Silniki i napędy elektryczne

Sektory związane z silnikami elektrycznymi oraz przemiennikami częstotliwości tworzą w Polsce rynki o wartości kilkuset mln zł każdy i są obszarami działalności wielu firm branżowych. Podmioty te obsługują przemysł, energetykę, rynek maszynowy, budowlany, wod-kan czy też infrastrukturalny. Tworzy to szeroki front ich działań, z czym współgra duża oferta produktów i ciągły rozwój branż. Sprzyja temu poszukiwanie przez klientów energooszczędnych, atrakcyjnych cenowo urządzeń. Z kolei do czynników hamujących zaliczają się: wstrzymywanie inwestycji – na początku pandemii, zaś w ostatnich miesiącach – problemy z dostępnością komponentów oraz surowców. Dzisiaj, w 2022 roku, sytuacja na rynku oceniana jest jako pozytywna i perspektywiczna.

Branża napędowa stanowi jeden z największych obszarów rynku automatyki. Rocznie na świecie sprzedawanych jest blisko 60 mln silników niskiego napięcia oraz około 25 mln przemienników częstotliwości, zaś rynek z nimi związany warty jest kilkadziesiąt mld dolarów (dane za IHS). Trafiają one do różnorodnych maszyn i urządzeń – zarówno w przemyśle, jak też budownictwie, energetyce, instalacjach ochrony środowiska i w wielu innych aplikacjach.

Pod względem przedmiotowym również mamy do czynienia z obszernymi grupami produktów. W przypadku silników obejmuje ona cały typoszereg – od wersji miniaturowych do silników średniego napięcia, przy czym w raporcie omawiamy środkowy wycinek tego zakresu – tj. silniki AC niskiego napięcia stosowane w maszynach, systemach transportowych, wentylacyjnych, itp. Podobna różnorodność asortymentu dotyczy przemienników częstotliwości, przy czym tutaj rdzeniem są urządzenia o mocach do kilkuset kW. Do tego dochodzą inne elementy systemów napędowych, w szczególności mechaniczne, a także softstarty. Wszystkie te produkty pojawiają się w tabelach z ofertami firm, które publikujemy w bieżącym raporcie.

Zastosowania silników i napędów elektrycznych

Przedstawiając dotychczasowe analizy polskiej branży napędowej, często stwierdzaliśmy, że rynek ten zasadniczo nie różni się od branży europejskiej czy globalnej, w szczególności jeżeli chodzi o odbiorców omawianych produktów. Tak rzeczywiście jest, do tego można mówić o względnej jego stałości w czasie. W przypadku napędów niezmiennie najpopularniejsze są aplikacje związane z systemami automatyki oraz prostymi maszynami (rys. 1). Te ostatnie, w odróżnieniu od maszyn wieloosiowych czy wykonujących złożone ruchy, to przede wszystkim różnego rodzaju pompy, mieszadła, młyny, dmuchawy, kruszarki, przenośniki, itd. – a więc takie, gdzie regulowana jest co najwyżej prędkość ruchu czy moment obrotowy. Można tu zaliczyć zastosowania związane z transportem wewnętrznym w zakładach. Dwie kolejne kategorie w zestawieniu to segment maszyn o większej złożoności oraz aplikacje związane z systemami HVAC (grzanie, wentylacja, klimatyzacja).

Rys. 1

Jeżeli chodzi o najczęstsze zastosowania silników elektrycznych, to jest podobnie. Statystykę z tym związaną przedstawiono na rys. 2. W tym zakresie większych zmian również nie ma – silniki elektryczne niskich napięć trafiają najczęściej do systemów automatyki, prostych maszyn i urządzeń oraz aplikacji HVAC. Ostatnie miejsce statystyki zajęły maszyny wieloosiowe, które są typowo domeną układów serwonapędowych.