Najważniejsza jest specjalizacja

Szerokie portfolio produktów

Podzespoły i urządzenia z zakresu bezpieczeństwa funkcjonalnego można podzielić na trzy główne kategorie. Najliczniejszą grupę tworzą komponenty elektromechaniczne, wśród których znajdują się głównie: blokady i wyłączniki bezpieczeństwa, różne inne typy wyłączników (np. linkowe), a także elementy sterujące. Są one dostępne zarówno w wersjach przewodowych, jak i bezprzewodowych (bezkontaktowych) i są wykorzystywane do monitorowania dostępu do maszyn oraz kontroli pracy urządzeń. Kategorie te wyróżniono na rysunku 5 obejmującym zestawienie produktów najczęściej kupowanych przez polskich odbiorców.

Rys. 5. Komponenty i urządzenia bezpieczeństwa najczęściej kupowane przez polskich odbiorców

Druga z grup zawiera urządzenia optoelektroniczne, takie jak bariery i kurtyny świetlne oraz skanery laserowe. Pozwalają one na zabezpieczanie dużych obszarów – np. stanowisk zrobotyzowanych, maszyn i ich elementów, a także zapewnianie bezpieczeństwa urządzeń w ruchu (np. AGV). Są to produkty najdroższe w omawianym zestawieniu.

Trzecia kategoria to sterowniki i moduły bezpieczeństwa, które pozwalają na tworzenie systemów bezpieczeństwa o różnej skali i złożoności. Urządzenia te są odpowiedzialne za realizację odpowiednich procedur na podstawie informacji z podłączonych elementów wejściowych i testów poprawności działania zabezpieczeń. Do tego dochodzą podzespoły sieciowe, które popularyzują się ze względu zarówno na rosnącą popularność sieci ethernetowych w przemyśle, jak też zwiększającą się akceptację po stronie odbiorców, jeżeli chodzi o tworzenie układów safety bazujących właśnie na Ethernecie.

Warto dodać, że sterowanie w zakresie bezpieczeństwa jest również realizowane w formie zintegrowanej ze sterowaniem logicznym (za pomocą pojedynczych urządzeń lub łączenia odpowiednich modułów rozszerzeń). Kwestia ta jest związana z rosnącym stopniem integracji systemów sterowania i możliwością tworzenia systemów w jednym, zintegrowanym środowisku programistycznym.

Piotr Sodulski

Panasonic Industry Poland

Co zmienia się w przepisach związanych z bezpieczeństwem funkcjonalnym?

Przede wszystkim 18 kwietnia bieżącego roku zostało podpisane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie maszyn, które jednak wejdzie w życie dopiero za około 42 miesiące. W mojej ocenie najważniejsze jest w nim to, że w końcu pojawiła się definicja "naczącej modyfikacji" oraz zostały jasno zapisane obowiązki importerów i dystrybutorów.

Dzisiaj znajomość dyrektywy maszynowej oraz norm jest niestety ciągle mała – ktoś coś słyszał i wie, ale konkretów nie jest w stanie wskazać. Z norm mało się korzysta, a szkoda. Jest za to miejsce na aktywne działania profesjonalistów w branży oferujących rozmaite szkolenia, audyty i doradztwo.

A co zmienia się w technologiach stosowanych komponentów i systemów?

Ciekawą funkcjonalnością w ramach kurtyn bezpieczeństwa jest ich doposażenie w interfejs IO-Link. Dzięki temu system sterowania może pozyskać z technicznych środków bezpieczeństwa zarówno dane serwisowe, takie jak np. kody błędów czy informacje o natężeniu poszczególnych wiązek, ale też dane procesowe w postaci informacji o stabilności odbieranego światła, wysterowaniu OSSD, statusie kontroli komunikacji, czy też liczbie jednostek w połączeniu szeregowym.

Jakie były ostatnie lata na rynku polskim?

Ostatnie lata w branży pokazały, że w sektorze komponentów bezpieczeństwa również nie udało się uniknąć problemów związanych z zakłóceniami łańcuchów dostaw i trudności z samą produkcją. Przyczyniło się to do trendu, gdzie klienci byli często zmuszani do porzucania używanych przez siebie standardów na rzecz równowartościowych odpowiedników innych firm. Istotne było dla nas zapewnienie dostępności produktów nie tylko w magazynach centralnych, ale również poprzez współpracę z lokalnymi dystrybutorami w regionie.

Najważniejsza jest specjalizacja

Dostawcy produktów i usług z zakresu bezpieczeństwa funkcjonalnego od lat kierują się powyższym hasłem. Jest to związane z koniecznością przestrzegania przepisów i norm, a także posiadania przez firmę specjalistycznej wiedzy z różnych obszarów techniki. Przedsiębiorstwa takie jak Pilz, SICK, Siemens czy steute, będące liderami w omawianej branży, z pewnością posiadają takie kompetencje. W ich ofertach znajduje się szeroki wybór elektromechanicznych i optoelektronicznych komponentów bezpieczeństwa, modułów i sterowników, a także usług, takich jak analiza ryzyka, szkolenia, certyfikacja, a w niektórych przypadkach także kompleksowe projektowanie systemów bezpieczeństwa.

Szereg firm z branży bezpieczeństwa funkcjonalnego oferuje szerszy zakres urządzeń automatyki i sterowania. Do nich należą m.in. wspomniany Siemens, a tak że Rockwell Automation, Omron Electronics, ABB czy Pepperl+Fuchs. Produkty przez nie oferowane zazwyczaj wpisują się w kompleksową ofertę systemową. Podobnie jak w tradycyjnej automatyce, tak i w branży komponentów bezpieczeństwa obecni są dystrybutorzy i inni dostawcy, dla których komponenty bezpieczeństwa są tylko jednym z elementów oferowanego asortymentu. Część produktów bezpieczeństwa można również znaleźć u dystrybutorów katalogowych.

Rozpoznawalność, popularność poszczególnych marek (firm) na naszym rynku jest dość stabilna – wynika z regularnie przeprowadzanych przez nas badań. Liderami krajowej branży są SICK oraz Pilz – i firmy te ponownie odnotowały znaczącą przewagę nad innymi uczestnikami rynku. Ważnymi dostawcami są również: Siemens, Schmersal, Omron, Rockwell Automation, Schneider Electric, Panasonic oraz Pizzato. Należy zaznaczyć, że omawiane wyniki są opinią przedstawicieli firm uczestniczących w raporcie i dotyczą popularności marek, a nie udziałów w rynku (wielkości sprzedaży) wymienionych podmiotów. Chmurę z tegorocznymi wynikami prezentujemy na rysunku 6.

Rys. 6. Najpopularniejsze marki komponentów bezpieczeństwa i podobnych produktów sprzedawanych w Polsce; wyniki odzwierciedlają opinie przedstawicieli firm biorących udział w raporcie