JAK ZAPOBIEGAĆ EKSPLOZJOM?

Podstawą jest przeciwdziałanie powstawaniu atmosfery wybuchowej. W tym przypadku zasadami są: zastępowanie substancji łatwopalnych tymi bezpiecznymi (o ile to możliwe) albo utrzymywanie ich stężenia poza granicą wybuchowości. Można także zastosować środki zobojętniające, jak np. azot, gazy szlachetne czy para wodna.

Koniecznością są: skuteczna wentylacja oraz regularne usuwanie pyłów. Drugą z zasad, którą stosuje się w przypadku braku możliwości tworzenia się atmosfery wybuchowej, jest to, aby nie dopuszczać do zapłonu. Jeżeli również tego nie da się wykluczyć, to należy zadbać, aby ewentualna eksplozja wyrządziła jak najmniejszą szkodę ludziom i znajdującemu się w otoczeniu mieniu.

Podstawowe zabezpieczenie stanowi wyposażenie (urządzenia, instalacje) przystosowane do pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Stosuje się też systemy przeciwdziałające rozprzestrzenianiu się wybuchu oraz ognia - na przykład automatycznie uruchamiając zapory gaśnicze, zamykając zawory lub klapy odcinające, a także odpowiednie obudowy.

Zainteresowanych omawianą tematyką odsyłamy do publikacji w APA związanych z tematyką ATEX - do raportu z maja 2015 roku oraz kompendium w kwietniu 2014 roku (dostępne również na stronie www.automatykaB2B.pl). W przypadkach, gdy pracowników nie można odizolować od zagrożeń, stosowane są środki ochrony indywidualnej (osobistej).

ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ

Zaliczane są do nich urządzenia oraz wyposażenie przeznaczone do noszenia lub trzymania przez użytkownika dla ochrony przed jednym albo większą liczbą zagrożeń. Dzieli się je, w zależności od przeznaczenia, na te ochraniające kończyny dolne (obuwie), górne (rękawice), głowę (kaski), twarz (przyłbice, osłony), oczy, słuch (ochronniki słuchu), układ oddechowy i całe ciało (kombinezony, fartuchy).

Ponieważ mają one bezpośredni kontakt z ciałem człowieka, ze względów higienicznych każdy pracownik powinien mieć do dyspozycji własny sprzęt ochrony osobistej. Spełni on swoje zadanie, jeżeli pracownicy będą przeszkoleni w zakresie jego użytkowania oraz zostanie właściwie dobrany, pod względem zakresu ochrony, jej parametrów oraz cech i potrzeb indywidualnych użytkownika (m.in. rozmiar, wada wzroku, kształt twarzy, zarost, wrażliwość na dyskomfort).

Ponadto, jeżeli równocześnie pracownik powinien używać kilku środków ochrony osobistej, należy je tak dobrać, żeby możliwe było ich jednoczesne nałożenie, bez pogorszenia się ich roli ochronnej, i zwiększenia dyskomfortu użytkownika. Przykład często łączonych zabezpieczeń to osłony twarzy i gogle ochronne. Dalej szerzej przedstawiamy środki ochrony oczu oraz układu oddechowego.

OCHRONA OCZU

Oczy to jeden z najdelikatniejszych i jednocześnie najważniejszych organów - większość informacji o otoczeniu odbieramy za pośrednictwem zmysłu wzroku. W przemyśle zagraża im wiele czynników niebezpiecznych, które mogą spowodować ich uszkodzenie.

Takimi są przykładowo: substancje chemiczne, w postaci par, gazów, pyłów, rozbryzgów i kropli cieczy, powstające na przykład przy ich rozlewaniu, promieniowanie: ultrafioletowe, podczerwone, widzialne (olśnienie), laserowe, odpryski metali, wióra drzewne, opiłki, czynniki biologiczne (mikroorganizmy). Oczy chroni się przed nimi za pomocą okularów ochronnych, gogli ochronnych oraz osłon twarzy, w tym specjalnych, uwzględniających specyfikę procesu, osłon spawalniczych.

Sprzęt ochronny oczu składa się zasadniczo z dwóch elementów: oprawki oraz szybki. Wykonuje się je z tworzyw sztucznych, które powinny charakteryzować się określonymi właściwościami. Te oczywiste to wytrzymałość mechaniczna i termiczna. Nie mogą podrażniać skóry i powinny łatwo dopasowywać się do kształtu twarzy.

