo przepływomierzy, są to niewymagające aplikacje, gdzie kluczowa jest cena, ale konieczny może być też certyfikat MID. Inne wymagania stawia przemysł spożywczy, gdzie pomiary temperatury odgrywają istotną rolę, a przyrządy muszą mieć certyfikat EHEDG. Jeszcze inne wymagania stawia restrykcyjny sektor chemiczny – stosujący większość typów czujników, gdzie wymaga się certyfikatu ATEX lub SIL. Polski przemysł jest pod tym względem bardzo przekrojowy, zaś liczba zastosowań jest ogromna. W efekcie trudno mówić o charakterystycznych zastosowaniach czujników.
Na rynku istnieje wiele firm oferujących omawiane wyroby, jednak niestety nie wszystkie gwarantują obsługę klientów na odpowiednim poziomie profesjonalizmu. Oprócz parametrów i właściwości samych czujników, klient oczekuje również odpowiedniego wsparcia technicznego podczas sprzedaży, jak również później, w trakcie eksploatacji. Niezbędne jest w tym zakresie doświadczenie i profesjonalizm dostawcy. Często właśnie te cechy decydują o wyborze oferenta i złożeniu zamówienia. |