Gdzie szukać starych przepisów?

Importer a dystrybutor

Opisano także obowiązki innych podmiotów niż producent i jego upoważniony przedstawiciel. Na przykład szczególne wymagania stawiane są obecnie importerom, których wcześniej uważano za producentów ze względu na to, że były to osoby fizyczne lub prawne wprowadzające do obrotu lub oddające do użytku maszyny albo maszyny nieukończone. Według rozporządzenia UE 2023/1230 importer oznacza osobę fizyczną lub prawną mającą miejsce zamieszkania albo siedzibę w Unii, która wprowadza do obrotu w Unii produkt objęty zakresem stosowania pochodzący z państwa trzeciego.

Ponadto podano definicje dystrybutora i podmiotu gospodarczego. Pierwszy jest osobą fizyczną albo prawną w łańcuchu dostaw niebędącą producentem ani importerem, która udostępnia produkty objęte zakresem stosowania na rynku. Podmiot gospodarczy oznacza producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera lub dystrybutora.

Wytyczne dla autonomicznych maszyn mobilnych – cz. 2

W sekcji Uruchamianie/przemieszczanie dodano, że przemieszczanie się autonomicznych maszyn mobilnych powinno uwzględniać ryzyko związane z obszarem, na którym mają przemieszczać się i pracować. Do maszyn tego typu odniesiono się także w sekcji Funkcja jazdy. Zapisano tam, że autonomiczne maszyny mobilne albo produkty powiązane muszą spełniać jeden albo – jeżeli jest to konieczne według oceny ryzyka – oba z następujących warunków: poruszać się i działać w zamkniętej strefie wyposażonej w peryferyjny układ zabezpieczający składający się z osłony albo urządzeń ochronnych i/lub być wyposażone w urządzenia do wykrywania osób, zwierząt domowych lub wszelkich innych przeszkód znajdujących się w ich pobliżu, których występowanie mogłoby stwarzać ryzyko dla zdrowia i bezpieczeństwa osób, zwierząt domowych albo bezpiecznego działania maszyny lub produktu powiązanego.

Oprócz tego przemieszczanie się mobilnych maszyn lub produktów powiązanych połączonych z co najmniej jedną przyczepą lub urządzeniem holowanym, w tym autonomicznych maszyn mobilnych albo produktów powiązanych połączonych z co najmniej jedną przyczepą lub urządzeniem holowanym, nie może stwarzać ryzyka dla osób, zwierząt domowych ani dla innej przeszkody znajdującej się w strefie zagrożenia tych maszyn produktów powiązanych i przyczep albo lub urządzeń holowanych.

W sekcji Uszkodzenie obwodu sterowniczego zastrzeżono z kolei, że w przypadku autonomicznych maszyn mobilnych uszkodzenie układu kierowniczego nie może mieć wpływu na bezpieczeństwo maszyny. Odniesienia do tego typu maszyn znajdziemy również w sekcji Akumulatory. Dodano też sekcję Ryzyko związane z zetknięciem się z napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi pod napięciem, w której uwzględniono specyfikę autonomicznych maszyn mobilnych.

Gdzie szukać starych przepisów?

Gdy porównujemy dyrektywę i rozporządzenie, uwagę zwraca układ dokumentu. Kluczowa zmiana polega na podziale tego drugiego na rozdziały. Przez to, jak pisaliśmy wyżej, zagadnienia, które spodziewany się na podstawie tekstu dyrektywy znaleźć w danym artykule, często znajdują się w innym i dodatkowo w konkretnym rozdziale.

Przykładowo temat swobody przepływu, któremu poświęcony był artykuł 6. obecnie jest poruszany w artykule 4 w rozdziale 1. Artykuł 15 pt. Instalacja i używanie maszyny w zmienionej formie jest z kolei ujęty w artykule 5 w rozdziale 1 pt. Ochrona osób podczas instalacji i użytkowania maszyn lub produktów powiązanych.