JAK ZAPOBIEGAĆ PAROWANIU SZYBKI?

Szybki ochronne muszą także mieć odpowiednie właściwości optyczne. Jeżeli mają chronić przed określonym rodzajem promieniowania, powinny mieć zdolność do jego filtrowania. Ponadto muszą być odporne na zarysowania oraz zmatowienie powierzchni. Szybki ochronne pokrywa się też specjalnymi powłokami - na przykład ze środków hydrofobowych, które zapobiegają ich zaparowaniu.

Dobrze jest, jeżeli okulary ochronne mają osłony, dzięki którym niebezpieczne drobiny nie przedostają się w okolice oczu z boku ani z góry, od strony czoła. Ważne jest także, aby ochrona narządu wzroku była dopasowana do użytkownika. Jeżeli na co dzień używa on "zwykłych" okularów, to te ochronne powinny pozwalać na ich jednoczesne noszenie. Ewentualnie same muszą być wyposażone w soczewki korekcyjne.

Przykłady produktów Detektory Single Point Controller (SPC) Umożliwiają ciągły pomiar stężenia gazów w pomieszczeniach, gdzie nie występuje zagrożenie wybuchem. Dostępne są w wersjach wykrywających gazy toksyczne (SPC-TOX), m.in. tlenek węgla, amoniak, tlenek azotu, ozon, dwutlenek siarki, chlor, siarkowodór lub tlen, gazy wybuchowe (SPC-EX), m.in. metan, propan, etylen i czynniki chłodnicze (SPC-R). Nie wymagają centrali. Do zastosowań w przemyśle i komercyjnych. www.detektory.pl Detektory Alpa SmartGaz i Alpa sigmaSmArt Przemysłowe detektory gazów do pracy w trudnych warunkach, w strefach zagrożonych wybuchem, w obudowie Ex d, przeznaczone do pracy w strefach 1, 2 i 21, 22. Wykrywają: tlen, gazy palne, m.in. metan, propan, butan, amoniak, tlenek węgla, acetylen, wodór, pary palne - m.in. alkohole, rozpuszczalniki, paliwa, węglowodory, gazy toksyczne i duszące (np. tlenek węgla, siarkowodór, amoniak, dwutlenek siarki, fosgen, itd.). www.introl.pl Myjka do oczu i twarzy HAWS 7610 Axion MSR Mocowana do blatu, o odwróconym kierunku strumieni, z wylewką pokrytą powłoką antybakteryjną, wyposażona w filtr usuwający zanieczyszczenia z wody, o wydajności 14 l/min, uruchamiana ręcznie, z kompensacją ciśnienia od 2 do 6 barów. www.icd.pl Natrysk awaryjny Stojący, mocowany do podłogi, z misą wykonaną z ABS, z wylewką Axion MSR, o wydajności 76 l/min, uruchamiany ręcznie, z kompensacją ciśnienia od 2 do 6 barów. www.topserw.com.pl Okulary ochronne Maxim Ballistic Soczewki asferyczne z poliwęglanu, miękkie noski umożliwiające dostosowywanie rozmiaru, powłoka chroniąca przed zaparowaniem, zarysowaniem oraz szkodliwym działaniem elektrostatycznym i chemicznym; ochrona przed uderzeniami (F), filtr UV. www.kams.com.pl Przyłbica spawalnicza OTW-Autoshield Klasa optyczna 1, pole widzenia 90×45 mm, rozmiar filtra 110×90 mm; filtr automatyczny z regulacją przyciemnienia w zakresie od 9 do 13, chroni przed promieniowaniem IR oraz UV, dodatkowo zapewnia ochronę przed uderzeniami (S). www.bhpkubicki.com.pl Rękawica spawalnicza CA615K Pięciopalczasta, z dwoiny, krój amerykański z kciukiem płetwowym, dłoń podszyta bawełną molton, strona chwytna przedłużona mankietem, odporna na ogień, na ciepło konwekcyjne, na ciepło kontaktowe do 100°C w czasie 42 s lub 250°C w czasie 13 s oraz na drobne rozpryski stopionego metalu. www.kams.com.pl Półmaska filtrująca serii Comfort Typu FFP3, zapewniająca ochronę przed pyłami, mgłami, wyposażona w taśmy nagłowia. Zakres użycia do 50 × NDS, pasuje do różnych wymiarów twarzy. www.bhpkubicki.com.pl