Systemy wizyjne
Zastosowania systemów wizyjnych
Systemy wizyjne odgrywają obecnie istotną rolę w automatyzacji procesów produkcyjnych, a ich zastosowanie obejmuje szerokie spektrum zadań związanych z detekcją, kontrolą jakości oraz weryfikacją cech produktów. Dane z badania wskazują, że najczęstsze wykorzystanie omawianych rozwiązań ma miejsce w obszarach zliczania produktów, systemów pakujących oraz systemów zrobotyzowanych (rys. 19). Te trzy kategorie łączy bezpośrednie powiązanie z procesami produkcji dyskretnej, w której liczy się nie tylko wydajność, ale również precyzja detekcji i powtarzalność działania. Warto podkreślić, że szczególnie w systemach pakujących coraz częściej wykorzystywane są zintegrowane rozwiązania łączące czujniki wizyjne z narzędziami programowymi, które umożliwiają natychmiastowe podejmowanie decyzji – np. o odrzuceniu wadliwego produktu.
Również obszary takie jak kontrola ruchu, weryfikacja etykiet i poziomów napełnienia, a także odczyt kodów paskowych i rozpoznawanie znaków graficznych były często wskazywane przez respondentów – co pokazuje, że systemy wizyjne coraz częściej pełnią funkcję "zmysłów" linii produkcyjnych, wspierając operatorów i zapewniając zgodność z wymaganiami jakościowymi. Dodatkowo systemy te znajdują zastosowanie w produkcji ciągłej i dyskretnej, gdzie wspomagają nadzór nad przebiegiem procesów technologicznych, wykrywają nieprawidłowości oraz wspierają inspekcję wizualną. Rozwój tych aplikacji w połączeniu z postępującą integracją ze sterownikami PLC i systemami SCADA sprawia, że technologie wizyjne stają się coraz bardziej uniwersalne i dostępne dla szerokiego grona odbiorców.
Dominacja integratorów i klientów końcowych
Z danych zebranych w czerwcowym badaniu wynika, że rynek systemów wizyjnych w Polsce opiera się na kilku wyraźnie zarysowanych grupach odbiorców, z których najważniejszą są integratorzy systemów – wskazani przez 84% respondentów (rys. 20). Ich dominująca rola nie dziwi, ponieważ wdrażanie systemów wizyjnych wiąże się zazwyczaj z koniecznością dostosowania sprzętu i oprogramowania do konkretnych aplikacji produkcyjnych oraz integracją z istniejącymi systemami automatyki. Integratorzy odpowiadają więc za projektowanie architektury rozwiązania, dobór odpowiednich kamer, tworzenie algorytmów analizy obrazu oraz uruchomienie całego systemu.
Tuż za integratorami uplasowali się klienci końcowi – 82% wskazań, co świadczy o wysokim stopniu bezpośredniego wdrażania systemów wizyjnych w zakładach produkcyjnych i przemysłowych. Firmy te coraz częściej decydują się na samodzielne inwestycje w gotowe rozwiązania, szczególnie w przypadkach prostych aplikacji takich jak zliczanie, odczyt kodów czy detekcja obecności. Trzecią istotną grupą odbiorców są producenci OEM (69%), którzy integrują komponenty wizyjne bezpośrednio w swoich maszynach, liniach technologicznych lub stanowiskach zrobotyzowanych. Ich udział w rynku pokazuje, że rozwiązania te stają się integralną częścią nowoczesnych urządzeń przemysłowych.
Na dalszych pozycjach znajdują się dystrybutorzy (49%), którzy poza sprzedażą oferują doradztwo techniczne i podstawowe wsparcie wdrożeniowe, oraz odbiorcy z kategorii "inni" (11%), obejmujący m.in. firmy badawcze, uczelnie, integratorów systemów IT czy dostawców rozwiązań specjalistycznych. Struktura ta potwierdza, że rynek systemów wizyjnych jest nie tylko technologicznie zaawansowany, ale również silnie zróżnicowany pod względem form dystrybucji i wdrożeń.
Ostrożny optymizm i stabilny wzrost
Badanie redakcyjne pokazało, że nastroje w sektorze systemów wizyjnych pozostają umiarkowanie pozytywne, choć widoczna jest również pewna ostrożność. Aktualną sytuację w branży jako "dobrą" oceniło 67% respondentów, a jako "bardzo dobrą" – 8% (rys. 21). To w sumie ponad trzy czwarte odpowiedzi pozytywnych, choć należy zauważyć, że aż 25% wskazań odnosiło się do oceny "słaba". Może to świadczyć o zróżnicowanej kondycji firm – od liderów rynkowych notujących wzrosty, po mniejszych graczy, którzy mierzą się z trudnościami związanymi z konkurencją, kosztami wdrożeń czy wymaganiami klientów.