Elementom bezpieczeństwa, o których wspomniano w artykułach 2 i 8 dyrektywy jest poświęcony artykuł 7 w rozdziale 1. W tym ostatnim dodano też artykuły: 6, z kategoriami maszyn i produktów powiązanych, które wymieniono w załączniku I, podlegających odpowiednim procedurom oceny zgodności i 8, z zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, które dotyczą produktów objętych zakresem stosowania rozporządzenia. Odpowiednikiem artykułu 3 dyrektywy pt. Dyrektywy szczegółowe jest natomiast artykuł 9 w rozdziale 1 pt. Szczegółowe unijne prawodawstwo harmonizacyjne.

By ułatwić połapanie się w kolejności artykułów w porównaniu do układu dokumentu, do którego przyzwyczaiła dyrektywa, w załączniku XII rozporządzania przedstawiono tablicę korelacji starych i nowych wytycznych.

Roman Nowak

Lenze Polska

Jaki jest zakres przepisów i obowiązywania dyrektywy maszynowej oraz nowego rozporządzenia maszynowego? Co zmienia to ostatnie, co dla producentów maszyn oznacza jego wprowadzenie?

Dyrektywa maszynowa obowiązuje wszystkich producentów, importerów i dystrybutorów maszyn i urządzeń, które są wprowadzane do obrotu lub oddawane do użytku na terenie Unii Europejskiej. Zakres dyrektywy jest bardzo szeroki. Obejmuje on różne rodzaje maszyn, takie jak te służące do produkcji różnego rodzaju dóbr, automatyzacji linii produkcyjnych, takie jak przenośniki taśmowe czy roboty przemysłowe, a także maszyny ogólnego przeznaczenia (np. wiertarki, sprzęt ogrodowy), kuchenne czy automatyczne drzwi ogrodowe. Jej celem jest zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa oraz ułatwienie wprowadzenia maszyn na wspólny rynek.

Aktualnie obowiązuje dyrektywa maszynowa 2006/42/WE wprowadzona w Polsce w 2009 roku, którą zaktualizowano rozporządzeniem 596/2009/WE i dyrektywą 2009/127/WE. W ubiegłym roku Parlament oraz Rada UE uchwaliły rozporządzenie 2023/1230, które zastąpi aktualną dyrektywę maszynową. Jego przepisy wejdą w życie 20 stycznia 2027 i roku będą obowiązywać bezpośrednio, tzn. nie będą wymagać zatwierdzenia przez ministra ds. gospodarki. Nowe rozporządzenie wprowadza kilka istotnych zmian w porównaniu do obecnej dyrektywy:

Lepiej precyzuje występujące w niej definicje i pojęcia – na przykład "maszyna nieukończona" lub "istotna modyfikacja";
Określa klarowne wymagania dotyczące procedury oceny zgodności – wprowadza dodatkowy moduł G;
Wprowadza zasadę należytej staranności działania dystrybutora;
Określa formę instrukcji obsługi, zakładając, że domyślnym formatem będzie format cyfrowy;
Obejmuje nowe zagrożenia związane z powstającymi technologiami takimi jak sztuczna inteligencja czy cyberbezpieczeństwo;
Rozszerza zakres stosowania samego aktu – np. oprócz maszyn przemysłowych i do użytku dla konsumentów, obejmuje również niewielkie pojazdy do użytku osobistego oraz lekkie pojazdy elektryczne;
Wprowadza obowiązek przeprowadzania oceny zgodności przez osobę trzecią w odniesieniu do sześciu kategorii maszyn "wysokiego ryzyka".

Co w praktyce oznacza to dla aktualnych producentów maszyn? Otóż wszystkie maszyny wprowadzone do obrotu lub oddane do użytku przed 20 stycznia 2027 r. muszą być zgodne z dyrektywą maszynową 2006/42/WE oraz posiadać oznakowanie CE. Od 20 stycznia 2027 r. oznakowanie CE maszyn lub ocena maszyn nieukończonych będą obowiązkowe zgodnie z rozporządzeniem maszynowym UE 2023/1230.