Szkolenia z sieci przemysłowych
Tytułowe szkolenia, które można zaliczyć do kategorii tematycznych, poświęcone są protokołom sieci polowych oraz tym opartym na Ethernecie. Przedstawia się podczas nich tematy ogólne, np. różnice i podobieństwa, jakie występują między sieciami w segmentach informatycznym IT i operacyjnym OT, topologie sieci OT, model ISO/OSI, specyfikę różnych mediów transmisyjnych, jak również zagadnienia typowe dla konkretnych protokołów.
Przykładowe tematy poruszane podczas kursów z podstaw Ethernetu Przemysłowego to: budowa ramki ethernetowej, adresy MAC, protokół IP, adres IP, maska, budowa pakietu IP, routing statyczny, dynamiczny, protokół połączeniowy TCP, protokół bezpołączeniowy UDP, protokoły warstwy aplikacji, podstawy konfiguracji przełączników LAN, redundancja, podstawy filtrowania ruchu sieciowego, zarządzania siecią, diagnostyka. W przypadku szkoleń z opartego na Ethernecie Profinetu omawia się ponadto m.in.: zalecenia dotyczące okablowania, konfiguracji, parametryzacji i uruchamiania sieci, jej topologie, protokoły LLDP i SNMP, protokół MRP, wymianę danych w trybach RT i IRT.
Prowadzone są też kursy sprofilowane, np. z diagnostyki. W typowym programie szkoleń z tego zakresu w przypadku sieci Profibus poruszane są takie kwestie, jak: błędy popełniane na etapie budowy sieci, najczęstsze usterki, pomiary parametrów sieci i wykrywanie błędów przy użyciu multimetru i specjalnych testerów, analiza pakietów danych, repeatery diagnostyczne. Poprzedza się je wprowadzeniem obejmującym: porównanie sieci Profibus z innymi sieciami przemysłowymi, jej topologie, charakterystykę warstwy fizycznej RS485, złączy DB9, M12, zasady ekranowania przewodów, terminatory aktywne i dopasowanie sieci, repeatery i segmentację sieci, dobre praktyki montażowe, parametry komunikacji w sieci Profibus.
Cyberbezpieczeństwo
Uzupełnieniem tematyki sieciowej jest kwestia cyberbezpieczeństwa sieci przemysłowych. Podczas kursów temu poświęconych omawia się m.in.: przykłady i skutki ataków na systemy przemysłowe, protokoły przemysłowe w kontekście zagrożeń cyberbezpieczeństwa oraz wymagania prawne dla infrastruktury krytycznej. Szeroko przedstawia się także zwykle standard bezpieczeństwa systemów automatyki przemysłowej IEC 62443. Wśród poruszanych kwestii są uregulowane w tej normie zagadnienia z zakresu: poziomów bezpieczeństwa, podziału na strefy i kanały, segmentacji sieci, segmentacji stref i segregacji, koncepcji defence in depth i modelu Purdue. Obowiązkowymi tematami są także sieciowe mechanizmy bezpieczeństwa, przede wszystkim podstawy filtrowania ruchu sieciowego z wykorzystaniem firewalli i techniki szyfrowania danych.
Nowe technologie w szkoleniach
Dzięki nowym technologiom, przede wszystkim wirtualnej rzeczywistości i cyfrowym bliźniakom, pracownicy są szkoleni w realistycznych i interaktywnych środowiskach będących wirtualnymi reprezentacjami rzeczywistych obiektów, maszyn i procesów, które symulują konkretne miejsca pracy. Niektóre firmy szkoleniowe oferują też spersonalizowane kursy, z modułami, w których uczestnicy szkolą się w środowisku będącym cyfrowym bliźniakiem autentycznych części zakładu kursantów, które przeniesiono do wirtualnej rzeczywistości przez ich wcześniejsze zeskanowanie.
Podczas szkoleń w tej formie kursant korzysta z gogli i joysticka, które odseparowują go od bodźców zewnętrznych i umożliwiają interakcję z elementami cyfrowo wykreowanej przestrzeni, którą zostaje otoczony. Szkolenia w wirtualnej rzeczywistości pozwalają pracownikowi w bezpieczny i powtarzalny sposób przećwiczyć procedury i schematy działania na podobieństwo szkoleń w symulatorach. Ich zaleta to również możliwość przeszkolenia dużej liczby pracowników w szybki i efektywny sposób.
W ten sposób realizowane są różne scenariusze ćwiczenia umiejętności i reagowania na sytuacje, które mogą wystąpić na co dzień lub w sytuacjach nietypowych. Przykładowo, w ten sposób można zaznajomić nowo zatrudniane osoby z zakładem, zapoznając je z rozkładem pomieszczeń, dzięki czemu dowiedzą się, jak się po nich poruszać, żeby uniknąć zagrożeń. Ponieważ taki spacer będzie się odbywał w rzeczywistości wirtualnej, pracownik pozostanie odizolowany od realnego zagrożenia, a jednocześnie nie trzeba będzie wstrzymywać produkcji ani w nią ingerować. Pozwala to również zaoszczędzić czas.
Podobnie skuteczne są szkolenia z obsługi maszyn, pozwalające na bezpieczne eksperymentowanie i uczenie się bez ryzyka dla zdrowia i mienia. To ważne zwłaszcza w przypadku kursów związanych z użytkowaniem urządzeń niebezpiecznych i korzystaniem z substancji szkodliwych dla zdrowia. W tej formie przeprowadza się również szkolenia BHP. Pozwalają one pracownikowi w bezpieczny i powtarzalny sposób przećwiczyć procedury i schematy działania w wirtualnym zakładzie. W ten bezstresowy sposób szybciej przyswaja on informacje i lepiej zapamiętuje kroki postępowania, dzięki czemu później, już w sytuacjach stresowych, popełnia mniej błędów.
