Automatyka w produkcji mięsnej

Z rozwiązań automatyki korzysta się także powszechnie m.in. w przemyśle mięsnym. Przykładem maszyny używanej w zakładach przetwórstwa mięsa jest masownica.

Jest to urządzenie służące do ugniatania kawałków mięsa, na przykład szynki. Zabieg ten powoduje uplastycznienie się tego surowca, z którego dalej produkowane są m.in. konserwy, wędzonki, różne wędliny. Uelastycznienie mięsa w masownicy jest uzyskiwane bez niszczenia jego struktury. Dzięki temu zabiegowi lepiej wchłania się solanka i ulegają poprawie jakościowe parametry tego surowca, jak: soczystość, kruchość, smak.

Proces masowania mięsa odbywa się w hermetycznym zbiorniku w warunkach próżniowych. Ze względu na sposób, w jaki wsad mięsny jest w nim wprawiany w ruch, można wyróżnić dwa typy masownic. W pierwszych, bębnowych, kawałki surowca są podrzucane na skutek obracania się zbiornika. W bębnie wbudowane są dodatkowo półki, rozmieszczone w odstępach na obwodzie zbiornika. Mięso jest przez nie unoszone, kiedy kontener obraca się w jednym kierunku i z nich spada, uderzając o pozostały wsad, półki i ściany bębna, przy zmianie kierunku jego obrotów. W masownicach drugiego typu z kolei sam zbiornik jest nieruchomy, a mięso jest wprawiane w ruch przez mieszadło.

Zautomatyzowane rozdrabnianie i mielenie

Automatyzowane jest też rozdrabianie i mielenie mięsa. W produkcji na skalę przemysłową używa się w tym celu automatów wielofunkcyjnych, które oprócz tych zadań wykonują dodatkowe, jak mieszanie, a poza tym są przeważnie uniwersalnymi maszynami, które rozdrabniają nie tylko surowiec mięsny w różnej postaci (surowy, zamrożony), ale też inne produkty (sery, warzywa).

Są one zwykle zbudowane z dwóch popychaczy mięsa (ślimaków), doprowadzającego i roboczego. Pierwszy ma często średnicę nawet kilkudziesięciu centymetrów, co pozwala na chwytanie dużych kawałków mięsa, bez blokowania maszyny. Popychacz roboczy może pracować z różną prędkością. Szybkość obrotów tego elementu powinno się dobierać odpowiednio do rodzaju wsadu, na przykład ta najwolniejsza jest zalecana w mieleniu twardego, zamarzniętego wsadu lub jeżeli będzie on dalej przeciskany przez płytki z bardzo małymi otworami. Średnia prędkość nadaje się do mielenia mięsa świeżego, natomiast największa, jeśli wsad będzie dalej przeciskany przez płytki o średnich i dużych otworach. Ślimak podający można w niektórych modelach przełączać na bieg wsteczny, co pozwala na zamieszanie zawartości leja i skorygowanie niekorzystnego ułożenia surowca. Czasem możliwe jest niezależne regulowanie prędkości popychacza doprowadzającego i roboczego, by dostosować ich kombinację do nietypowych wsadów.

Młynki do serów są dodatkowo wyposażane w zwoje zębate do łamania bloków i chwytania wsadu. W razie zablokowania ślimaka urządzenie jest automatycznie zatrzymywane. Dostępne są poza tym młynki ze ślimakiem doprowadzającym i mieszadłem w jednej komorze. W takich modelach, jeżeli pierwszy pracuje na biegu wstecznym, surowiec jest mieszany, na przykład z solą i przyprawami, w przeciwnym razie jest podawany na mielący ślimak roboczy.

Higiena w produkcji żywnoś Przepisy nakładają na producentów żywności obowiązek dbania o jakość surowców, czystość w zakładzie i przestrzeganie standardów higieny wśród pracowników. Ma to na celu zapobieganie skażeniu żywności. Źródłem niebezpiecznych zarazków może również być sprzęt produkcyjny, o ile nie jest właściwie zaprojektowany i wykonany. Jednym z wymogów jest możliwość jego skutecznego czyszczenia. W związku z tym jego demontaż musi być uproszczony. Nie może również wchłaniać bakterii, umożliwiać im przeżycia ani namnażania się, na sobie ani na produkcie. Dlatego powierzchnie wygładza się oraz unika się zagłębień, w których zarazki rozwijałyby się i/albo mogłyby przetrwać proces czyszczenia. Preferowane są zatem płaskie, wypukłe oraz pochylone powierzchnie, które ułatwią spływanie płynów oraz zaokrąglone rogi. Zamiast pustych w środku, stosowane są wypełnione elementy konstrukcyjne. Wszelkie tabliczki, wsporniki, zaślepki, najlepiej gdy są na trwale przymocowane do podłoża, a nie tylko przykręcone do niego śrubami. Zamiast łączenia różnych elementów, lepsze są konstrukcje monolityczne, na przykład odlewy. Materiały, z których wykonywany jest sprzęt produkcyjny, powinny być nie tylko nietoksyczne dla produktu, ale i odporne na środki chemiczne, które będą używane do ich mycia i sposób, w jaki będzie ono wykonywane. Powinny być m.in. łatwo zmywalne, odporne na korozję i wytrzymałe mechanicznie. Nie mogą też sprzyjać namnażaniu się mikroorganizmów. Sprzętu do produkcji żywności nie zaleca się wyposażać w elementy malowane, gdyż powłoki farby mogą z czasem pękać i się kruszyć, na przykład przy szorowaniu. W przenośnikach nie powinno się korzystać z taśm z tkaniny, które łatwo wchłaniają wilgoć. Materiały konstrukcyjne muszą być również chemicznie obojętne. Inaczej mogą stać się źródłem zanieczyszczeń, będących wynikiem ich reakcji z różnymi substancjami, z żywności i tymi myjącymi.

Automatyczne nadziewarki kiełbas

Również tytułowe zadanie jest coraz rzadziej w zakładach mięsnych produkujących na masową skalę wykonywane ręcznie. W zamian korzysta się z pół- albo w pełni zautomatyzowanych linii nadziewania kiełbas. W pierwszych przeważnie tylko osłonki są zmieniane ręcznie, natomiast w drugich zarówno ten etap, jak i napełnianie osłonek, dzielenie na kiełbasy i ich zawieszanie lub krojenie są zautomatyzowane. W maszynach półautomatycznych stosuje się różne rozwiązania, które mają usprawnić zadanie założenia nowej osłonki.

Dostępne są na przykład modele tylko z jedną głowicą. Koniec osłonki jest w nich wykrywany automatycznie przez system czujników. Jest to zrealizowane w taki sposób, żeby jednocześnie ograniczyć straty osłonki powodowane przedwczesnym sygnalizowaniem jej końca i nie dopuścić do zanieczyszczenia linii produkcyjnej resztkami surowego mięsa, które nie zmieściło się w danej partii kiełbasy. Wówczas głowica automatu wysuwa się, co pozwala operatorowi na założenie nowej osłonki. W modelach z dwoma i więcej głowicami na obrotowym podajniku podczas nadziewania jednej partii kiełbasy operator zakłada osłonkę na wolną głowicę. W maszynach w pełni zautomatyzowanych osłonki są automatycznie pobierane z zasobnika.