Również w odniesieniu do przewidywań dotyczących zmian w koniunkturze branżowej respondenci wykazali raczej spokojne nastroje. 36% z nich uważa, że sytuacja się poprawia, natomiast większość – 46% – nie dostrzega istotnych zmian (rys. 22). Jedynie 18% ocenia, że koniunktura słabnie. Pokazuje to względną stabilność tego segmentu rynku, który nie podlega silnym wahaniom, a rozwija się zgodnie z tempem inwestycji w automatyzację i jakość produkcji.
Dane dotyczące struktury konkurencji na polskim rynku systemów wizyjnych dodatkowo potwierdzają obraz umiarkowanego, ale stabilnego wzrostu – z jednoczesnym utrzymywaniem się wyraźnej presji rynkowej (rys. 23). Choć połowa respondentów uznała konkurencję za standardową, aż 40% oceniło ją jako silną. Tylko 10% firm wskazało na niski poziom rywalizacji w branży. Taki rozkład odpowiedzi odzwierciedla coraz większe nasycenie rynku, wzrost liczby dostawców, a także fakt, że coraz więcej przedsiębiorstw wdraża rozwiązania wizyjne – zarówno w sektorze przemysłowym, jak i poza nim. Wyniki te korespondują z odnotowaną wcześniej stabilnością koniunktury, a jednocześnie mogą wyjaśniać, skąd biorą się bardziej ostrożne oceny aktualnej sytuacji u części firm – zwłaszcza tych, które działają w modelu wysokiej konkurencyjności i niskich marż.
Na tym tle interesująco przedstawiają się oszacowania wartości rynku – według ankietowanych jego wartość roczna w Polsce mieści się w zakresie od 40 do 150 mln zł. Choć przedział jest szeroki i pokazuje zróżnicowanie skali działalności poszczególnych firm, to potwierdza, że rynek systemów wizyjnych pozostaje jednym z istotnych segmentów rozwiązań przemysłowych i nadal rośnie.
Perspektywiczne sektory
Analiza wyników tegorocznego badania potwierdza, że rozwój systemów wizyjnych znajduje coraz szersze pole zastosowań w różnych branżach przemysłowych, jednak kilka z nich wyraźnie się wyróżnia pod względem perspektywiczności (rys. 24). Na pierwszym miejscu znalazła się produkcja maszyn – obszar, w którym wykorzystanie wizyjnych systemów kontroli jakości, pozycjonowania i analizy obrazu staje się standardem w nowoczesnych liniach produkcyjnych. Wskazania respondentów potwierdzają, że integracja tych technologii z procesami wytwórczymi jest postrzegana jako naturalny etap automatyzacji i cyfryzacji produkcji.
Na kolejnej pozycji znalazła się logistyka, w której systemy wizyjne wspierają zliczanie, sortowanie, weryfikację przesyłek oraz współpracują z systemami zrobotyzowanymi w procesach typu pick-and-place. Coraz większe znaczenie mają również rozwiązania umożliwiające rozpoznawanie kodów i etykiet, a także monitorowanie stanu ładunków w trakcie operacji transportowych i przeładunkowych.
W grupie wskazań pojawiły się również takie sektory jak wojsko, motoryzacja, elektronika, kontrola jakości, farmacja oraz medycyna – wszystkie te obszary charakteryzują się wysokimi wymaganiami w zakresie niezawodności, precyzji i pełnej automatyzacji kontroli procesów. Trend ten świadczy o postępującej specjalizacji zastosowań systemów wizyjnych i ich adaptacji do różnorodnych, także krytycznych, środowisk operacyjnych. Co istotne, wszystkie wymienione branże należą do dynamicznie rozwijających się sektorów, co dodatkowo wzmacnia ich potencjał inwestycyjny i zapotrzebowanie na technologie obrazowania.
Dominacja liderów i różnorodność dostawców
Na polskim rynku systemów wizyjnych utrzymuje się wyraźna dominacja kilku globalnych marek, których rozpoznawalność i renoma technologiczna przekładają się bezpośrednio na ich pozycję w oczach użytkowników. Najwięcej wskazań w badaniu otrzymały firmy Sick oraz Keyence, potwierdzając swoją silną i ugruntowaną pozycję w obszarze czujników wizyjnych oraz kompleksowych systemów kontroli obrazu (rys. 25). Obie marki od lat są postrzegane jako liderzy w dostarczaniu zaawansowanych rozwiązań wizyjnych, od prostych sensorów po rozbudowane platformy inspekcyjne.
Na trzeciej pozycji uplasował się Cognex – dostawca specjalizujący się w wysokowydajnych systemach machine vision, wykorzystywanych szczególnie w zaawansowanej produkcji, sortowaniu oraz automatycznym odczycie kodów. Marka ta cieszy się dużym uznaniem dzięki funkcjom opartym na uczeniu maszynowym i zaawansowanej analizie obrazu.
W dalszej części zestawienia znalazły się również takie firmy jak Omron, Flir, Faro, HIKMICRO, ifm, APAR, Basler, Teledyne – co pokazuje, że rynek jest zróżnicowany, a użytkownicy sięgają także po rozwiązania niszowe lub przeznaczone do konkretnych typów aplikacji. Obecność wielu dostawców potwierdza rosnącą popularność systemów wizyjnych, ale też konkurencyjność tego segmentu. Wybór konkretnej marki bywa często uzależniony od specjalizacji technologicznej, integracji z innymi systemami automatyki lub dostępności lokalnego wsparcia technicznego.
