Metoda FOC

Do takich zalicza się metodę polowo-zorientowaną (Field-Oriented Control, FOC). W technice tej, wykorzystując przekształcenia matematyczne, transformuje się kontrolowane zmienne tak, żeby także móc oddzielnie regulować moment i strumień. Przekształcenia te pozwalają na odwzorowanie ortogonalnej zależności charakterystycznej dla silników prądu stałego dla pól stojana i wirnika w silnikach prądu przemiennego.
Te transformacje to przekształcenia Clarke’a i Parka. Pierwsze z nich transformuje układ trójfazowy do układu dwóch współrzędnych, a drugie przekształca dwufazowe wektory układu stacjonarnego na wektory wirujące. W rezultacie uzyskuje się dwie składowe prądu stojana, za pośrednictwem których można niezależnie i z dużą dynamiką sterować strumieniem i momentem obrotowym.
Wyróżnia się trzy metody zaliczane do grupy technik FOC. W Direct FOC kąt strumienia wirnika jest obliczany bezpośrednio na podstawie oszacowania albo pomiaru strumienia, w Indirect FOC – pośrednio na podstawie dostępnej prędkości i obliczeń poślizgu, natomiast w bezczujnikowej na podstawie oszacowania pozycji i prędkości.
Sterowanie wektorowe jest metodą złożoną, opartą na modelu matematycznym silnika. Pozwala z dużą precyzją kontrolować prędkość oraz moment obrotowy. Sprawdza się w aplikacjach o dużej dynamice, ze stałym momentem obrotowym, o małych prędkościach oraz z obciążeniami o ciężkim rozruchu.
Problemy z przemiennikami – cz. 2Wyróżnikiem napędów z przemiennikami częstotliwości są także napięcia i prądy wspólne, których źródłem są falowniki sterowane sygnałem PWM. Na rysunku A przedstawiono sumę przebiegów napięć w trójfazowym układzie zasilania silnika przez napęd tego typu, która jak widać, nie w każdym punkcie wynosi zero, inaczej niż w typowym trójfazowym układzie zasilania z sieci energetycznej, w przypadku której suma trzech faz jest zawsze równa zeru i składowa wspólna nie występuje (rys. B). Ma to negatywne konsekwencje, ponieważ ilekroć w obwodzie zasilanym przez przemiennik częstotliwości suma ta ulega zmianie, do ziemi płynie prąd proporcjonalny do tej zmiany. W ten sposób tworzą się pętle prądowe mogące uszkadzać lub zaburzać działanie komponentów systemu. ![]() Prądy wspólne indukowane przez napięcia wspólne rozchodzą się przez pojemności pasożytnicze, które występują pomiędzy elementami kabla (przewodami, ekranem) i silnika (od ramy do stojana, przez łożyska do wału oraz wirnika). Przedstawiono je na rysunku C, na którym dodatkowo strzałkami zaznaczono przykładowe ścieżki przepływu prądów wspólnych. ![]() Tymi drogami mogą się sprzęgać zaburzenia wysokoczęstotliwościowe zakłócające pracę układów cyfrowych. Ponadto prądy wspólne o wysokiej częstotliwości mogą płynąć z ramy silnika (stojana) przez pojemność między łożyskami a bieżnią zewnętrzną przez wał napędzanej maszyny do masy. Przepływ prądów łożyskowych jest zjawiskiem niepożądanym, ponieważ powoduje powstawanie wżerów na powierzchni bieżni, co z czasem prowadzi do uszkodzenia łożysk. ![]() |