Harmonogram zmian
W opisywanym rozporządzeniu przedstawiono harmonogram, zgodnie z którym na przestrzeni lat zmieniały się wymogi odnośnie do sprawności energetycznej silników elektrycznych. Podano w nim dwie daty graniczne.
Pierwszą był 1 lipca 2021 r. Od tego dnia sprawność energetyczna trójfazowych silników indukcyjnych o mocy znamionowej nie mniejszej niż 0,75 kW oraz nie większej niż 1000 kW, mających dwa, cztery, sześć albo osiem biegunów, niebędących silnikami budowy wzmocnionej z certyfikatem Ex eb, musi odpowiadać co najmniej poziomowi klasy efektywności IE3. W przypadku z kolei trójfazowych silników indukcyjnych o mocy znamionowej nie mniejszej niż 0,12 kW i mniejszej niż 0,75 kW, mających dwa, cztery, sześć albo osiem biegunów, niebędących silnikami budowy wzmocnionej z certyfikatem Ex eb, musi ona być co najmniej na poziomie klasy efektywności IE2.
Mariusz Pacan
WAGO ELWAG
Jakie technologie automatyki najbardziej wspierają optymalizację zużycia energii i mediów?
Wszystkie, które pozwalają osiągnąć założony przez nas skutek produkcyjny, z mniejszym nakładem energii i przy rozsądnej stopie zwrotu z inwestycji. Kluczową rolę odgrywa tu rozproszona automatyka oparta na sterownikach PLC, zintegrowana w jeden spójny system zarządzania, taki jak SCADA/BMS.
Dzięki monitorowaniu mediów, automatyzacji i integracji systemów mamy stały wgląd w procesy i możemy precyzyjnie sterować rozległymi instalacjami, co przekłada się na realne oszczędności. Nasze działania są prowadzone w sposób ciągły i zgodny z normą ISO 50001. Wymierne efekty tych działań to m.in. standaryzacja temperatur chłodzenia hal i biur, która pozwoliła zaoszczędzić 40 MWh rocznie; optymalizacja harmonogramów pracy systemów HVAC – co przełożyło się na 53 MWh rocznie mniej zużytej energii; oraz montaż kompensatorów energii biernej, dzięki którym ograniczyliśmy dodatkowe opłaty o 139 tys. zł rocznie.
Czy w Państwa ofercie znajdują się rozwiązania bezpośrednio wspierające efektywność energetyczną procesów przemysłowych?
W zakładach we Wróblowicach i we Wrocławiu – a także dzięki działaniom techniczno-handlowym WAGO w wielu innych fabrykach w Polsce – wdrażane są takie rozwiązania wspierające realizację naszych celów, jak:
- układy monitoringu mediów energetycznych i procesów – od prostych punktów pomiarowych z licznikami energii po zaawansowane systemy rejestracji i akwizycji danych, np. WAGO Energy Management;
- układy sterowania oświetleniem oparte na technologii DALI – od kompaktowych sterowników CC100 po skalowalne systemy WAGO Lighting Management;
- automatyka instalacji HVAC oparta na rozwiązaniach WAGO;
- system SCADA/BMS WAGO Visu Building;
- układy regulacji telemechaniki i telesterowania WAGO Solar Park Management, które umożliwiają integrację lokalnych odnawialnych źródeł energii z systemem elektroenergetycznym przedsiębiorstwa i operatorem systemu dystrybucyjnego (OSD).
Dwa lata później zaczęły obowiązywać wytyczne dla silników budowy wzmocnionej z certyfikatem Ex eb o mocy znamionowej nie mniejszej niż 0,12 kW oraz nie większej niż 1000 kW, mających dwa, cztery, sześć albo osiem biegunów, i silników jednofazowych o mocy znamionowej nie mniejszej niż 0,12 kW. Od dnia 1 lipca 2023 r. ich sprawność energetyczna musi odpowiadać co najmniej poziomowi klasy efektywności IE2.
Od tego dnia zaostrzeniu uległy również wytyczne dla trójfazowych silników indukcyjnych o mocy znamionowej nie mniejszej niż 75 kW i nie większej niż 200 kW, mających dwa, cztery, sześć biegunów, niebędących silnikami hamującymi, silnikami budowy wzmocnionej z certyfikatem Ex eb ani innymi silnikami z zabezpieczeniem przeciwwybuchowym. Po 1 lipca 2023 r. ich sprawność energetyczna musi odpowiadać co najmniej poziomowi klasy efektywności IE4. Jeżeli chodzi o przemienniki częstotliwości, od 1 lipca 2021 r. straty mocy modeli przystosowanych do pracy z silnikami o znamionowej mocy wyjściowej nie mniejszej niż 0,12 kW i nie większej niż 1000 kW nie mogą przekraczać maksymalnych strat odpowiadających klasie efektywności IE2.
Wymierne oszczędności
Silniki elektryczne są odbiornikami prawie 50% energii elektrycznej zużywanej na świecie. W przemyśle ich udział wzrasta do dwóch trzecich. Szacuje się, że jeżeli wszystkie silniki elektryczne obecnie eksploatowane w fabrykach zastąpiono by modelami wysokosprawnymi, globalnie zużycie energii elektrycznej mogłoby się zmniejszyć nawet o 10%.
Gdyby w 2009 r. Unia Europejska nie podjęła żadnych działań, zużycie energii elektrycznej przez te maszyny wzrosłoby z 1192 TWh w 2010 r. do 1378 TWh w roku 2020 i 1449 TWh w roku 2030. Dzięki wprowadzeniu rozporządzenia 2019/1781 zmniejszyło się ono o 52 TWh w roku 2020 i według przewidywań spadnie o 106 TWh w 2030 r., co odpowiada poborowi energii elektrycznej w Holandii. Oznacza to, że uda się uniknąć emisji 40 mln ton CO2 rocznie. Energooszczędne silniki mogą też generować oszczędności, od kilku do kilkudziesięciu tysięcy euro w całym okresie eksploatacji, w zależności od ich mocy i sposobu użytkowania. Szacuje się, że dzięki rozporządzeniu 2019/1781 roczne rachunki za energię w gospodarstwach domowych i przemyśle w Unii Europejskiej zmniejszą się o ok. 20 miliardów euro do 2030 r.
Silniki energooszczędne zapewniają natychmiastowe rezultaty pod względem ograniczenia zużycia energii. Typowo inwestycja w ich wymianę może zwrócić się w mniej niż rok. Zazwyczaj daje się je również instalować bez konieczności wprowadzania żadnych większych modyfikacji napędów, których są częścią. To tym bardziej zachęca, by na taki krok się zdecydować.
