Silniki i napędy elektryczne - rozwój technologii napędowych

Technologie napędowe odgrywają istotną rolę w wielu sektorach gospodarki, w szczególności w przemyśle. Tak jest od wielu dekad, przy czym w kontekście ostatnich lat omawianemu rynkowi sprzyja ciągły trend zwiększania energooszczędności i wydajności produkcji. Dzieje się tak w szczególności w Europie, która wprowadza kolejne przepisy związane z wymaganą sprawnością silników i napędów. Odpowiadając na te wymogi, czołowi dostawcy silników i napędów oferują kolejne ich wersje, w szczególności silniki o klasach sprawności IE4 oraz IE5. Według prognoz Interact Analysis do 2027 roku nawet 30% przychodów w regionie EMEA pochodzić będzie ze sprzedaży silników IE4. Jest to sytuacja zgoła inna niż w pozostałych regionach świata. Wprawdzie tam trendy proekologiczne i proefetywnościowe również występują, ale wymogi nie są tak ostro formułowane jak w przypadku Unii Europejskiej.

Polski rynek napędowy, chociaż stanowi tylko ułamek globalnego rynku, odgrywa ważną rolę w kontekście lokalnego przemysłu i automatyzacji. W raporcie omawiamy dostawców napędów elektrycznych niskiego napięcia oraz analogicznych silników elektrycznych AC. Podobnie jak w poprzednich opracowaniach, tabele raportowe rozszerzamy również o zestawienie oferentów mniejszych silników DC. Ponieważ systemy napędowe to całościowe rozwiązania, a więc nie tylko silniki i napędy, zestawiamy również informacje dotyczące elementów mechanicznych oraz powiązanego osprzętu.

W jakich aplikacjach?

Gdzie stosowane są silniki i napędy? Zacznijmy od statystyki przedstawionej na rysunku 1. Bazując na czterech raportach rynkowych opublikowanych w APA oraz wynikach bieżącego badania można mówić o relatywnej stałości aplikacji napędowych w kontekście ostatnich kilku lat. Dwie kluczowe grupy aplikacji to: systemy automatyki oraz proste maszyny i urządzenia. Termin "proste" oznacza w tym przypadku m.in. pompy, sprężarki, mieszalniki i inne urządzenia realizujące ruch obrotowy. Z kolei w odniesieniu do systemów automatyki mówimy m.in. o przenośnikach, taśmociągach, podnośnikach i windach, ale też niektórych systemach pozycjonowania, itd.

 

Rys. 1

Trzecia z grup zastosowań związana jest z segmentem HVAC, a więc obejmującym urządzenia i systemy z zakresu grzania, wentylacji oraz klimatyzacji. Wyróżniają się one różnorodnością zastosowań – od budynków, przez infrastrukturę do różnych zastosowań przemysłowych. Finalnie kategoria "maszyny wieloosiowe" to, w odróżnieniu od prostych maszyn, grupa zastosowań, gdzie napędy pracują albo w synchronizacji ze sobą, albo wykonują bardziej złożone ruchy – np. z zachowaniem konkretnej trajektorii czy momentu obrotowego.

Omawiając silniki elektryczne, bazujemy głównie na danych z bieżącego roku (również przedstawione na rys. 1). W kontekście zastosowań przemysłowych dominują tu standardowe maszyny i urządzenia. Kolejne miejsca zajęły ex aequo aplikacje związane z systemami automatyki oraz HVAC, na ostatnim miejscu znalazły się maszyny wieloosiowe. Te ostatnie są dzisiaj przede wszystkim domeną rozwiązań serwonapędowych.

Różnorodność oczekiwań klientów

Branże napędów i silników elektrycznych cechują się różnorodnością typów klientów oraz możliwych zastosowań urządzeń. Dokonując klasyfikacji krajowych odbiorców, można wskazać ich trzy główne grupy: producentów maszyn, integratorów systemów oraz użytkowników końcowych (rys. 2). Kolejność wyników jest analogiczna do naszych poprzednich badań.

 

Rys. 2. Główni krajowi odbiorcy przemienników częstotliwości i silników

Jakie są wymogi tak szerokiej grupy odbiorców? Na pewno kluczowymi czynnikami przy doborze silników i napędów są koszty ich zakupu oraz parametry techniczne. Lista wymogów jest jednak znacznie dłuższa (rys. 3) i obejmuje też wskazania dotyczące m.in. sprawności energetycznej i powiązanych z nią kosztów użytkowania, długości gwarancji oraz zakresu regulacji (dotyczy głównie napędów). Dla wielu odbiorców ważna jest również reputacja marki, co wiąże się z wcześniejszymi doświadczeniami oraz wsparciem posprzedażowym.

 

Rys. 3. Najważniejsze dla lokalnych odbiorców cechy urządzeń napędowych

Wybór konkretnego urządzenia zależy również od specyfiki jego przyszłego zastosowania. Parametry sterowania, dynamika pracy oraz specyficzne cechy i funkcje mają wpływ na decyzje zakupowe. Dostawcy, zdając sobie sprawę z tych różnic, dostosowują ofertę do konkretnych wymagań – od specjalistycznych algorytmów sterujących po cechy wspierające konkretne aplikacji. Niewątpliwie ważne są też zagadnienia dotyczące innowacyjności i rozwoju technologicznego oferowanych urządzeń.

Istotną rolę w działalności dostawców automatyki, szczególnie w branży związanej z napędami, odgrywa wsparcie techniczne. Współczesne przedsiębiorstwa działające na rynku napędowym nie tylko dostarczają urządzenia, ale także podkreślają wartość supportu i przekazywania know-how na każdym etapie życia produktu. Poczynając od doboru urządzeń, poprzez ich instalację i uruchomienie, aż po długotrwałe użytkowanie – wsparcie jest nieodłącznym elementem relacji dostawca-klient.

W powyższym kontekście warto podkreślić, że szybka pomoc techniczna czy wymiana uszkodzonego elementu układu napędowego na nowy może być kluczowa dla ciągłości działania wielu przedsiębiorstw. Dostawcy angażują się również w organizację szkoleń technicznych, zapewniając, że użytkownicy ich produktów są odpowiednio przygotowani do tworzenia i eksploatacji systemów napędowych.