PRZEGLĄD TWORZYW SZTUCZNYCH

Chociaż papier jest najczęściej wykorzystywanym materiałem do produkcji etykiet, głównie dlatego, że jest stosunkowo tani, nie sprawdza się w zastosowaniach wymagających trwałości. Alternatywą są tworzywa sztuczne. Wśród najpopularniejszych w tym zastosowaniu wymienić należy: polipropylen (PP), polietylen (PE), poliester (PET), metalizowane PP, PE oraz PET, folie statyczne, poliolefiny, polichlorek winylu (PVC) oraz poliamidy.

Pierwsze z wymienionych tworzyw sprawdza się w wykonywaniu etykiet naklejanych na płaskie powierzchnie. Ponadto polipropylen jest odporny na łagodne chemikalia i dość stabilny termicznie. Jest przeznaczony głównie do użytku wewnątrz pomieszczeń. Jego zaletą jest również niski koszt. Podobne właściwości charakteryzują polietylen, a poza tym nadaje się do produkcji etykiet, które będą mocowana na zakrzywionych powierzchniach.

Z kolei poliester wyróżnia wysoka odporność na czynniki szkodliwe (m.in. wodę, oleje), wytrzymałość na rozciąganie, stabilność temperaturowa. Może być użytkowany na zewnątrz. Wykonuje się z niego etykiety, które są naklejane na płaskie powierzchnie.

Metalizowane PP, PE, PET nadają naklejkom połysk, a dzięki temu bardziej elegancki wygląd. Etykiety na foliach statycznych natomiast nie potrzebują do zamocowania kleju. Naklejki z poliolefinów są elastyczne, odporne na chemikalia i nadają się do użytku wewnątrz oraz na zewnątrz. Elastyczność, odporność na wodę i oleje, szeroki wybór kolorów oraz możliwość użytkowania na zewnątrz charakteryzuje z kolei etykiety z PVC. Poliamid natomiast wyróżniają: odporność na ekstremalne temperatury, duża wytrzymałość na rozciąganie, bardzo dobra odporność chemiczna oraz niepalność.

ETYKIETY USUWALNE I TRWAŁE

Wybór kleju wymaga rozważenia wielu kwestii, bowiem spoiwo ma bardzo duży wpływ na cechy użytkowe etykiety. Jedną z nich jest trwałość mocowania - czasem etykieta powinna być łatwo usuwalna w dowolnym momencie, ale często wymagane jest jej przyklejenie na stałe.

W tym drugim przypadku nalepki nie można łatwo usunąć bez zniszczenia jej albo uszkodzenia powierzchni, na której została na trwałe przyklejona. Z kolei po oderwaniu etykiety usuwalnej na miejscu po niej mogą pozostać resztki spoiwa, jeżeli częściowo utrwali się ono po pewnym czasie albo pod wpływem określonych warunków otoczenia.

Czasem wymagane jest też wielokrotne odklejanie i przyklejanie etykiety bez pozostawiania śladów (na przykład w celu jej dokładnego wypozycjonowania), co również wymaga od kleju specjalnych właściwości. Na wybór spoiwa mają również wpływ warunki użytkowania etykiety i typ oklejanej nią powierzchni. Warto dodać, że nie wszystkie kleje są kompatybilne ze wszystkimi podłożami, o czym trzeba pamiętać przed wybraniem ich konkretnej kombinacji.

WAŻNE CECHY SPOIW

W związku z tym najważniejsze cechy różnych klejów, jakie należy przeanalizować, to: przyczepność (mała umożliwi łatwe usunięcie etykiety, duża zapewni silniejsze wiązanie z powierzchnią), czas potrzebny do uzyskania maksymalnej przyczepności (poza właściwościami spoiwa mają na niego wpływ warunki otoczenia oraz chropowatość powierzchni), odporność na rozpuszczalniki (niska może skutkować osłabieniem mocowania w razie kontaktu z substancjami tego typu) oraz promieniowanie słoneczne (również może osłabiać wiązanie kleju z podłożem), przyczepność do zakrzywionych powierzchni (słaba powoduje spływanie kleju i powstawanie wybrzuszeń w rogach etykiety), zmienność właściwości spoiwa w zależności od temperatury (niektóre kleje wykazują na przykład większą przyczepność, jeżeli etykieta przyklejana jest w niższej temperaturze, inne natomiast w pewnym zakresie temperatur całkiem tracą płynność ulegając krystalizacji, przez co całkiem tracą też przyczepność).

JAKIE SPOIWO BĘDZIE NAJLEPSZE?

Generalnie kleje można podzielić na dwie grupy: gumowe i akrylowe. Pierwsze wyróżnia bardzo dobra przyczepność, nawet do powierzchni o niskiej energii powierzchniowej, czyli tych, do których trudno jest coś przykleić, w tym chropowatych, malowanych proszkowo, oleistych, i wodoodporność. Klej akrylowe natomiast są wytrzymałe na temperatury w szerokim przedziale, odporne na promieniowanie UV i rozpuszczalniki.

Z czasem nie tracą przyczepności. Poza tym nadają się do mocowania etykiet na takich materiałach jak: szkło, metale, czyste powierzchnie z tworzyw sztucznych, i charakteryzuje je dobra przyczepność do zakrzywionych powierzchni. Warto także wspomnieć o klejach silikonowych, które wyróżnia: łatwość usuwania, dobra przyczepność oraz odporność na wysokie temperatury.

Jak pisaliśmy wyżej, podłoże etykiety z jednej strony jest pokryte klejem, a z drugiej zadrukowane treścią napisów. W dalszej części artykułu skupiamy się na technikach wykonania tych ostatnich.