Przyszłość jest pełna wyzwań

Według Jato Dynamics w 2016 roku globalnie sprzedano ponad 84 mln sztuk aut pasażerskich i lekkich pojazdów użytkowych, o prawie 6% więcej niż w 2015. Choć w krajach takich jak m.in. Japonia, Rosja i Brazylia sprzedaż aut spadła, zrównoważył to wzrost popytu w Europie (o 7%) i Chinach (dwucyfrowy). Sytuacja w branży motoryzacyjnej nie jest jednak tak dobra, jak mogłoby się wydawać na podstawie tych danych. Świadczą o tym inne wskaźniki. Jednym z ważniejszych jest całkowita stopa zwrotu dla akcjonariuszy (Total Shareholder Return, TSR).

Według Capital IQ przez ostatnich pięć lat średni coroczny TSR w branży samochodowej wyniósł zaledwie 5,5%. Dla porównania, inwestując w tym samym czasie w spółki z S&P 500, można było uzyskać TSR o wartości blisko 15%. Drugim wskaźnikiem jest ROIC (Return On Invested Capital). W 2016 roku w przypadku największych przedsiębiorstw w przemyśle samochodowym wyniósł on zaledwie 4%. Branża ta nie jest zatem tak atrakcyjna dla inwestorów, jak wiele innych.

Produkcja będzie drożeć

Tymczasem jej potrzeby wraz z upowszechnianiem się samochodów podłączonych do Internetu, multimedialnych, a w przyszłości autonomicznych, będą rosnąć. Szacuje się, że koszt budowy aut nowej generacji, które będą naszpikowane elektroniką, czujnikami, z zainstalowanym specjalnym oprogramowaniem i nowoczesnymi systemami napędowymi może być nawet o 20% większy niż obecnie. Sam udział elektroniki w całkowitej wartości samochodu w ciągu dwóch lat zwiększy się do 20%. Dla porównania w 2015 roku wynosił on 13%.

Dobrze ilustruje to przykład wyposażenia wnętrza samochodu, które dotychczas wnosiło mniej więcej stały wkład w całkowity koszt jego produkcji. W przyszłości to tam właśnie będzie instalowanych najwięcej urządzeń, które poprawią bezpieczeństwo oraz komfort jazdy, zapewnią dostęp do Internetu oraz rozrywkę. Przykłady to: ekrany dotykowe oraz wyświetlacze HUD (Head-Up Displays), prezentujące informacje na specjalnej szybie bez zasłaniania widoku.

W przypadku samochodów autonomicznych zmieni się również sposób organizacji przestrzeni wewnątrz auta. Na przykład przednie siedzenia zostaną odwrócone przodem do tylnych. Mogą również zostać obrócone w kierunku szyb, które pełnić będą funkcję ekranów.

Jak producenci będą sobie radzić?

Najlepiej w nowej rzeczywistości odnajdą się zatem ci producenci aut, którzy będą potrafili jak najefektywniej wykorzystać ograniczone zasoby kapitałowe. Ułatwi to m.in. łączenie sił przez zawieranie transakcji fuzji czy przejęć.

Korzystna może się również okazać standaryzacja w zakresie pewnych komponentów, na przykład elementów systemu napędowego. Nie są one dla większości klientów tym wyróżnikiem, który ma wpływ na decyzję o wyborze konkretnego modelu samochodu, natomiast producenci mogą sporo zaoszczędzić, łącząc siły w zakresie R&D czy zakupu materiałów.

Opłacać może się też korzystanie z usług firm zewnętrznych w zakresie nowej funkcjonalności aut, na przykład oprogramowania dla pojazdów autonomicznych. Zamiast angażować siły i środki w jej rozwój, taniej będzie skorzystać z oferty przedsiębiorstw wyspecjalizowanych w danej dziedzinie.

Rafał Bratek

Omron Electronics

• Jak wygląda dzisiaj krajowy sektor automotive z perspektywy dostawcy robotów przemysłowych?

Krajowy sektor automotive bardzo prężnie rozwija się, co potwierdza duża liczba nowych projektów, w których mamy przyjemność uczestniczyć. Z perspektywy dostawcy robotów przemysłowych obserwujemy dwie ścieżki rozwojowe klientów. Pierwsza to zdecydowanie robotyzacja montażu, czyli zastępowanie prac manualnych pracowników zadaniami wykonywanymi przez roboty typu SCARA, natomiast druga to optymalizacja procesów logistycznych za pomocą autonomicznych robotów mobilnych. Dzisiaj zwrot z takich inwestycji jest zdecydowanie szybszy, niż w latach ubiegłych i można sądzić, że problemy z pracownikami na rynku jeszcze bardziej przyczynią się do rozwoju tej gałęzi automatyki w przyszłości.

• Jakie są wymagane przez integratorów systemów i klientów końcowych cechy robotów? Jakie są tu wyzwania i co jest istotne przy proponowaniu robotów klientom?

Zasadniczą trudnością związaną z tym rynkiem jest jego ogromna standaryzacja, natomiast jest to również bardzo duże wyzwanie dla nas. Kluczowym aspektem w przypadku klientów końcowych jest dzisiaj nie tyle prezentacja robotów jako produktów, ale pokazanie całego rozwiązania. Mamy tu przewagę, ponieważ jesteśmy w stanie dostarczyć pełną platformę automatyki zawierającą m.in. sterowanie, układy bezpieczeństwa i robotyzacji maszyn.

Jeżeli chodzi o wymogi integratorów systemów, to najważniejszy jest czas wdrożenia całego rozwiązania. Wiąże się z tym przede wszystkim dostępność produktów, możliwość dokonania testów systemu czy też jego symulacji. Natomiast klienci końcowi szukają partnerów, którzy są w stanie dostarczyć kompletne rozwiązanie, a także całą obsługę posprzedażową. Ważnym czynnikiem jest tutaj szybkość reakcji serwisowej, koszty umów serwisowych, a także dostępność części zamiennych.

• W jakim kierunku ewoluują technologie robotów stosowanych w branży automotive?

Technologie robotów ewoluują w kierunku dużej integracji z człowiekiem. Przykładem takich rozwiązań na pewno są roboty mobilne. Jeszcze klika lat temu wszyscy fascynowaliśmy się wózkami AGV, które przemieszczały się po wytyczonych w fabrykach liniach. Dziś dostarczamy rozwiązania, które nie wymagają ingerencji w infrastrukturę zakładu, potrafią bowiem adaptacyjnie się do niej dostosować. Roboty mobilne omijają przeszkody nie czekając na ich usunięcie, współpracują z człowiekiem zapewniając bezpieczeństwo i stanowią przykład wdrożenia intralogistyki przyszłości.