JAK DZIAŁA SATURATOR?
Ważnym elementem linii produkcyjnych napojów bezalkoholowych i z alkoholem (piwa, wina) jest saturator, czyli urządzenie służące do nasycania ich dwutlenkiem węgla. Dzięki niemu musują, zapewniając charakterystyczne orzeźwienie. CO2 jako gaz nietoksyczny, obojętny i w zasadzie bezsmakowy, jest jednym z nielicznych, które nadają się do tego celu. Dwutlenek węgla hamuje oprócz tego rozwój bakterii i pleśni oraz ma właściwości konserwujące, dzięki czemu uzupełnia działanie innych środków dodawanych w tych celach do napojów.
Stopień nasycenia napojów CO2 jest różny w zależności od ich typu - na przykład bezalkoholowe zwykle wymagają dawki około 6÷8 g tego gazu na litr. Dwutlenek węgla przeważnie jest do zakładu dostarczany w stanie płynnym. Musi spełniać normy jakościowe, na przykład na zawartość tlenku węgla, która nie powinna przekraczać 0,1% i musi być neutralny zapachowo.
Saturator składa się typowo z ciągu rur, czujnika zawartości dwutlenku węgla, zaworu regulującego jego dopływ i jednostki sterującej. Gaz jest wprowadzany do cieczy za pomocą specjalnej dyszy (zwężki) zapewniającej jego równomierne rozprowadzenie i dokładne wymieszanie z napojem. Zawartość CO2 mierzona na wylocie saturatora zostaje porównana w regulatorze z wartością docelową. Na podstawie wyznaczonej w ten sposób różnicy steruje on zaworem regulującym dopływ dwutlenku węgla.
Praktykowane są dwie metody saturacji: gotowego napoju albo wody, do której dopiero zostaną dodane pozostałe składniki. W drugim przypadku urządzenia miksująco-saturacyjne mogą działać dwufazowo albo jednofazowo, jednocześnie mieszając składniki napoju i nasycając go CO2. Przed poddaniem cieczy saturacji tym gazem konieczne jest jej odpowietrzenie, obecność tlenu wpływa bowiem na skrócenie trwałości gotowego wyrobu. Gazowany napój trafia do zbiornika, w którym następuje jego ustabilizowanie się konieczne przed rozlewem.
KONTROLA JAKOŚCI OFFLINE
Kontrola jakości w tytułowej branży ma na celu sprawdzenie cech organoleptycznych napojów, ich właściwości fizykochemicznych i składu. Bada się również to, czy spełniają wymogi higieniczne oraz w zakresie zawartości zanieczyszczeń środowiskowych.
Na przykład w przypadku soków cechy organoleptyczne to: smak, barwa, zapach oraz wygląd, inny w przypadku soków przecierowych, które stanowią zawiesinę miąższu i cząstek owoców i warzyw z dopuszczalnym rozwarstwieniem, soków mętnych czy soków klarownych, czyli bez zawiesin i zmętnień.
Właściwości fizykochemiczne oraz składniki to m.in.: zawartość ekstraktu, kwasowość, gęstość, witamina C, cukry i olejki eteryczne. W zakresie wymagań higienicznych i zanieczyszczeń środowiskowych normy określają dopuszczalne graniczne stężenia m.in.: kwasu octowego, kwasu mlekowego, alkoholu i patuliny, której duża ilość świadczy o tym, że surowiec do produkcji soku był spleśniały, arsenu oraz metali ciężkich (ołowiu, rtęci, kadmu).
Po pobraniu próbek z danej partii produkcyjnej są one poddawane analizie w laboratorium. W tym celu korzysta się z różnych urządzeń pomiarowych. Przykładami takich są spektrofotometry. Służą one do pomiaru stopnia absorpcji światła, który zależy od składu oraz właściwości próbki poddanej naświetlaniu. Spektrofotometry znajdują zastosowanie w laboratoryjnej analizie m.in. cech piwa, na przykład: jego barwy, stężenia goryczki, zawartości izo-α- i β-kwasów, wolnego azotu aminowego, polifenoli, diketonow wicynalnych oraz redukowalności.