Główne etapy przetwórstwa drewna to: prace leśne, podczas których ścina się i transportuje drzewa, wstępna obróbka drewna w tartakach oraz prace wykończeniowe w zakładach o profilu zależnym od typu produktu końcowego, na przykład fabrykach mebli, stolarki okiennej, papierniczych. Ze względu na charakter zadań stopień ich zautomatyzowania zwiększa się w tej samej kolejności.
Z automatyką w lesie
Jeżeli chodzi o pierwszy krok – prace leśne – to ze względu na ich specyfikę, przede wszystkim wysiłek fizyczny, trudne warunki pracy i niebezpieczeństwa im towarzyszące, najlepiej byłoby zastąpić człowieka maszyną w większości zadań. Najważniejsze to: planowanie wycinki, w którym priorytetem jest zrównoważone gospodarowanie zasobami leśnymi, ścinanie drzew, przeprowadzone w taki sposób, żeby pień nie uległ zbytniemu uszkodzeniu, zrywka, czyli transportowanie ściętych drzew z miejsca wycinki na miejsce zbiorczego załadunku, ich załadowanie do środka transportu oraz w końcu przewiezienie do tartaku.
Jak na razie tytuł tego akapitu nie oznacza niestety, że dalej przedstawiamy przegląd stosowanych rozwiązań, a raczej sugeruje opóźnienia w dziedzinie automatyzacji prac leśnych. Dlatego w zamian skupiamy się głównie na perspektywach, pracach badawczych i prototypach w tym zakresie. Oczywiście chodzi tu o zaawansowane technologie, rozwijane w kierunku pełnej autonomii, gdyż sprzęt leśny, jak inny ciężki, od lat stanowi już nagromadzenie systemów sterowania i czujników, które czynią pracę w lesie bezpieczniejszą, wydajniejszą i lżejszą.
Przykład to regulatory load sensing, zapewniające płynne sterowanie pompami hydraulicznymi w napędach maszyn leśnych, takich jak kombajny zrębowe i ciągniki zrywkowe. Pompy z takimi sterownikami dostosowują natężenie przepływu oleju i jego ciśnienie w układzie do bieżącego obciążenia siłownika. Dzięki temu nie pracują ciężej, niż wymaga tego wykonywane zadanie.
To zapewnia oszczędność energii i zapobiega ich przegrzewaniu się. Maszyny leśne są poza tym wyposażane w czujniki, które pozwalają m.in. na zautomatyzowanie pomiaru średnic i długości pni. Wyniki ich pomiarów są potem wykorzystywane podczas ich cięcia na kłody, jeśli stosowane jest podejście CTL (Cut-to-Length), w którym obróbka drewna odbywa się w miejscu jego ścinki (patrz: ramka).