Rozpoznawanie przyszłości

Producenci i dystrybutorzy oraz popularne marki

Branże produkcji oraz dystrybucji urządzeń napędowych charakteryzuje silna konkurencja, co potwierdzili w bieżącym badaniu ankietowani dostawcy. Tylko co czwarta osoba uznała konkurencję za standardową, porównywalną z innymi sektorami (rys. 6). Wskaźniki te są zbieżne z wcześniejszymi raportami publikowanymi APA. Również, co ciekawe, rynek dystrybucji napędów elektrycznych tradycyjnie uznawany jest za bardziej wymagający.

Bieżący raport zawiera dane dotyczące około 40 dostawców, przy czym są to w większości firmy znane czytelnikom APA i pojawiające się regularnie w poprzednich edycjach badania. Są tu zarówno firmy międzynarodowe, zagraniczne z lokalnymi oddziałami w Polsce, producenci rodzimi oraz liczni dystrybutorzy. Należy dodać, że takie kategorie podziału są pewnym uproszczeniem, bowiem wiele przedsiębiorstw oferuje nie tylko produkty, ale również różnego rodzaju usługi, przez co wykraczają poza klasyczną definicję dystrybutora czy producenta.

Rys. 6

Rys. 7. Najpopularniejsze w Polsce marki przemienników częstotliwości – zestawienie nie odzwierciedla udziału wymienionych firm w rynku

Krajowy rynek napędowy charakteryzuje się stabilnością jeżeli chodzi o marki cieszące się zaufaniem klientów. W zakresie przemienników częstotliwości wiodącymi producentami pozostają niezmiennie firmy z Europy. Na czele listy na rysunku 7. znajdują się: Danfoss, Siemens oraz ABB. Oferta tych firm jest szeroka i obejmuje różnorodne produkty z zakresu automatyki i napędów, w tym także te pracujące w średnich napięciach. Wśród innych popularnych marek wyróżniają się LG/LS, Lenze, SEW-Eurodrive oraz Schneider Electric.

Napędy elektryczne

Jakie są cechy charakterystyczne przemienników częstotliwości? Co zmienia się w technologiach tych urządzeń? Jakie są najczęstsze problemy związane z ich eksploatacją i czym przekonywać klientów do wyboru konkretnych produktów?

Obecne układy serwonapędowe składające się z m.in. przemienników częstotliwości są zaawansowanymi urządzeniami, które są w stanie w bardzo dokładny sposób sterować pracą zarówno synchronicznych, jak i asynchronicznych silników prądu przemiennego. Duża liczba dostępnych protokołów komunikacyjnych obecnych w branży automatyki, takich jak EtherCAT, Sercos czy Profinet, spowodowały, że obecne przemienniki częstotliwości są bardzo uniwersalne i często potrafią nawiązać komunikację ze sterownikami różnych producentów. Zaawansowanie tych urządzeń objawia się również w innym aspekcie – możliwościach sterowania. Urządzenia te oferują m.in. sterowanie w trybie prędkościowym, pozycyjnym czy momentowym dzięki czemu zakres ich zastosowań jest bardzo duży. Obecnie produkowane urządzenia starają się również nadążać za trendem ekologicznym. Coraz więcej przemienników częstotliwości, które połączone są ze sobą np. poprzez szynę DC, daje możliwość pracy w trybie regeneracyjnym. Taka konfiguracja daje możliwość wykorzystania energii hamowania jednego silnika do rozpędzania innego, dzięki czemu energia nie jest kierowana do rezystora hamowania, lecz zostaje ponownie wykorzystana.

Rozwiązanie to pozwala ograniczyć zużycie energii elektrycznej przez maszynę. Kolejnym ważnym aspektem jest wielkość urządzeń. Dzięki powszechnej miniaturyzacji podzespołów elektronicznych i elektrycznych zmianą ulega również sama wielkość przemienników częstotliwości. Wykorzystanie mniejszych układów elektrycznych i ich odpowiednie upakowanie pozwala ograniczyć wielkość tych urządzeń, co jednocześnie przekłada się na wielkość całych szaf sterowniczych. Obecne serwonapędy z rodziny ctrlX Drive pozwalają na oszczędność do 50% miejsca, dzięki mniejszym wymiarom oraz możliwości stosowania podwójnych jednostek zamkniętych w jednej, mniejszej obudowie.

Jeśli chodzi o marki silników elektrycznych, to ich zestawienie obrazuje chmura na rysunku 8. Widać tu pewne marki, które są dobrze rozpoznawalne zarówno w Polsce, jak też na innych rynkach europejskich czy globalnych. Takimi są przede wszystkim: Siemens, ABB oraz Cantoni Group. Co warte podkreślenia, polscy producenci – Besel, Celma Indukta czy TAMEL, mają tu niezmiennie silną pozycję. Dwie pierwsze firmy wchodzą w skład wspomnianej Cantoni Group, natomiast TAMEL stanowi część holdingu Wolong Electric. Inne wysoko oceniane marki to m.in.: Lenze, SEW-Eurodrive, Bosch Rexroth, WEG oraz Schneider Electric. Należy tradycyjnie zaznaczyć, że prezentowane informacje odnoszą się do rozpoznawalności przedsiębiorstw na rynku, a nie ich udziałów czy wartości sprzedaży.

Rys. 8. Najpopularniejsze w Polsce marki silników prądu przemiennego – zestawienie nie odzwierciedla udziału wymienionych firm w rynku

Rozpoznawanie przyszłości

Przewidywanie zmian w nadchodzących miesiącach i latach jest wyzwaniem, biorąc pod uwagę ciągłą zmienność otoczenia na poziomie globalnym oraz lokalnym. Dawniej pandemia, obecnie cały czas deficyty w zakresie komponentów i wojna za naszą wschodnią granicą – wszystko to wpływa na poziom cen, inwestycje i wartości sprzedaży.

powyższego przyszłe zmiany, jeżeli chodzi o aplikacje napędowe, będą niewielkie. Głównymi grupami odbiorców tych produktów będą wg naszych respondentów: producenci maszyn, klienci z sektora HVAC (producenci i dostawcy urządzeń do grzania, wentylacji i klimatyzacji) oraz branża spożywcza (rys. 9). To rynki tradycyjnie korzystające z silników i napędów, zaś wskazania są spójne z odpowiedziami z poprzedniego badania. Do zestawienia dochodzą sektory takie jak: motoryzacja, energetyka, branża wodociągowo-kanalizacyjna, produkcja rolna i intralogistyka.

Rys. 9. Najbardziej perspektywiczne branże będące odbiorcami przemienników częstotliwości i silników prądu przemiennego

W chmurze na rysunku 9 wskazano też szereg innych kategorii, które tworzą tzw. długi ogon obejmujący specjalistyczne, nierzadko niszowe zastosowania. Polski rynek charakteryzuje się istnieniem dużej liczby sektorów przemysłowych i możliwości aplikacji silników oraz napędów, co jest dla omawianych rynków pozytywne – szczególnie w kontekście problemów takich jak pandemia. Dodatkowo krajowa gospodarka jest częścią globalnej sieci ekonomicznej, a więc lokalna koniunktura odzwierciedla zmiany globalne. Stąd też, obserwując tę ostatnią, można również wnioskować o potencjalnych zmianach omawianych w raporcie rynków.

Zbigniew Piątek

Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabelach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród firm działających w polskich branżach związanych z produkcją i dystrybucją przemienników częstotliwości, softstartów oraz silników prądu przemiennego.