Cena i parametry jako filary decyzji zakupowych
W obszarze systemów wizyjnych kryteria decyzyjne klientów nie odbiegają istotnie od trendów obserwowanych w innych segmentach automatyki, jednak ich rozkład pokazuje wyraźnie, które cechy są szczególnie istotne dla użytkowników (rys. 26). Na pierwszym miejscu znalazła się cena (87%), co potwierdza, że mimo wysokiego zaawansowania technologicznego tych rozwiązań, kwestie budżetowe pozostają podstawowym filtrem przy wyborze dostawcy i konkretnego rozwiązania. Koszty całkowite – obejmujące zakup sprzętu, licencji, wdrożenia i serwisu – są analizowane nie tylko przez dział techniczny, ale też coraz częściej przez działy zakupów czy zarząd.
Drugim najważniejszym czynnikiem okazały się parametry techniczne (83%), co wskazuje na rosnącą świadomość klientów w zakresie możliwości i ograniczeń rozwiązań wizyjnych. Precyzja obrazowania, rozdzielczość, możliwości analizy danych w czasie rzeczywistym czy kompatybilność z istniejącym środowiskiem produkcyjnym to cechy, które często decydują o skuteczności aplikacji. Na trzecim miejscu znalazła się jakość (75%), będąca synonimem niezawodności, stabilności działania oraz długoterminowej opłacalności inwestycji.
Kolejne pozycje na liście zajmują: renoma marki (65%), łatwość użycia (53%) oraz wpływ decyzji integratora systemu (50%). Wskazania te świadczą o znaczeniu wcześniejszych doświadczeń z producentami i kanałami sprzedaży, a także o tym, że użytkownicy cenią intuicyjne interfejsy, możliwość szybkiej konfiguracji i ograniczenie potrzeby specjalistycznego szkolenia personelu. Istotna pozostaje również dostępność wersji niestandardowych (40%), co sugeruje potrzebę elastyczności i dopasowania urządzeń do nietypowych aplikacji. W odpowiedziach pojawiły się również inne aspekty (15%), takie jak dostępność lokalnego wsparcia, gwarancja, szybkość serwisu czy zgodność z normami branżowymi – czynniki często niedecydujące, ale ważne w sytuacji porównywania ofert o zbliżonej charakterystyce.
Nowości technologiczne
Wśród innowacji obecnych na rynku systemów wizyjnych respondenci najczęściej wskazywali rosnące znaczenie kamer inteligentnych (smart cameras), które coraz częściej wypierają tradycyjne rozwiązania oparte na osobnych modułach przetwarzania obrazu. Zdecydowana większość uczestników badania potwierdziła tę tendencję – według części z nich urządzenia tego typu stanowią już ok. 40% rynku i mają realne szanse na całkowitą dominację w niedalekiej przyszłości (rys. 27). Popularność kamer inteligentnych wynika z ich kompaktowości, elastyczności i możliwości szybkiego wdrożenia bez konieczności rozbudowy infrastruktury IT.
Ważnym aspektem ich popularyzacji jest integracja z systemami sztucznej inteligencji (AI) oraz technologiami deep learning, co pozwala na analizę bardziej złożonych cech produktów, klasyfikację obrazów i identyfikację defektów w czasie rzeczywistym. Pojawiły się również wskazania dotyczące rozwoju kamer 3D, wykorzystywanych m.in. w pomiarach przestrzennych, inspekcji bryłowej i zautomatyzowanych procesach montażu. Z kolei nowoczesne interfejsy komunikacyjne oraz narzędzia programistyczne (SDK) pozwalają na bardziej efektywne integrowanie systemów z całą infrastrukturą automatyki i IT.
Choć część respondentów uznała, że kamery inteligentne jeszcze całkowicie nie zdominowały rynku, trend ich rosnącego udziału jest niepodważalny – a tym samym wskazuje kierunek, w jakim zmierza segment systemów wizyjnych: ku urządzeniom kompaktowym, elastycznym, łatwym do wdrożenia i coraz bardziej autonomicznym w działaniu.
Rynek systemów pomiarowych w Polsce pozostaje stabilny, z dominacją zastosowań przemysłowych i wysoką konkurencyjnością. Kluczowe znaczenie mają cena, jakość i parametry techniczne, a rośnie rola integratorów i producentów OEM. Innowacje skupiają się na miniaturyzacji, cyfrowych interfejsach i komunikacji bezprzewodowej. Branża zmierza w kierunku rozwiązań elastycznych, kompatybilnych z Przemysłem 4.0.
Anna Niedźwiedź
Monika Jaworowska
Wojciech Stasiak (współpraca
Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym w czerwcu 2025 r. wśród firm działających w Polsce w sektorach czujników, urządzeń pomiarowych oraz systemów wizyjnych.
